نمایش مبدأ برای همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین

<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR03386.jpg|بندانگشتی|مقبره على بن شهاب‌الدين همدانى در تاجیکستان]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
! نام!! data-type="authorName" |همدانی، سید علی بن شهاب‌الدین
|-
|نام‌های دیگر 
| data-type="authorOtherNames" | س‍ی‍اه‌ پ‍وش‌ ه‍م‍دان‍ی‌، ع‍ل‍ی‌ ب‍ن‌ ش‍ه‍اب ‌ال‍دی‍ن‌ م‍ح‍م‍د

میر سید علی همدانی

ص‍وف‍ی‌ ه‍م‍دان‍ی‌، ع‍ل‍ی‌ ب‍ن‌ ش‍ه‍اب‌ال‍دی‍ن‌ م‍ح‍م‍د

ع‍ل‍ی‌ ث‍ان‍ی‌

ابن شهاب همدانی، علی

همذانی حسینی، علی بن شهاب
|-
|نام پدر 
| data-type="authorfatherName" |امير شهاب‌الدين حسن بن سيد محمد همدانى
|-
|متولد 
| data-type="authorbirthDate" |دوشنبه دوازده رجب 714ق 
|-
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |همدان
|-
|رحلت 
| data-type="authorDeathDate" |786 ق
|-
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |شيخ محمود مزدقانى، شيخ تقى‌الدين على دوستى سمنانى، شيخ نجم‌الدين محمد اسفرائينى، شيخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاء‌الدوله سمنانى]]، قطب‌الدين يحيى نيشابورى
|-
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |[[راز ربانی (اسرار الوحی سبحانی) در شرح حدیث قدسیه معراجیه]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03386AUTHORCODE
|}
</div>
{{کاربردهای دیگر|همدانی (ابهام زدایی)}}

'''سید على بن شهاب‌الدين محمد همدانى''' (۷۱۴-۷۸۶ق)، معروف به شاه همدان و ملقب به امیر کبیر، عارف، عالم، شاعر ایرانی قرن هشتم و از مبلغان عمده اسلام در کشمیر هند و از بزرگان سلسله کبرویه

==ولادت==
در دوشنبه دوازده رجب 714ق در همدان به دنيا آمد. پدرش امير شهاب‌الدين حسن بن سيد محمد همدانى، از بزرگان اين سامان محسوب مى‌گرديد و خاندانش از سادات حسينى هستند.

==تحصیلات==

وى تحصيلات مقدماتى را تحت راهنمايى دايى خويش پى گرفت. بعضى از استادان ديگرش عبارتند از: شيخ محمود مزدقانى، شيخ تقى‌الدين على دوستى سمنانى، شيخ نجم‌الدين محمد اسفرائينى، شيخ [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاء‌الدوله سمنانى]]، قطب‌الدين يحيى نيشابورى.

سيد على همدانى در ايران، آسياى مركزى و جنوبى، شاگردانى متعدد داشته كه متأسفانه از شرح حال اين دانشوران آگاهى‌هاى زيادى در دست نيست. معروف‌ترين و فاضل‌ترين آنان نورالدين جعفر بدخشى (متوفى 797ق) است كه وقتى سيد در ختلان (آسياى ميانه) بسرمى‌برد، به خدمتش رسيد و از محضر علمى و معنوى‌اش بهره برد.

==شاگردان==

ديگر شاگردان سيد على همدانى عبارتند از: مير سيد محمد طالقانى، مير سيد حسين سمنانى، شيخ زين‌العابدين نيشابورى، سيد جمال‌الدين عطايى، سيد محمد كاظم معروف به سيد قاضى، شيخ ركن‌الدين شيرازى و برهان‌الدين بغدادى.

سيد على در زمان حياتش احترامى بسزا داشت و در غالب شهرهاى ايران، تركستان و هندوستان، عموم طبقات مردم برایش تكريم ويژه‌اى قائل بودند.

بزرگان، مورخان و تراجم‌نويسان به نظم و نثر در ستايش وى مطالبى نوشته و پاره‌اى از آثارش را به زبان‌هاى اُردو، تركى، پشتو و فرانسوى ترجمه كرده و بر برخى از آنها شروح ارزشمندى نوشته‌اند.

او حكام و واليان را راهنمايى مى‌كرد و آنان را به عدل و انصاف و رعايت قوانين دينى فرامى‌خواند. احداث مسجد و مدرسه و تأسيس كتابخانه، كوشش‌هايى بود كه به تشويق يا زير نظر اين عارف مبلغ انجام مى‌گرفت.

غلبه بر رهبران فرقه‌هاى غير مسلمان در مقام مباحثه و از طريق بيان حجت‌هاى قوى و منطقى و الهام‌گرفته از قرآن، سنت نبوى و سيره ائمه هدى(ع)، ارائه نمونه عينى و كاملى از اخلاق اسلامى و بروز خصالى چون شجاعت، استقامت، قاطعيت، اراده‌اى قوى، همتى فوق‌العاده، صراحت لهجه، زهد و قناعت از ويژگى‌ها و اقدامات آن بزرگوار است.

