۸۲٬۵۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ی اش ' به 'ی‌اش '
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ی اش ' به 'ی‌اش ') |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره = 8361 PIR | | کد کنگره = 8361 PIR | ||
| موضوع = شعر فارسی. محمّد (ص). رباعیات فارسی. | | موضوع = شعر فارسی. محمّد(ص). رباعیات فارسی. | ||
| ناشر = انتشارات نجم کبری | | ناشر = انتشارات نجم کبری | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
کتاب نقطه‌ی آغاز اثری است شعری در 200 صفحه که حاوی 372 رباعی در باره‌ی پیامبر اسلام (ص) است. رباعیات کتاب به طور مسلسل و با شماره از عدد 1 تا 372 را پیاپی در بر دارد. در مقدّمه با یک رباعی بحث آغاز می‌شود که نام کتاب هم از همین رباعی اخذ شده است، رباعی چنین است: {{شعر}} | کتاب نقطه‌ی آغاز اثری است شعری در 200 صفحه که حاوی 372 رباعی در باره‌ی پیامبر اسلام(ص) است. رباعیات کتاب به طور مسلسل و با شماره از عدد 1 تا 372 را پیاپی در بر دارد. در مقدّمه با یک رباعی بحث آغاز می‌شود که نام کتاب هم از همین رباعی اخذ شده است، رباعی چنین است: {{شعر}} | ||
{{ب|''او نقطه‌ی آغاز جهان هستی است''|2=''محبوب خدا و یکّه تار مستی است''}} | {{ب|''او نقطه‌ی آغاز جهان هستی است''|2=''محبوب خدا و یکّه تار مستی است''}} | ||
{{ب|''اوصاف بلندش که خدا می‌داند''|2=''انکار اگر کنی بنای پستی ست''<ref>مقدمه، ص 5</ref>}}{{پایان شعر}} این رباعی در این مجموعه سوّمین شماره را به خود اختصاص داده است. و از همین ابتدا معلوم می‌شود که نگرشی فلسفی به پیامبر در کار است، امّا آنچه که در این راعیات دیده می‌شود به نوعی تاریخ پیامبر اسلام را نیز رقم می‌زند و می‌توان با همین رباعیت سیری در زندگی و تاریخ پیامبر داشت و حوادث متعدّد زندگی پیامبر را به نظاره نشست. | {{ب|''اوصاف بلندش که خدا می‌داند''|2=''انکار اگر کنی بنای پستی ست''<ref>مقدمه، ص 5</ref>}}{{پایان شعر}} این رباعی در این مجموعه سوّمین شماره را به خود اختصاص داده است. و از همین ابتدا معلوم می‌شود که نگرشی فلسفی به پیامبر در کار است، امّا آنچه که در این راعیات دیده می‌شود به نوعی تاریخ پیامبر اسلام را نیز رقم می‌زند و می‌توان با همین رباعیت سیری در زندگی و تاریخ پیامبر داشت و حوادث متعدّد زندگی پیامبر را به نظاره نشست. | ||
نویسنده در مقدّمه در خصوص کمبود رباعی در باره‌ی پیامبر سخن گفته و به این که از این بابت سهم کمی‌در شعر دیده شده است منتقد است: با تمام اهتمام و توجّهی که به حضرتش در خصوص پژوهش و نگارش و همین طور نظم و شعر صورت گرفته ولی در قالب رباعی و چهارپاره هنوز تنگدست و فقیریم. رباعیات بسیاری در این راستا وجود ندارد و آنان که از دیرباز دستی در شعر داشته‌اند در این باره چندان جلوه‌ای نداشته و درخششی نداشته‌اند، اندک رباعیاتی در این خصوص وجود دارد و به راستی جای آن دارد که از این بابت آثاری خلق شود و در اختیار مشتاقان و ارادتمندان پیامبر (ص) قرار بگیرد. این کمبود رباعیات چنان که گفته شد در باره‌ی پیامبر است ورنه میزان رباعیات گفته شده در سایر موضوعات چونان دریایی گسترده است<ref>مقدمه، صص 8-7</ref>. | نویسنده در مقدّمه در خصوص کمبود رباعی در باره‌ی پیامبر سخن گفته و به این که از این بابت سهم کمی‌در شعر دیده شده است منتقد است: با تمام اهتمام و توجّهی که به حضرتش در خصوص پژوهش و نگارش و همین طور نظم و شعر صورت گرفته ولی در قالب رباعی و چهارپاره هنوز تنگدست و فقیریم. رباعیات بسیاری در این راستا وجود ندارد و آنان که از دیرباز دستی در شعر داشته‌اند در این باره چندان جلوه‌ای نداشته و درخششی نداشته‌اند، اندک رباعیاتی در این خصوص وجود دارد و به راستی جای آن دارد که از این بابت آثاری خلق شود و در اختیار مشتاقان و ارادتمندان پیامبر(ص) قرار بگیرد. این کمبود رباعیات چنان که گفته شد در باره‌ی پیامبر است ورنه میزان رباعیات گفته شده در سایر موضوعات چونان دریایی گسترده است<ref>مقدمه، صص 8-7</ref>. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
