ویکی‌نور

نظرية السنة في الفكر الإمامي الشيعي التكوّن و الصيرورة: تفاوت میان نسخه‌ها

مقاله بحث

نظرية السنة في الفكر الإمامي الشيعي التكوّن و الصيرورة (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۹

۲۶۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ ژوئن ۲۰۲۳
←‏وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - 'محقق حلى' به 'محقق حلى ')
 
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR12270J1.jpg|بندانگشتی|نظریة السنة في الفکر الإمامي الشیعي التکوّن و الصیرورة]]
| تصویر =NUR12270J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =نظریة السنة في الفکر الإمامي الشیعي التکوّن و الصیرورة
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|نظریة السنة في الفکر الإمامي الشیعي التکوّن و الصیرورة
[[حب‌الله، حیدر]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏161‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏2‎‏ن‎‏6
|data-type='otherBookNames'|
| موضوع =
|-
احادیث شیعه - نقد و تفسیر
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[حب‌الله، حیدر]] (نويسنده)
|-
|زبان  
|data-type='language'|عربی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏161‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏2‎‏ن‎‏6
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|احادیث شیعه - نقد و تفسیر


سنت نبوی - نقد و تفسیر
سنت نبوی - نقد و تفسیر


شیعه - دفاعیه‎ها و ردیه‎ها
شیعه - دفاعیه‌ها و ردیه‌ها
|-
| ناشر =
|ناشر  
مؤسسة الإنتشار العربي
|data-type='publisher'|مؤسسة الإنتشار العربي
| مکان نشر =بیروت - لبنان
|-
| سال نشر = 2006 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 2006 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE12270AUTOMATIONCODE
|}
</div>
 
 
== معرفى اجمالى ==


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12270AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12270
| کتابخوان همراه نور =12270
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}


'''نظرية السنة في الفكر الإمامي الشيعي، التكون و الصيرورة'''، اثر [[حب‌الله، حیدر|حيدر محمد كامل حب‌الله]]، بررسى نظريه سنت در تفكرات شيعه امامى و نحوه تكامل و رشد آن در قرون اوليه هجرت و سير و صيرورت آن تا عصر حاضر مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1426ق، نوشته شده است.
'''نظرية السنة في الفكر الإمامي الشيعي، التكون و الصيرورة'''، اثر [[حب‌الله، حیدر|حيدر محمد كامل حب‌الله]]، بررسى نظريه سنت در تفكرات شيعه امامى و نحوه تكامل و رشد آن در قرون اوليه هجرت و سير و صيرورت آن تا عصر حاضر مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1426ق، نوشته شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در يك مدخل، هفت فصل و يك خاتمه تنظيم شده است.


 
نویسنده در ابتدا نظريه سنت در عصر حضور را بررسى و سپس به فترت مابين سال 260ق، تا عصر [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] پرداخته است. وى سپس بحث از نظريه سنت در مكتب حله و جبل عامل و نظريه اخبارى‌گرى و اجتهاد را مطرح نموده و به دنبال آن تفكرات شيعى در ساير قرون تا عصر حاضر را بررسى نموده است.
كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در يك مدخل، هفت فصل و يك خاتمه تنظيم شده است.
 
نويسنده در ابتدا نظريه سنت در عصر حضور را بررسى و سپس به فترت مابين سال 260ق، تا عصر [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] پرداخته است. وى سپس بحث از نظريه سنت در مكتب حله و جبل عامل و نظريه اخبارى‌گرى و اجتهاد را مطرح نموده و به دنبال آن تفكرات شيعى در ساير قرون تا عصر حاضر را بررسى نموده است.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
در مقدمه، خلاصه‌اى از محتواى فصول كتاب، توضيح داده شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/9|مقدمه، ص 9]]</ref>


در مدخل، به تشريح و توضيح برخى از اصطلاحاتى كه در كتاب از آن بحث شده، پرداخته شده است، از جمله: سنت، خبر، اثر، حديث، خبر متواتر، خبر واحد و..<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|مقدمه، ص 11]]</ref>


