۸۱٬۶۷۸
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '==پانويس ==↵<references />↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - 'ىالدين' به 'ىالدين') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '==پانويس ==↵<references />↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11141J1.jpg | |||
| عنوان =چهارده رساله فارسی | |||
| پدیدآوران = | |||
[[مدرس موسوی، سید علی]] (مصحح) | |||
| | |||
[[نصر، حسین]] (مقدمه‌نويس) | [[نصر، سید حسین]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[ترکه اصفهانی، علی بن محمد]] ( | [[ترکه اصفهانی، علی بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[دیباجی، ابراهیم]] (مصحح) | [[دیباجی، سید ابراهیم]] (مصحح) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 274/5 /ت4چ9 | ||
| موضوع = | |||
تصوف - مجموعه‌ها | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
عرفان - مجموعه‌ها | عرفان - مجموعه‌ها | ||
نثر فارسی - قرن 9ق. | نثر فارسی - قرن 9ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | تقي شريف رضايي | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1351 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11141AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11141 | |||
| کتابخوان همراه نور =11141 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''چهارده رساله‌ى فارسى'''، مجموعه‌اى است شامل 14 رساله‌ى فارسى از [[ترکه اصفهانی، علی بن محمد|صائن‌الدين على بن محمد تركه اصفهانى]]، در موضوع عرفان عملى و نظرى و ادبى. | |||
==ساختار== | |||
رساله‌هايى كه در اين مجموعه جمع شده‌اند عبارتند از: | رساله‌هايى كه در اين مجموعه جمع شده‌اند عبارتند از: | ||
# ضوء اللمعات يا شرح لمعات عراقى؛ | |||
# اسرار الصلوة؛ | |||
# رساله شق قمر و ساعت؛ | |||
# تحفه‌ى علائيه؛ | |||
# نفثة المصدور اول؛ | |||
# نفثة المصدور دوم؛ | |||
# رساله اعتقادات؛ | |||
# اعتقاديه؛ | |||
# رساله در معنى قابليت؛ | |||
# رساله در بيان معنى عرفانى علم صرف يا صرف القلوب صاينى؛ | |||
# شرح حديث عماء؛ | |||
# شرح حديث«ان لكل شىء قلبا و قلب القرآن يس»؛ | |||
# نامه به فيروز شاه؛ | |||
# شرح ده بيت از محى‌الدين بن عربى. | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
1. ضوء اللمعات: اين رساله در شرح لمعات عراقى است. شارح بعد از ذكر مقدمه، به شرح لمعات بيست و هشت‌گانه عراقى مى‌پردازد. وى در هر لمعه، قسمتى از عبارت عراقى را تحت عنوان «قوله... الى آخره»، ذكر مى‌كند و به توضيحى غالباً كوتاه(گاه، در حد ترجمه) در مورد آن اكتفا مى‌كند. | |||
1. ضوء اللمعات: اين رساله در شرح لمعات عراقى است. شارح بعد از ذكر مقدمه، به شرح لمعات بيست و هشت‌گانه عراقى مى‌پردازد. وى در هر لمعه، قسمتى از عبارت عراقى را تحت عنوان «قوله... الى آخره»، ذكر مى‌كند و به توضيحى | |||
نمونه‌اى از كار وى: | نمونه‌اى از كار وى: | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۷۹: | ||
2. اسرار الصلوة: اين رساله، شامل يك مقدمه و دو باب است. در مقدمه، اصول اربعه بر مبناى علم حرف و تقسيم عبادت به فرض و نفل و اينكه ترقى به مدارج كمال موقوف بر انجام هر دو گونه عبادت است، بيان مى‌شود. | 2. اسرار الصلوة: اين رساله، شامل يك مقدمه و دو باب است. در مقدمه، اصول اربعه بر مبناى علم حرف و تقسيم عبادت به فرض و نفل و اينكه ترقى به مدارج كمال موقوف بر انجام هر دو گونه عبادت است، بيان مى‌شود. | ||