کتاب نقطه‌ی آغاز به بیان صفات و حالات پیامبر اسلام (ص) می‌پردازد و آنچه که در تاریخ زندگی اوست اعم از آنچه که او گفته باشد یا در باره‌ی او گفته باشند را در بر می‌گیرد. مطالب و محتویات رباعیات به گونه است که می‌توان آن را حوادث زندگی، زندگی و یا تاریخ اسلام در نظر آورد زیرا تقریباً به همه چیز صدر اسلام اشاره دارد و از این بابت اثری عمیق و دقیق است که شاید در آثار شعری چنین چیزی وجود نداشته باشد، لا اقل در حوزه‌ی رباعی می‌توان گفت که کاملاً بدیع و بی بدیل است. | کتاب نقطه‌ی آغاز به بیان صفات و حالات پیامبر اسلام(ص) می‌پردازد و آنچه که در تاریخ زندگی اوست اعم از آنچه که او گفته باشد یا در باره‌ی او گفته باشند را در بر می‌گیرد. مطالب و محتویات رباعیات به گونه است که می‌توان آن را حوادث زندگی، زندگی و یا تاریخ اسلام در نظر آورد زیرا تقریباً به همه چیز صدر اسلام اشاره دارد و از این بابت اثری عمیق و دقیق است که شاید در آثار شعری چنین چیزی وجود نداشته باشد، لا اقل در حوزه‌ی رباعی می‌توان گفت که کاملاً بدیع و بی بدیل است. | ||
نام اثر که اشاره‌ای به صادر نخستین فلاسفه دارد حکایت از نوع نگرش نویسنده و شاعر به این مسئله است، با در نظر داشتن آثار فلسفی و عرفانی نویسنده می‌توان حدس زد که در این کتاب با چه زمینه‌ای می‌توانیم مواجه باشیم. توصیف پیامبر، سخنان پیامبر، ذکر حالات او، حضور او، ربط او به آسمان و تلاش او برای انسانها، سختی‌های دوران رسالت همه مضامینی است که در این کتاب می‌توان مورد ملاحظه قرار داد. سخن گفتن از قرآن و نشان دادن محتویات قرآن، اشاره به پیامهای قرآنی، اشاره به برخی سخنان پیامبر، جنگها و جهادها، تأییدها و تشویقها، انتقادها و ایرادها، و حادثه‌ها ی نقش آفرین همه در این راستا قرار گرفته‌اند. نویسنده با اطلاع واسعی که از حدیث و تاریخ پیامبر دارد سعی کرده چیزی از مهمترینها از قلم نیفتد و خواننده‌ای که به این ابیاتن نظر می‌کند تنها ناظر شعر ساده نباشد بلکه با دیدی فلسفی ـ تاریخی به پیامبر و کارهای او دقّت و غور کند. | نام اثر که اشاره‌ای به صادر نخستین فلاسفه دارد حکایت از نوع نگرش نویسنده و شاعر به این مسئله است، با در نظر داشتن آثار فلسفی و عرفانی نویسنده می‌توان حدس زد که در این کتاب با چه زمینه‌ای می‌توانیم مواجه باشیم. توصیف پیامبر، سخنان پیامبر، ذکر حالات او، حضور او، ربط او به آسمان و تلاش او برای انسانها، سختی‌های دوران رسالت همه مضامینی است که در این کتاب می‌توان مورد ملاحظه قرار داد. سخن گفتن از قرآن و نشان دادن محتویات قرآن، اشاره به پیامهای قرآنی، اشاره به برخی سخنان پیامبر، جنگها و جهادها، تأییدها و تشویقها، انتقادها و ایرادها، و حادثه‌ها ی نقش آفرین همه در این راستا قرار گرفته‌اند. نویسنده با اطلاع واسعی که از حدیث و تاریخ پیامبر دارد سعی کرده چیزی از مهمترینها از قلم نیفتد و خواننده‌ای که به این ابیاتن نظر می‌کند تنها ناظر شعر ساده نباشد بلکه با دیدی فلسفی ـ تاریخی به پیامبر و کارهای او دقّت و غور کند. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