در مقدمه، خلاصه‌اى از محتواى فصول كتاب، توضيح داده شده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/9|مقدمه، ص 9]]</ref>.
در فصل اول، تمركز نویسنده بر بررسى نظريه سنت در عصر حضور مى‌باشد؛ زيرا نویسنده بر اين عقيده است كه حضور معصومين(ع)، مرحله و دوران خاصى از تاريخ تشيع را به خود اختصاص داده و بايد به‌صورت مفصل و مستقل، مورد بحث و بررسى قرار گيرد. نویسنده در اين فصل، به بررسى عصر پيامبر(ص) تا آغاز غيبت صغرى در سال 260ق، پرداخته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|همان، ص 11]]</ref>


در مدخل، به تشريح و توضيح برخى از اصطلاحاتى كه در كتاب از آن بحث شده، پرداخته شده است، از جمله: سنت، خبر، اثر، حديث، خبر متواتر، خبر واحد و... <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|مقدمه، ص 11]]</ref>.
از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل، عبارتند از: فقه منصوص يا فقه روايى؛ عصر تدوين و مرحله تكوّن نظرى؛ مقوله سنت در ممارست علمى شيعى در قرون اوليه هجرت<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/35|متن كتاب، ص 35]]</ref>


در فصل اول، تمركز نويسنده بر بررسى نظريه سنت در عصر حضور مى‌باشد؛ زيرا نويسنده بر اين عقيده است كه حضور معصومين(ع)، مرحله و دوران خاصى از تاريخ تشيع را به خود اختصاص داده و بايد به‌صورت مفصل و مستقل، مورد بحث و بررسى قرار گيرد. نويسنده در اين فصل، به بررسى عصر پيامبر(ص) تا آغاز غيبت صغرى در سال 260ق، پرداخته است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|همان، ص 11]]</ref>.
نویسنده در فصل دوم، به فترت مابين سال 260ق، تا عصر [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] (673ق) و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] (726ق) پرداخته است. وى معتقد است كه تفكر شيعى در عصر اين دو بزرگوار، دچار تحول شده است. در اين فصل، نظريات [[شيخ صدوق]] (381ق)، [[شيخ مفيد]] (413ق)، شيخ مرتضى (436ق)، [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] (598ق) و [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (676ق) مورد بررسى قرار گرفته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|مقدمه، ص 11]]</ref>


از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل، عبارتند از: فقه منصوص يا فقه روايى؛ عصر تدوين و مرحله تكوّن نظرى؛ مقوله سنت در ممارست علمى شيعى در قرون اوليه هجرت <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/35|متن كتاب، ص 35]]</ref>.
فصل سوم، به بحث از نظريه سنت در مكتب حله و جبل عامل، اختصاص يافته و نویسنده از آن، به مكتب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] تعبير كرده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|همان]]</ref>


نويسنده در فصل دوم، به فترت مابين سال 260ق، تا عصر [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] (673ق) و [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] (726ق) پرداخته است. وى معتقد است كه تفكر شيعى در عصر اين دو بزرگوار، دچار تحول شده است. در اين فصل، نظريات [[شيخ صدوق]] (381ق)، [[شيخ مفيد]] (413ق)، شيخ مرتضى (436ق)، ابن ادريس (598ق) و [[محقق حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] (676ق) مورد بررسى قرار گرفته است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|مقدمه، ص 11]]</ref>.
از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل، عبارتند از: تحول از نقد متن به نقد سند؛ سنت محكيه از[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] تا [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]]؛ [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] و ظهور عقل انتقادى در علم رجال؛ بررسى نظريات ابن سعيد حلى و فاضل آبى؛ نقش [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] در تأسيس و تجديد نظريه سنت؛ تقسيمات چهارگانه حديث؛ وقوع انقسامات درون مكتب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] و تأسيس يا اعاده علم درايه<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/167|متن كتاب، ص 167]]</ref>


فصل سوم، به بحث از نظريه سنت در مكتب حله و جبل عامل، اختصاص يافته و نويسنده از آن، به مكتب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] تعبير كرده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/11|همان]]</ref>.
در فصل چهارم، نظريه اخبارى‌گرى و اجتهاد، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. در اين فصل، ابتدا ظهور مكتب اخبارى به‌وسيله امين استرآبادى (1036ق) از زاويه نظريه سنت بررسى و از نظريات موجود در مكتب اخبارى‌گرى، بحث شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/12|مقدمه، ص 12]]</ref>