باب اول در بيان معناى طهارت و تحقيق اركان معنوى آن است كه خود شامل دو صحيفه است: صحيفه اول، در بيان حقيقت طهارت و اقسام آن و صحيفه دوم، در بيان معناى اركان وضو و بيان حكمت آنها و نكاتى | باب اول در بيان معناى طهارت و تحقيق اركان معنوى آن است كه خود شامل دو صحيفه است: صحيفه اول، در بيان حقيقت طهارت و اقسام آن و صحيفه دوم، در بيان معناى اركان وضو و بيان حكمت آنها و نكاتى درباره نماز ظاهرى و معنوى است. | ||
باب دوم، در تحقيق معنى نماز است كه داراى مقدمه و پنج صحيفه است. صحيفه اول در بيان معنى نماز در عرف شريعت، صحيفه دوم در تحقيق معنى ماهيت نماز در عرف خاص اهل كمال، صحيفه‌ى سوم در بيان اركان نماز، صحيفه چهارم، در بيان اوقات نماز و صحيفه‌ى پنجم در بيان شرايط نماز و تحقيق معانى آن است. | باب دوم، در تحقيق معنى نماز است كه داراى مقدمه و پنج صحيفه است. صحيفه اول در بيان معنى نماز در عرف شريعت، صحيفه دوم در تحقيق معنى ماهيت نماز در عرف خاص اهل كمال، صحيفه‌ى سوم در بيان اركان نماز، صحيفه چهارم، در بيان اوقات نماز و صحيفه‌ى پنجم در بيان شرايط نماز و تحقيق معانى آن است. | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۸۹: | ||
متأسفانه اين رساله ناقص است و مدرج دوم در آن ديده نمى‌شود؛ به‌هرحال، مدرج اول شامل شش باب در بيان اقسام طهارت، نماز، زكات، روزه، حج، حكمت اركان اعمال مذكوره مى‌باشد كه هر كدام از آنها از اهميت خاصى برخوردارند. | متأسفانه اين رساله ناقص است و مدرج دوم در آن ديده نمى‌شود؛ به‌هرحال، مدرج اول شامل شش باب در بيان اقسام طهارت، نماز، زكات، روزه، حج، حكمت اركان اعمال مذكوره مى‌باشد كه هر كدام از آنها از اهميت خاصى برخوردارند. | ||
5. نفثة المصدور اول: داراى يك مقدمه و دو وصل است. مؤلف در وصل اول بيان مى‌كند كه عدد 9 داراى خواص | 5. نفثة المصدور اول: داراى يك مقدمه و دو وصل است. مؤلف در وصل اول بيان مى‌كند كه عدد 9 داراى خواص مبارکى است، لذا 9 حديث از احاديث نبوى را ذكر مى‌كند كه در مذمت بدعت وارد شده است. در وصل دوم احاديثى را نقل مى‌كند كه در تأييد اهل عرفان وارد شده است. | ||
6. نفثة المصدور دوم: اين رساله نيز مانند نفثه اول، نمودارى از اوضاع اجتماعى آن زمان و تقيه نمودن دانشمندان از اظهار عقايد خود، مى‌باشد. | 6. نفثة المصدور دوم: اين رساله نيز مانند نفثه اول، نمودارى از اوضاع اجتماعى آن زمان و تقيه نمودن دانشمندان از اظهار عقايد خود، مى‌باشد. | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۹۷: | ||
7. اعتقادات: صائن‌الدين در اين رساله همان حديثى را كه در رساله‌ی «تحفه علائيه» نقل شده، مورد شرح و بررسى قرار مى‌دهد و لطايف آن را در قالب چهار بحث ايراد مى‌كند: | 7. اعتقادات: صائن‌الدين در اين رساله همان حديثى را كه در رساله‌ی «تحفه علائيه» نقل شده، مورد شرح و بررسى قرار مى‌دهد و لطايف آن را در قالب چهار بحث ايراد مى‌كند: | ||
بحث اول، | بحث اول، درباره عالم ارواح و عالم غيب؛ | ||
بحث دوم، | بحث دوم، درباره حقيقت و خصوصيات حضرت جبرئيل؛ | ||
بحث سوم، بيان وصول جبرئيل به حضرت رسالت؛ | بحث سوم، بيان وصول جبرئيل به حضرت رسالت؛ | ||
| خط ۱۵۵: | خط ۱۲۱: | ||
