۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
پانی‌پتی، ثناءالله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'رده:25 مهر الی 24 آبان(97)' به ''
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ر' به 'ی‌ر') |
جز (جایگزینی متن - 'رده:25 مهر الی 24 آبان(97)' به '') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==زادروز، زادگاه== | ==زادروز، زادگاه== | ||
«قاضی محمد ثناءالله پانی‌پتی عثمانی»، صوفی برجسته طریقه مجددی نقشبندی و عالم و فقیه حنفی شبه قاره هند است که در سال 1143ق/ 1730م، دیده به جهان گشود. زادگاه و موطن او پانی‌پت، در نزدیکی دهلی بود و نسب وی با 12 واسطه به شیخ | «قاضی محمد ثناءالله پانی‌پتی عثمانی»، صوفی برجسته طریقه مجددی نقشبندی و عالم و فقیه حنفی شبه قاره هند است که در سال 1143ق/ 1730م، دیده به جهان گشود. زادگاه و موطن او پانی‌پت، در نزدیکی دهلی بود و نسب وی با 12 واسطه به شیخ جلال‌الدین چشتی صابری پانی‌پتی (د 765ق/1364م)، ملقب به کبیرالاولیاء و از جانب او به عثمان بن عفان می‌رسید و نسب عثمانی او نیز از همین روست<ref>ر.ک: خالقی، محسن، ج13، ص565</ref>. | ||
==تحصیل، جایگاه علمی، مناصب== | ==تحصیل، جایگاه علمی، مناصب== | ||
ثناءالله از خردسالی استعدادی درخشان داشت و در 7 سالگی حافظ قرآن بود. وی در نوجوانی زبان عربی را فراگرفت، سپس به دهلی رفت و نزد | ثناءالله از خردسالی استعدادی درخشان داشت و در 7 سالگی حافظ قرآن بود. وی در نوجوانی زبان عربی را فراگرفت، سپس به دهلی رفت و نزد ولی‌الله بن عبدالرحیم عمری - شاه ولی‌الله محدث دهلوی (د 1176ق/1762م) ـ فقه و حدیث آموخت و در 18سالگی در فقه و اصول کارآمد گردید و چنان در این علوم چیره شد که شاه عبدالعزیز بن ولی‌الله دهلوی او را «بیهقی وقت» نامید. وی همچنین در جوانی به سلوک و تصوف روی آورد و نخست به شیخ محمد عابد لاهوری سنامی (د 1160ق/1747م) دست ارادت داد و به سفارش همو پس از وفات وی به مریدی نزد میرزا مظهر جان جانان (د 1195ق/1781م) رفت<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
ثناءالله که به ارشاد شیخ خود بیشتر اوقاتش را به ذکر و مراقبه و قرائت قرآن | ثناءالله که به ارشاد شیخ خود بیشتر اوقاتش را به ذکر و مراقبه و قرائت قرآن می‌گذرانید، در مدتی کوتاه به مراتب بلندی رسید. میرزا مظهر به ثناءالله علاقه بسیار داشت و او را به دلیل جدیت در سلوک، دیانت و تقوا، «علم‌الهدیٰ» لقب داد و خلیفه خود گردانید. ثناءالله آنگاه به پانی‌پت بازگشت و در آنجا چندی منصب قضا و حل اختلافات میان مردم را برعهده گرفت و به همین سبب، به قاضی نیز نام‌بردار شد. وی از گرایش مردم زادگاهش به تشیع ناخرسند بود و آن را انحراف از صراط مستقیم می‌انگاشت و به این منظور کتاب «سيف المسلول» را در رد عقاید شیعه تألیف کرد. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
وی دارای تألیفات متعددی است که برخی از آنها | وی دارای تألیفات متعددی است که برخی از آنها به‌صورت نسخه خطی است و برخی دیگر به چاپ رسیده‌اند. آثار او به‌ترتیب موضوع اینهاست: | ||
الف)- اخلاق و تصوف: | الف)- اخلاق و تصوف: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
# محبوب العارفين (به فارسی)؛ | # محبوب العارفين (به فارسی)؛ | ||
# رساله در مسئله سماع و وحدت وجود؛ | # رساله در مسئله سماع و وحدت وجود؛ | ||
# حواشی بر المقالة المرضية (الوضية) في النصيحة و الوصية (که | # حواشی بر المقالة المرضية (الوضية) في النصيحة و الوصية (که وصیت‌نامه اخلاقی شاه ولی‌الله دهلوی است و ثناءالله بر وصایای سوم، چهارم، پنجم و هفتم آن شروحی به فارسی نوشته است). | ||
ب)- فقه و حقوق: | ب)- فقه و حقوق: | ||
# حقيقة (حقوق) الإسلام (به فارسی)؛ | # حقيقة (حقوق) الإسلام (به فارسی)؛ | ||
# الأخذ بالأقوی (که در آن مسائل را همراه با مآخذ، دلائل و آراء ائمه چهارگانه اهل سنت بیان کرده است)؛ | # الأخذ بالأقوی (که در آن مسائل را همراه با مآخذ، دلائل و آراء ائمه چهارگانه اهل سنت بیان کرده است)؛ | ||
# مالابُدّمنه (در فقه حنفی، به نظم فارسی و در 9 کتاب و یک خاتمه که از | # مالابُدّمنه (در فقه حنفی، به نظم فارسی و در 9 کتاب و یک خاتمه که از کتاب‌های درسی متداول در شبه قاره است)؛ | ||
# رساله در حرمت غنا (به فارسی)؛ | # رساله در حرمت غنا (به فارسی)؛ | ||
# رساله در حرمت متعه؛ | # رساله در حرمت متعه؛ | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
# شرح دعای حزب البحر؛ | # شرح دعای حزب البحر؛ | ||
# فضایل نماز؛ | # فضایل نماز؛ | ||
# ترجمه تذكرة الموتیٰ و القبور (که ترجمه فارسی کتاب | # ترجمه تذكرة الموتیٰ و القبور (که ترجمه فارسی کتاب جلال‌الدین سیوطی است)؛ | ||
# تذكرة المعاد ( | # تذكرة المعاد (قیامت‌نامه) (به فارسی که به‌جز باب اول - که خود آن را تألیف کرده - برگزیده‌ای از کتاب سیوطی با عنوان «البدور السافرة في أمور الآخرة» است). | ||
د)- عقاید و کلام: | د)- عقاید و کلام: | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
# رساله احقاق<ref>ر.ک: همان، ص565-566</ref>. | # رساله احقاق<ref>ر.ک: همان، ص565-566</ref>. | ||
دو کتاب دیگر نیز به فارسی از وی یاد کرده‌اند: شهاب ثاقب و | دو کتاب دیگر نیز به فارسی از وی یاد کرده‌اند: شهاب ثاقب و وصیت‌نامه، که آن را در 80 سالگی خطاب به خانواده و دوستان خود نوشته است<ref>ر.ک: همان، ص566</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||