از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصل، عبارتند از: تحول از نقد متن به نقد سند؛ سنت محكيه از ابن ادريس تا [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]]؛ [[ابن طاووس، علی بن موسی|ابن طاووس]] و ظهور عقل انتقادى در علم رجال؛ بررسى نظريات ابن سعيد حلى و فاضل آبى؛ نقش [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] در تأسيس و تجديد نظريه سنت؛ تقسيمات چهارگانه حديث؛ وقوع انقسامات درون مكتب [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] و تأسيس يا اعاده علم درايه <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/167|متن كتاب، ص 167]]</ref>.
ماهيت مكتب اخبارى قديم و جديد، تمايز بين اخبارى و اصولى، اخباریه و مذهب حسى، اجماع شيعى بر رجوع به كتب اربعه، ظن معتبر، تنظيم موسوعات حديثى، اخباریه و علم رجال، مكاتب اصولى، رجالى، درايه‌اى و مواجه با اخبارى و... از جمله مباحثى است كه در اين فصل مورد بحث قرار گرفته است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/215|متن كتاب، ص 215]]</ref>


در فصل چهارم، نظريه اخبارى‌گرى و اجتهاد، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. در اين فصل، ابتدا ظهور مكتب اخبارى به‌وسيله امين استرآبادى (1036ق) از زاويه نظريه سنت بررسى و از نظريات موجود در مكتب اخبارى‌گرى، بحث شده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/12|مقدمه، ص 12]]</ref>.
در فصل پنجم، به بررسى تطور نظريه سنت از قرن سيزدهم تا پانزدهم هجرى، پرداخته شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: نظريات فلسفى در تأسيس مقوله ظن و شرعيت آن؛ از جمله نظريه مصحلت سلوكيه، علميت و طريقيت، تنجيز و تعذير، تزاحم حفظى، اختلاف موضوع و نظريه مصحلت در جعل؛ مقوله علم اجمالى و نقش آن در تأسيس عقلى نظريه سنت؛ ادله عقليه بر حجيت خبر واحد؛ برهان [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونى]]<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/365|همان، ص 365]]</ref>


ماهيت مكتب اخبارى قديم و جديد، تمايز بين اخبارى و اصولى، اخباريه و مذهب حسى، اجماع شيعى بر رجوع به كتب اربعه، ظن معتبر، تنظيم موسوعات حديثى، اخباريه و علم رجال، مكاتب اصولى، رجالى، درايه‌اى و مواجه با اخبارى و... از جمله مباحثى است كه در اين فصل مورد بحث قرار گرفته است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/215|متن كتاب، ص 215]]</ref>.
نظريات و تفكرات شيعى در قرن دهم هجرى، در فصل ششم، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. از جمله مطالب اين فصل عبارت است از: استشراق و نقش آن در نقد سنت نبوى؛ اعاده قرائت سنت در جهان عرب؛ رشد و نمو حديثى شيعه معاصر؛ ادعيه دخيله؛ احاديث موضوعه؛ صالحى نجف‌آبادى و نقد «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]»؛ روش آصف محسنى در نقد «[[بحار الأنوار]]»؛ كتب موضوعه و احاديث ساختگى در نزد نجف‌آبادى؛ اصفهانى و نقد نظريه خبر واحد؛ اهداف برقعى از نقد مصادر حديث شيعى؛ برقعى و اصول [[الکافی|كافى]] و..<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/509|همان، ص 509]]</ref>


