نیشابوری، محمود بن ابوالحسن
محمود بن ابى‌الحسن بن حسین نیشابورى (متوفای حدود 553ق)، ملقب به ابوالقاسم و بیان الحق، دانشمندى مفسر، فقیه و لغوى، از دانشمندان قرن ششم هجرى نیشابور
ولادت
از محل و تاریخ تولد وى اطلاعى در دست نیست.
تحصیلات
از استادان، شاگردان و چگونگى نشو و نماى علمى و سفرهاى او اخبار زیادى به دست نیامده است.داراى دو فرزند به نامهاى قاسم و محمد بود، محمد بعد از وى مسند تدریس در مدرسۀ معینیه دمشق را که پدرش، اواخر عمر در آن تدریس مى‌نمود، بعهده گرفت.در نیشابور مدتى مسند قضاوت را به عهده داشت.از نیشابور به خنجه و از آنجا به دمشق مهاجرت کرده است.
با توجه به اینکه در سال 553ق در شهر خنجد کتاب «ایجاز البیان» را به اتمام رسانده است،
وفات
وفات وى بعد از 553ق در دمشق، بوده است.
آثار
بیان الحق نیشابورى از دانشمندان پر تألیف به حساب مى‌آمده است.تألیفاتى که وى به آنها تصریح داشته یا به وى نسبت داده‌اند عبارتند از:1-ایجاز البیان عن معانى القرآن(اثر مورد بحث) 2-وضع البرهان فى مشکلات القرآن(به سال 1410 ه 1990م در بیروت به چاپ رسیده است).3-جمل الغرائب (در غریب حدیث و مشکل آن در 14 باب)4-خلق الانسان(دربارۀ خلقیات انسان)5-التذکرة و التبصرة (در مشتقات فقهى و شامل 1000 نکته)6-الاسئله الرائعه و الأجوبة الصادعة(در تفسیر)7-غرر الأقاویل فى معانى التنزیل 8-شوارد الشواهد و قلائد القصائد(شامل مباحث تفسیرى، امهات آداب، اشعار و علوم دیگر) 9-باهر البرهان فى معانى مشکلات القرآن 10-قطع الریاض فى بدع الاعتراض 11-شرح الابیات الوارده فى کتاب وضع البرهان 12-ملتقى الطرق الى مجامع نکاتها و منابع کلماتها (در مختلف فقه)13-کتاب در اصول فقه 14-الغلالة فى مسألة الیمین...15-الموجز فى الناسخ و المنسوخ.