نسفی، میمون بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

| data-type="authorWritings" |[[التمهيد في أصول الدين]]

 

 

'''میمون بن محمد نسفی''' (418 یا 438-508ق)، از فقیهان حنفی اهل سنت است که در کلام عقاید ماتریدی داشت. مهم‎ترین کتاب او «[[التمهيد في أصول الدين]]» است که در شرح عقاید اهل سنت و با تکیه بر کلام ماتریدی نوشته شده است.

اسم کامل او میمون بن محمد بن محمد بن معتمد بن محمد بن مکحول نسفى و کنیه‌اش «ابوالمعین» است. برخی کنیه او را «معین‎الدین» گفته‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/2 ر.ک: نسفی، مقدمه کتاب، ص2]</ref>. او را با القاب «امام فاضل جامع الاصول»، «امام زاهد»، «فقیه حنفی» و «عالم بارع» یاد کرده‌اند. این لقب‌ها در مورد وی و خاندانش غریب نبود؛ چه، او در خاندانی پرورش یافت که به دانش و زهد و فضل شهره بودند و در فقه، به‌ویژه فقه ابوحنیفه، به آنان استناد می‌شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/3 ر.ک: همان، ص3]</ref>.

جز [[زرکلی، خیرالدین|خیرالدین زرکلی]] در «[[الأعلام]]» و [[کحاله، عمررضا|رضا کحاله]] صاحب «[[معجم المؤلفين تراجم مصنفي الكتب العربية|معجم المؤلفين]]» کسی سال ولادت میمون بن محمد را ذکر نکرده است. [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]]، به نقل از [[کحاله، عمررضا|رضا کحاله]]، میلاد او را در سال 418ق، می‌داند، اما با محاسبه تاریخ دقیق وفات و میزان سنی که ابن قطلوبغا برایش ذکر کرده (70 سال)، او باید در 438 به دنیا آمده باشد (البته شاید [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]] هنگام نقل از ر[[کحاله، عمررضا|ضا کحاله]] در دیدن نقطه‌ها میان دو کلمه تسعین (90) و سبعین (70) اشتباه کرده و سن او را به‎جای 70 سال، 90 سال ذکر کرده است)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>.

همه تراجم‎نویسان، از وی با عنوان نسفی یاد کرده‌اند. نَسَفی، یعنی منسوب به نسف و «نسف» شهری است از شهرهای ماوراءالنهر؛ جایی میان رود جیحون و سمرقند در حوزه بخارا و بلخ. به‎هرحال نسف شهری عالم‎پرور بوده که از غنای فراوان طبیعی، علمی و مالی برخوردار بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/3 ر.ک: همان، ص3]</ref>.

بسیاری از اساتید خاندان نسفی و ماتریدی یکی بوده و از طرفی هم ابومنصور ماتریدی و ابوالمعین محمد بن مکحول نسفی هم‎عصر بوده‌اند؛ ازاین‎روی خاندان مکحولی و ماتریدی در عقیده به مذهب ماتریدی، به هم نزدیک شده‌اند. از پدر و جد میمون بن محمد، اطلاعات زیادی در دست نیست، ولی جد دوم وی اندکی بعد از 430ق، از دنیا رفته و ازآنجاکه ترجیحا میلاد ابوالمعین میان سال‎های 418 تا 438ق، بوده، باید روایت عقاید ماتریدی از طریق جدش «معتمد» از طریق پدر و جدش به او رسیده باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/4 ر.ک: همان، ص4-6]</ref>.

# العمدة في أصول الدين؛

از میان این آثار، به‎جز «[[تبصرة الأدلة في أصول‌الدين علی طريقة الإمام أبي‌منصور الماتريدي|التبصرة]]» و «[[التمهيد لقواعد التوحيد]]» و «[[بحر الكلام]]»، همه در حکمِ مفقود، هستند. «بحر الكلام» و «التمهيد» به چاپ رسیده و «التبصرة» هنوز به‌صورت نسخه خطی باقی مانده است. به‎لحاظ اهمیت نیز «التبصرة» در جایگاه اول قرار دارد، سپس «التمهيد» است و پس از آن «بحر الكلام»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref>.

<references />

[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35746 نسفی، میمون بن محمد، «التمهيد في أصول الدين»، تحقیق قابیل عبدالحی، دارالثقافه، قاهره، 1407ق/1987م].

[[التمهيد في أصول الدين]]