بيان مبدأ اين طريق و اسرار راه سالكان كه خود در سه اصل مورد بررسى قرار مى‌گيرد. | بيان مبدأ اين طريق و اسرار راه سالكان كه خود در سه اصل مورد بررسى قرار مى‌گيرد. | ||
صائن‌الدين خاتمه كتاب را به چند حكايت كه | صائن‌الدين خاتمه كتاب را به چند حكايت كه درباره طعن و تشنيع بر بزرگان است، آورده و با فصلى كه مشتمل بر سخنان [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]] است، رساله را به پايان مى‌رساند. | ||
8. اعتقاديه: مؤلف در اين رساله بيان مى‌كند كه تمامى مطالب رساله اعتقادات صرفاً بر اساس حجج و براهين عقلى و نقلى نوشته شده است و تقليد در آن راه ندارد. | 8. اعتقاديه: مؤلف در اين رساله بيان مى‌كند كه تمامى مطالب رساله اعتقادات صرفاً بر اساس حجج و براهين عقلى و نقلى نوشته شده است و تقليد در آن راه ندارد. | ||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۲۹: | ||
10. رساله در بيان معنى عرفانى علم صرف: مؤلف در اين رساله، اصطلاحات علم صرف را با معانى عرفانى تأويل مى‌كند. به نظر وى از مصدر، اول صورتى كه پيدا مى‌شود، فعل ماضى است كه بر گذشته و ازليت دلالت دارد و مؤداى اسم «الاول» است و دوم صورتى كه از مصدر به ظهور رسيده، فعل مضارع است كه بر طرف ابد دلالت دارد و مؤداى اسم «الآخر» است و صدور مرتبه سوم، به امر، موسوم شده كه مؤداى اسم «الظاهر» است، چنان‌كه مرتبه چهارم، نهى است كه مؤداى اسم «الباطن» مى‌باشد. | 10. رساله در بيان معنى عرفانى علم صرف: مؤلف در اين رساله، اصطلاحات علم صرف را با معانى عرفانى تأويل مى‌كند. به نظر وى از مصدر، اول صورتى كه پيدا مى‌شود، فعل ماضى است كه بر گذشته و ازليت دلالت دارد و مؤداى اسم «الاول» است و دوم صورتى كه از مصدر به ظهور رسيده، فعل مضارع است كه بر طرف ابد دلالت دارد و مؤداى اسم «الآخر» است و صدور مرتبه سوم، به امر، موسوم شده كه مؤداى اسم «الظاهر» است، چنان‌كه مرتبه چهارم، نهى است كه مؤداى اسم «الباطن» مى‌باشد. | ||
11. شرح حديث عماء: در اين رساله حديث عماء مورد بررسى و تحليل عرفانى قرار مى‌گيرد. حديث عماء چنين است كه: «سئل | 11. شرح حديث عماء: در اين رساله حديث عماء مورد بررسى و تحليل عرفانى قرار مى‌گيرد. حديث عماء چنين است كه: «سئل رسول‌الله(ص): اين كان ربنا قبل ان يخلق الخلق؟ فقال(ص): فى عماء ما فوقه هواء و ما تحته هواء». | ||
12. شرح حديث«ان لكل شىء قلباً و قلب القرآن يس»: رساله مختصرى است كه در آن حديث قلب عنوان شده است و مؤلف، اين حديث را در ديگر رسايل، بيشتر وجهه دقت قرار داده است. | 12. شرح حديث«ان لكل شىء قلباً و قلب القرآن يس»: رساله مختصرى است كه در آن حديث قلب عنوان شده است و مؤلف، اين حديث را در ديگر رسايل، بيشتر وجهه دقت قرار داده است. | ||
| خط ۱۷۲: | خط ۱۳۸: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، توسط دكتر سيد على موسوى بهبهانى و سيد ابراهيم ديباجى، تحقيق و تصحيح شده است. فهرست اعلام در پايان كتاب ذكر شده است. پاورقى‌ها به ذكر موارد اختلاف نسخ اختصاص يافته است. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:تصوف و عرفان]] | [[رده:تصوف و عرفان]] | ||
[[رده:تصوف و عرفان درسازمان‌ها، انجمن‌ها، کنگره‌ها، دائرة‌المعارف‌ها، واژه‌نامه‌ها، مصطلح‌نامه‌ها، مجموعه‌ها، مقاله‌ها...]] | [[رده:تصوف و عرفان درسازمان‌ها، انجمن‌ها، کنگره‌ها، دائرة‌المعارف‌ها، واژه‌نامه‌ها، مصطلح‌نامه‌ها، مجموعه‌ها، مقاله‌ها...]] | ||