چنان که اشاره شد تعداد زیادی از رباعیات ناظر به آیات قرآنی است، تعدادی هم اشاره به احادیث نبوی دارد، برخی خلقیات پیامبر را توصیف می‌کند، تعدادی از آنها به رابطه‌ی پیامبر و یاران و به ویژه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] اختصاص دارد، چندین رباعی از حادثه‌ی «غدیر خم» سخن می‌گوید و صراحت در جانشینی و خلافت بلافصل آن امام دارد. تعدادی از علم [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] که از پیامبر فرا گرفته و در حکم باب علم نبوی است سخن می‌گوید. به برخی از مضامین می‌توان اینگونه اشاره داشت: رباعی 16 به جسم پیامبر که سایه ندارد اشاره می‌کند. رباعی 17 و 19 به «رحمة للعالمین» بودن آن حضرت توجّه می‌دهد. برخی از رباعیات به ولادت پیامبر و برخی هم به روز رحلت جانسوز او اشاره می‌کند. برخی از رباعیات روز فرخنده‌ی مبعث را نشانه رفته و در ارزش و بلندای آن نکته‌ها گفته است. برخی از ابیات به ماجرای معراج نبی اشاره دارد از جمله رباعی شماره 223. در برخی از اشارات یاران پیامبر و یا همان صحابه منظورند که از دید اهل سنّت همگی هادی و رستگار و عدولند ولی در اینجا چنین دیدی وجود ندارد، هر یک از افراد صحابه اگر در مسیر نبوّت و ولایت قرار نگرفته باشند و با آنان همراهی نکرده باشند از درجه‌ی اعتبار ساقط‌ند و محلّی از اعراب ندارند. این رباعی به آن نظر دارد: | چنان که اشاره شد تعداد زیادی از رباعیات ناظر به آیات قرآنی است، تعدادی هم اشاره به احادیث نبوی دارد، برخی خلقیات پیامبر را توصیف می‌کند، تعدادی از آنها به رابطه‌ی پیامبر و یاران و به ویژه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] اختصاص دارد، چندین رباعی از حادثه‌ی «غدیر خم» سخن می‌گوید و صراحت در جانشینی و خلافت بلافصل آن امام دارد. تعدادی از علم [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] که از پیامبر فرا گرفته و در حکم باب علم نبوی است سخن می‌گوید. به برخی از مضامین می‌توان اینگونه اشاره داشت: رباعی 16 به جسم پیامبر که سایه ندارد اشاره می‌کند. رباعی 17 و 19 به «رحمة للعالمین» بودن آن حضرت توجّه می‌دهد. برخی از رباعیات به ولادت پیامبر و برخی هم به روز رحلت جانسوز او اشاره می‌کند. برخی از رباعیات روز فرخنده‌ی مبعث را نشانه رفته و در ارزش و بلندای آن نکته‌ها گفته است. برخی از ابیات به ماجرای معراج نبی اشاره دارد از جمله رباعی شماره 223. در برخی از اشارات یاران پیامبر و یا همان صحابه منظورند که از دید اهل سنّت همگی هادی و رستگار و عدولند ولی در اینجا چنین دیدی وجود ندارد، هر یک از افراد صحابه اگر در مسیر نبوّت و ولایت قرار نگرفته باشند و با آنان همراهی نکرده باشند از درجه‌ی اعتبار ساقط‌ند و محلّی از اعراب ندارند. این رباعی به آن نظر دارد: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''یاران پیمبر همگی محبوبند''|2=''گر | {{ب|''یاران پیمبر همگی محبوبند''|2=''گر یاوری‌اش به دل کنند مطلوبند''}} | ||
{{ب|''امّا اگرش خلاف رأیش پویند''|2=''از لطف و شفاعتش به جد محجوبند''<ref>متن، ص 148</ref>}}{{پایان شعر}} | {{ب|''امّا اگرش خلاف رأیش پویند''|2=''از لطف و شفاعتش به جد محجوبند''<ref>متن، ص 148</ref>}}{{پایان شعر}} | ||
به هر جهت در این مجموعه همانگونه که بیان شد می‌توان یک دوره تاریخ زندگی پیامبر و دوران رسالت را به نظاره نشست و از قضا تاریخ را در لباس شعر و رباعی و با بیانی که حاکی از فهم فلسفی است بیان داشتن بهتر و بیشتر در خاطره‌ها می‌ماند و بیشتر در افواه عامه نیز جاری می‌شود. دو رباعی آخر کتاب نیز که مدیونیِ همه تا روز قیامت به او و قانون و فرهنگ اوست و این که ما در این راستا چه باید بکینم به پایان می‌رسد: | به هر جهت در این مجموعه همانگونه که بیان شد می‌توان یک دوره تاریخ زندگی پیامبر و دوران رسالت را به نظاره نشست و از قضا تاریخ را در لباس شعر و رباعی و با بیانی که حاکی از فهم فلسفی است بیان داشتن بهتر و بیشتر در خاطره‌ها می‌ماند و بیشتر در افواه عامه نیز جاری می‌شود. دو رباعی آخر کتاب نیز که مدیونیِ همه تا روز قیامت به او و قانون و فرهنگ اوست و این که ما در این راستا چه باید بکینم به پایان می‌رسد: | ||