پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام امام حسین عليه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'المومنین' به 'المؤمنین'
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
جز (جایگزینی متن - 'المومنین' به 'المؤمنین')
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = پس از پنجاه سال پژوهشي تازه پيرامون قيام حسين عليه السلام
| عنوان = پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پيرامون قيام حسين‌ عليه‌السلام
| عنوان‌های دیگر = قيام امام حسين عليه السلام
| عنوان‌های دیگر = قيام امام حسين‌ عليه‌السلام
| تصویر = NUR21611J1.jpg
| تصویر = NUR05118J1.jpg
| پدیدآوران = [[شهیدی، جعفر]] نويسنده
| پدیدآوران = [[شهیدی، سید جعفر]] نویسنده


| ناشر = دفتر نشر فرهنگ اسلامي
| ناشر = دفتر نشر فرهنگ اسلامی


| مکان نشر = ايران - تهران
| مکان نشر = ايران - تهران
خط ۱۸: خط ۱۷:
| زبان = فارسی  
| زبان = فارسی  
| تعداد جلد = 1
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =05118
| کد کنگره = ‏BP‎‏ ‎‏41‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏پ‎‏5  
| کد کنگره = ‏BP‎‏ ‎‏41‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏پ‎‏5  
| کد اتوماسیون = BOK05118
| کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE05118AUTOMATIONCODE
| کتابخوان همراه نور =05118
| پس از =  
| پس از =  
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
 
{{کاربردهای دیگر| قیام (ابهام زدایی)}}
==معرفی اجمالی==
'''پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام امام حسین عليه‌السلام'''، اثر [[شهیدی، سید جعفر|سید جعفر شهیدی]]، تحلیل رخدادی است که در سال 61ق و درست پنجاه سال پس از وفات پیامبر اتفاق افتاد.
'''پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام امام حسین عليه‌السلام'''، اثر [[شهیدی، جعفر|سید جعفر شهیدی]]، تحلیل رخدادی است که در سال 61ق و درست پنجاه سال پس از وفات پیامبر اتفاق افتاد.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۲: خط ۳۱:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
[[شهیدی، جعفر|سید جعفر شهیدی]]، در مقدمه خود می‌نویسد: در بررسی داستان‌هایی از قبیل غرانیق، شهربانو و... دانستم که بیشتر این وقایع بدان صورت که مورخان دیرین نوشته‌اند رخ نداده است و برایم مسلم شد که کمتر حادثه تاریخی است که از رنگ تبلیغاتی امویان و عباسیان و یا تعصبات دینی و مذاهب مختلف برکنار مانده و حقیقت آن دگرگون نشده باشد. ایشان در ادامه می‌گوید: مورخان پیشین هرچند در ضبط وقایع کوشش بسیاری کرده، ولی در تحلیل و تحقیق آن، چنان که باید رعایت شرایط لازم نشده است... سپس می‌نویسد: تا آنجا که ممکن بود از تحلیل وقایع عاشورا دریغ نکرده و رویدادها را یکی با دیگری سنجیده و با دیگر وقایع مقایسه کرده‌ام <ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص4</ref>
[[شهیدی، سید جعفر|سید جعفر شهیدی]]، در مقدمه خود می‌نویسد: در بررسی داستان‌هایی از قبیل غرانیق، شهربانو و... دانستم که بیشتر این وقایع بدان صورت که مورخان دیرین نوشته‌اند رخ نداده است و برایم مسلم شد که کمتر حادثه تاریخی است که از رنگ تبلیغاتی امویان و عباسیان و یا تعصبات دینی و مذاهب مختلف برکنار مانده و حقیقت آن دگرگون نشده باشد. ایشان در ادامه می‌گوید: مورخان پیشین هرچند در ضبط وقایع کوشش بسیاری کرده، ولی در تحلیل و تحقیق آن، چنان که باید رعایت شرایط لازم نشده است... سپس می‌نویسد: تا آنجا که ممکن بود از تحلیل وقایع عاشورا دریغ نکرده و رویدادها را یکی با دیگری سنجیده و با دیگر وقایع مقایسه کرده‌ام<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص4</ref>.