در فصل پنجم، به بررسى تطور نظريه سنت از قرن سيزدهم تا پانزدهم هجرى، پرداخته شده است. از جمله مباحث اين فصل، عبارت است از: نظريات فلسفى در تأسيس مقوله ظن و شرعيت آن؛ از جمله نظريه مصحلت سلوكيه، علميت و طريقيت، تنجيز و تعذير، تزاحم حفظى، اختلاف موضوع و نظريه مصحلت در جعل؛ مقوله علم اجمالى و نقش آن در تأسيس عقلى نظريه سنت؛ ادله عقليه بر حجيت خبر واحد؛ برهان فاضل تونى <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/365|همان، ص 365]]</ref>.
در فصل هفتم، حدود حجيت سنت مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. حجيت خبر ثقه در موضوعات؛ تقليد در اعتقادات؛ جهت‌گيرى‌هاى اماميه متأخر در حجيت سنت ظنيه در اعتقادات؛ نظريه تجويز ظن و آحاد در عقايد؛ نظريه حجيت آحاد در امور اضطرارى؛ نظريه [[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم خويى]] و علامه محمدحسين كاشف‌الغطاء؛ نظريه قرائت تاريخى و هرمنوتيك در حيات شيعى؛ نظريه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله سيد حسين بروجردى]] در تاریخیت معرفت سنت؛ تاریخیت سنت و نظريه اختصاص خطاب به مشافهين و... از جمله مطالب و نظريات مطرح‌شده در اين فصل مى‌باشد<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/679|همان، 679]]</ref>


نظريات و تفكرات شيعى در قرن دهم هجرى، در فصل ششم، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. از جمله مطالب اين فصل عبارت است از: استشراق و نقش آن در نقد سنت نبوى؛ اعاده قرائت سنت در جهان عرب؛ رشد و نمو حديثى شيعه معاصر؛ ادعيه دخيله؛ احاديث موضوعه؛ صالحى نجف‌آبادى و نقد «مجمع البيان»؛ روش آصف محسنى در نقد «[[بحار الأنوار]]»؛ كتب موضوعه و احاديث ساختگى در نزد نجف‌آبادى؛ اصفهانى و نقد نظريه خبر واحد؛ اهداف برقعى از نقد مصادر حديث شيعى؛ برقعى و اصول كافى و... <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/509|همان، ص 509]]</ref>.
خلاصه مطالب مطرح‌شده در كتاب و نتايجى كه نویسنده از مباحث گرفته، در خاتمه كتاب، گنجانده شده است<ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/767|همان، ص 767]]</ref>
 
در فصل هفتم، حدود حجيت سنت مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. حجيت خبر ثقه در موضوعات؛ تقليد در اعتقادات؛ جهت‌گيرى‌هاى اماميه متأخر در حجيت سنت ظنيه در اعتقادات؛ نظريه تجويز ظن و آحاد در عقايد؛ نظريه حجيت آحاد در امور اضطرارى؛ نظريه [[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم خويى]]  و علامه محمدحسين كاشف‌الغطاء؛ نظريه قرائت تاريخى و هرمنوتيك در حيات شيعى؛ نظريه [[بروجردی، حسین|آيت‌الله سيد حسين بروجردى]] در تاريخيت معرفت سنت؛ تاريخيت سنت و نظريه اختصاص خطاب به مشافهين و... از جمله مطالب و نظريات مطرح‌شده در اين فصل مى‌باشد <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/679|همان، 679]]</ref>.
 
خلاصه مطالب مطرح‌شده در كتاب و نتايجى كه نويسنده از مباحث گرفته، در خاتمه كتاب، گنجانده شده است <ref>[[http://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8102/1/767|همان، ص 767]]</ref>.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==




فهرست مطالب و منابع و مصادر عربى و فارسى مورد استفاده نويسنده، به‌همراه ملحقات كتاب، شامل گفتگو با دكتر محمدباقر بهبودى و آيت‌الله شيخ محمدآصف محسنى قندهارى، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست مطالب و منابع و مصادر عربى و فارسى مورد استفاده نویسنده، به‌همراه ملحقات كتاب، شامل گفتگو با دكتر [[بهبودی، محمدباقر|محمدباقر بهبودى]] و آيت‌الله شيخ [[محسنی، محمد آصف|محمدآصف محسنى]] قندهارى، در انتهاى كتاب آمده است.


پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
خط ۹۶: خط ۷۷:




== پیوندها ==
==وابسته‌ها==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/8102 مطالعه کتاب نظریة السنة في الفکر الإمامي الشیعي التکوّن و الصیرورة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
{{وابسته‌ها}}
[[حجية السنة في الفكر الاسلامي]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:فقه و اصول]]
[[رده:فقه و اصول]]
[[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]]
[[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]]
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/91283...670031»