يك بار هم عده‌اى از تنگ‌نظران، نفوذ معنوى و تأثير كلام سيد على همدانى را برنتابيدند و در جلسه‌اى به وى زهر دادند كه به لطف خداوند اثر آن دفع و خنثى گرديد.

سيد على همدانى از 20 سالگى مسافرت‌هاى ترويجى خود را آغاز كرد و اين برنامه چندين دهه ادامه يافت. او براى تحمل سختى‌هاى سفر، قدرت روحى شگفتى داشت و در عملى ساختن مقاصد عالى خود دائما در سفر بود و در جاى معينى توقف طولانى ننمود. چندين بار به سرزمين حجاز و ساير نقاط عربستان سفر كرد و دوازده بار حج گذارد. بارگاه هشتمين امام را در مشهد مقدس بارها زيارت كرد، به اغلب شهرهاى آسياى ميانه، قفقاز، آذربايجان، سريلانكا، تبت، شمال و جنوب شبه قاره هند و ممالك عرب مسافرت كرد.

او در رأس 700 تن از ياران، شاگردان و پيروانش كه غالباً  از سادات، مشاهير و عرفا بوده‌اند، به كشمير آمد و در آنجا نفوذ زيادى به دست آورد، جمعى از همراهانش در اين سرزمين سكونت گزيدند كه امروزه غالب سادات آن سامان از بازماندگان و ياران باهمت سيد على همدانى مى‌باشند.

سيد على همدانى در كشمير با عالمان، مسافران و كاهنان مذاهب ديگر چون هندوها و بودايى‌ها مناظره‌هايى مداوم و گسترده انجام مى‌داد كه در غالب اين مباحثه‌ها بر آنها غلبه مى‌كرد. در دوران اقامتش در كشمير كه مجموعا پنج سال طول كشيد، 37000 نفر به دستش مسلمان شدند و به‌خاطر نفوذ معنوى و اجتماعى فوق‌العاده‌اش اسلام در اين سامان گسترش يافت.


== آثار ==


نوشته‌هاى سيد على همدانى كه به بيش از 110 جلد كتاب، رساله و مجموعه شعرى بالغ مى‌گردد، به لحاظ محتوا، مضمون، سبک و نثر و نظم درخور توجه مى‌باشد. اين آثار در عرصه‌هاى گوناگون تفسيرى، روايى، فلسفه و حكمت، اخلاق، عرفان و ادبيات نگاشته شده و در تمام آنها مطالب آموزنده، مباحث معنوى و ذوقى ديده مى‌شود.

[[راز ربانی (اسرار الوحی سبحانی) در شرح حدیث قدسیه معراجیه|راز ربانى (اسرار الوحى سبحانى) در شرح حديث قدسيه معراجيه]]، توحيد مكاشفان، مشارب الاذواق، على(ع) فيض ازل و... از جمله آثار اوست.


==رحلت==

سيد على در ذى‌قعده 786ق به قصد سفر حج از كشمير بيرون آمد و چند روز از حركت او نگذشته بود كه حاكم پاخلى از او دعوت كرد چند روزى در سرزمين تحت فرمانروايى وى بماند و مردم را موعظه نمايد. سيد على پذيرفت و حدود ده روز در آنجا مشغول سخنرانى بود و پس از آن به سفر خويش ادامه داد كه بيمارى به وى روى آورد و بعد از پنج روز در شب چهارشنبه ششم ذى‌حجه سال 786ق، به سراى جاويد شتافت و ميهمان قدسيان گرديد.

بناى نخستين آرامگاه سيد على همدانى هم‌اكنون در تاجیكستان واقع در آسياى ميانه، پابرجاست كه شامل يك اتاق بزرگ و نه حجره كوچك است.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[مشارب الاذواق (شرح قصیده خمریه ابن فارض مصری در بیان شراب محبت)]]

[[مقامات عارفان سه اثر بزرگ از سه عارف بزرگ]]

[[ترجمه و متن اسرار النقطه يا توحيد مکاشفان]]

[[احوال و آثار میر سید علی همدانی (با شش رساله از وی)]]

[[فتوت‌نامه]]

[[رساله ذکریه (همدانی)]]

[[رساله ذکریه]]

[[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر]]

[[شرح مرادات حافظ به انضمام نسخه اصلی]]

[[راز ربانی (اسرار الوحی سبحانی) در شرح حدیث قدسیه معراجیه]]

[[خواطر نفسانی (تصحیح پنج رساله در خواطر)]]

[[علی(ع) فیض ازل: ترجمه رساله السبعین فی فضایل امیرالمؤمنین]]

[[الرسالة القدسية في أسرار النقطة الحسية]]

[[امير جان افروز، جلال و جمال علوي در هفتاد حديث نبوي]]

[[شرح فصوص الحكم (پارسا/همدانی)]]

[[رده:زندگی‌نامه]]