علاوه بر تحلیل وقایع که از ویژگی‌های این کتاب ارزشمند است، نویسنده، با وجود اشراف و اطلاع گسترده از وقایع و منابع تاریخی و اشراف به موضوع، کمتر به تاریخ‌نگاری و وقایع‌نویسی پرداخته و بیشتر کوشیده است با تاریخ‌نگاری و از منظری کم‌وبیش جامعه‌شناسانه و با رویکردی تازه به این پرسش مهم و محوری کتاب - که ‌عنوان کتاب هم گویای آن است - پاسخ دهد: چه شد و چرا و چگونه بود که پس از پنجاه سال از رحلت پیامبر(ص) جمع کثیری از امت او به فرمان حکومت منسوب به او، آن‌هم توسط مردم کوفه که از مراکز اصلی شیعیان بود، نواده محبوب و ممتاز پیامبر را که خودشان مصرانه و مشتاقانه دعوت کرده بودند، با آن طرز فجیع کشتند و با خانواده و یاران باتقوای او که برخی از آنان از اصحاب پیامبر(ص) هم بودند، چنان رفتار وحشیانه‌ای کردند که کمتر از وحشیگری‌های عصر جاهلیت نبود <ref>آلوستانی مفرد، محسن، پایگاه اینترنتی تبیان</ref>
علاوه بر تحلیل وقایع که از ویژگی‌های این کتاب ارزشمند است، نویسنده، با وجود اشراف و اطلاع گسترده از وقایع و منابع تاریخی و اشراف به موضوع، کمتر به تاریخ‌نگاری و وقایع‌نویسی پرداخته و بیشتر کوشیده است با تاریخ‌نگاری و از منظری کم‌وبیش جامعه‌شناسه‌گانه و با رویکردی تازه به این پرسش مهم و محوری کتاب - که ‌عنوان کتاب هم گویای آن است - پاسخ دهد: چه شد و چرا و چگونه بود که پس از پنجاه سال از رحلت پیامبر(ص) جمع کثیری از امت او به فرمان حکومت منسوب به او، آن‌هم توسط مردم کوفه که از مراکز اصلی شیعیان بود، نواده محبوب و ممتاز پیامبر را که خودشان مصرانه و مشتاقانه دعوت کرده بودند، با آن طرز فجیع کشتند و با خانواده و یاران باتقوای او که برخی از آنان از اصحاب پیامبر(ص) هم بودند، چنان رفتار وحشیانه‌ای کردند که کمتر از وحشیگری‌های عصر جاهلیت نبود<ref>[https://article.tebyan.net/59411/%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87 آلوستانی مفرد، محسن، پایگاه اینترنتی تبیان]</ref>.


مؤلف، تقریباً نیمه اول کتاب را به بیان اهمیت و ضرورت بررسی عمیقانه و دقیق‌تر قیام عاشورا اختصاص داده و در این راستا پرسش‌های دیگر هم مطرح کرده است و مروری بر حوادث نیم قرن اول هجری با اشاره به وقایع قبل از اسلام نموده است؛ نتیجه آن چنین است:
مؤلف، تقریباً نیمه اول کتاب را به بیان اهمیت و ضرورت بررسی عمیقانه و دقیق‌تر قیام عاشورا اختصاص داده و در این راستا پرسش‌های دیگر هم مطرح کرده است و مروری بر حوادث نیم قرن اول هجری با اشاره به وقایع قبل از اسلام نموده است؛ نتیجه آن چنین است:
خط ۴۶: خط ۴۵:
# در دوره پیغمبر و ابوبکر و عمر و عثمان، میدان جنگ در قلمرو کافران و در سرزمین‌های غیر عربی بود و عرب علاوه بر آنکه با غیر عرب می‌جنگید، با کافران پیکار می‌کرد؛ اما چنان‌که نوشتیم در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان مسلمانان روی در روی ایستادند و یکدیگر را کشتند؛ درنتیجه از نظر عده‌ای که ایمانی ضعیف داشتند، جهاد اسلامی رنگ جنگ‌های «ایام عرب» را به خود گرفت و خون‌‎خواهی جاهلی که محمد(ص) در حجةالوداع آن را زیر پا گذاشت، از نو زنده گشت.
# در دوره پیغمبر و ابوبکر و عمر و عثمان، میدان جنگ در قلمرو کافران و در سرزمین‌های غیر عربی بود و عرب علاوه بر آنکه با غیر عرب می‌جنگید، با کافران پیکار می‌کرد؛ اما چنان‌که نوشتیم در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان مسلمانان روی در روی ایستادند و یکدیگر را کشتند؛ درنتیجه از نظر عده‌ای که ایمانی ضعیف داشتند، جهاد اسلامی رنگ جنگ‌های «ایام عرب» را به خود گرفت و خون‌‎خواهی جاهلی که محمد(ص) در حجةالوداع آن را زیر پا گذاشت، از نو زنده گشت.
# از سرزمین‌های اسلامی، شام دربست طرف‌دار خاندان امیه بود. مکه و مدینه نسبت به قیام حسین(ع) عکس‌العمل قابل توجهی از خود نشان نداد. تنها عراق آن‌هم کوفه بود که برپا خاست.
# از سرزمین‌های اسلامی، شام دربست طرف‌دار خاندان امیه بود. مکه و مدینه نسبت به قیام حسین(ع) عکس‌العمل قابل توجهی از خود نشان نداد. تنها عراق آن‌هم کوفه بود که برپا خاست.
# هرچند گروهی از مردم عراق به‌خاطر عرق دینی و حمیت اسلام طالب برگشت حکومت عادلانه و تجدید سنت عصر پیغمبر بودند، اما سران قبیله‌ها و اشراف که سررشته کارها به دست آنان بود، تا این درجه حسن نیت نداشتند. چنان‌که بارها گفتیم آنها می‌خواستند عراق پیروز شود تا کینه خود را از شام بگیرند. اما حساب آن را نکرده بودند، که شام برابر چنین جسارتی و جرأتی چه عکس‌العملی نشان می‌دهد. همین که دیدند شام با فرستادن پسر زیاد، مراقب اوضاع عراق است، جهت خود را تغییر دادند و اطاعت یزید را بر طاعت پسر پیغمبر مقدم شمردند. از فصل 14 که با مرگ معاویه در سال 60ق شروع می‌شود تا پایان کتاب در حقیقت بخش دوم محسوب می‌شود که مدت زمان کمتری را فرامی‌گیرد و ازاین‌رو با تفصیل بیشتر و تحلیل کمتر به حوادث نزدیک به قیام عاشورا تا ‌اندکی پس از آن و روی کار آمدن حجاج در عراق پرداخته است <ref>ر.ک: همان</ref>  
# هرچند گروهی از مردم عراق به‌خاطر عرق دینی و حمیت اسلام طالب برگشت حکومت عادلانه و تجدید سنت عصر پیغمبر بودند، اما سران قبیله‌ها و اشراف که سررشته کارها به دست آنان بود، تا این درجه حسن نیت نداشتند. چنان‌که بارها گفتیم آنها می‌خواستند عراق پیروز شود تا کینه خود را از شام بگیرند. اما حساب آن را نکرده بودند، که شام برابر چنین جسارتی و جرأتی چه عکس‌العملی نشان می‌دهد. همین که دیدند شام با فرستادن پسر زیاد، مراقب اوضاع عراق است، جهت خود را تغییر دادند و اطاعت یزید را بر طاعت پسر پیغمبر مقدم شمردند. از فصل 14 که با مرگ معاویه در سال 60ق شروع می‌شود تا پایان کتاب در حقیقت بخش دوم محسوب می‌شود که مدت زمان کمتری را فرامی‌گیرد و ازاین‌رو با تفصیل بیشتر و تحلیل کمتر به حوادث نزدیک به قیام عاشورا تا ‌اندکی پس از آن و روی کار آمدن حجاج در عراق پرداخته است<ref>[https://article.tebyan.net/59411/%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87 ر.ک: همان]</ref>.


کتاب با قیام مختار و کشته شدن او و ناآرامی‌های دوباره عراق و ورود حجاج به کوفه پایان یافته است.
کتاب با قیام مختار و کشته شدن او و ناآرامی‌های دوباره عراق و ورود حجاج به کوفه پایان یافته است.
خط ۵۵: خط ۵۴:
فهرست محتویات، اعلام، اسامی مکان‌ها، قبایل، اقوام و کتب در انتهای کتاب آمده است.
فهرست محتویات، اعلام، اسامی مکان‌ها، قبایل، اقوام و کتب در انتهای کتاب آمده است.


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
# آلوستانی مفرد، محسن، «یک کتاب در یک مقاله»، درج در پایگاه اینترنتی تبیان، به آدرس:
# [https://article.tebyan.net/59411/%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87 آلوستانی مفرد، محسن، «یک کتاب در یک مقاله»، درج در پایگاه اینترنتی تبیان]
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=59411
 
 
{{سرور شهیدان}}
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[درسی که حسین علیه‌السلام به انسانها آموخت]]
 
[[فرهنگ عاشورا]]
 
[[دانش‌نامه امیر‌المؤمنین علیه‌السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ]]
 
[[دانشنامه شعر عاشورایی انقلاب حسینی در شعر شاعران عرب و عجم]]
 
[[با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه]]
 
[[امید و انتظار]]


== وابسته‌ها ==
[[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۷۱: خط ۸۷:
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]]
[[رده:حالات فردی]]
[[رده:حالات فردی]]
[[رده:حسین بن علی(ع)]]
[[رده:امام حسین(ع)]]