۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '»ل' به '» ل') |
جز (جایگزینی متن - 'ابیاس' به 'ابیاس') |
||
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11620J1.jpg | |||
| عنوان =نزهة الفکر فيما مضي من الحوادث و العبر في تراجم رجال القرن الثاني عشر و الثالث عشر قطعة منه | |||
| | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[حضراوی، احمد بن محمد]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[مصري، محمد]] (مقدمه، تصحيح و تعليقات) | [[مصري، محمد]] (مقدمه، تصحيح و تعليقات) | ||
| زبان = عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =PJA 2074 /ح6ن4 | ||
| موضوع = | |||
1.ادبيات عربی - سرگذشتنامه | |||
|کد کنگره | 2.شاعران عرب - سرگذشتنامه | ||
3.نويسندگان عرب - سرگذشتنامه | |||
|موضوع | |||
2.شاعران عرب - | |||
3.نويسندگان عرب - | |||
| ناشر = | |||
|ناشر | جمهورية العربية السورية، منشورات وزارة الثقافة | ||
| مکان نشر =سوريه - دمشق | |||
| سال نشر =1996م | |||
| | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11620AUTOMATIONCODE | ||
| | | چاپ =1 | ||
| | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | |||
| کتابخوان همراه نور =11620 | |||
| | | کد پدیدآور = | ||
| | |||
|کد | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
كتاب حاضر، جزئی از مجموعه پنج جزئی است كه سه جزء آن، مربوط به حوادث تاريخ از آغاز آفرينش تا عصر | '''نزهة الفكر في ما مضی من الحوادث و العبر في تراجم رجال القرن الثاني عشر و الثالث عشر قطعة منه'''، اثر احمد بن محمد حضراوی مكی هاشمی (متوفی 1327ق/1909م) كتابیاست در شرح حال علما و بزرگان قرن دوازدهم و سيزدهم هجری كه به زبان عربی نوشته شده است. | ||
كتاب حاضر، جزئی از مجموعه پنج جزئی است كه سه جزء آن، مربوط به حوادث تاريخ از آغاز آفرينش تا عصر نویسنده و جزء چهارم و پنجم آن، درباره تراجم رجال میباشد و اثر حاضر، جزء چهارم و اولين قسم تراجم آن میباشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص51</ref> | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
خط ۵۱: | خط ۳۹: | ||
جلد اول، با حرف همزه آغاز و با حرف زاء پايان يافته و جلد دوم، با حرف سين شروع و به حرف قاف ختم شده است. | جلد اول، با حرف همزه آغاز و با حرف زاء پايان يافته و جلد دوم، با حرف سين شروع و به حرف قاف ختم شده است. | ||
نویسنده در تدوين اين اثر، از منابع مكتوب مهمی استفاده كرده است كه عبارتند از: | |||
#«إتحاف الوری بأخبار أم القری»، ابن فهد؛ | #«إتحاف الوری بأخبار أم القری»، ابن فهد؛ | ||
#«تاريخ الجبرتي المسمی عجائب الآثار»؛ | #«تاريخ الجبرتي المسمی عجائب الآثار»؛ | ||
خط ۵۷: | خط ۴۵: | ||
#«التبيين بتراجم الطبريين»، ابن فهد؛ | #«التبيين بتراجم الطبريين»، ابن فهد؛ | ||
#«خلاصة الأثر»، محبی؛ | #«خلاصة الأثر»، محبی؛ | ||
#«الرحلة | #«الرحلة الهندیة»، شيخ عبدالله مكی؛ | ||
#«رسالة في مناقب الشيخ علي بن عبدالبر حلفاوي»، محمد بن محمد بن مرتضی؛ | #«رسالة في مناقب الشيخ علي بن عبدالبر حلفاوي»، محمد بن محمد بن مرتضی؛ | ||
#«سلافة العصر»، ابن معصوم؛ | #«سلافة العصر»، ابن معصوم؛ | ||
خط ۶۳: | خط ۵۱: | ||
#«مرآة الزمان» سبط ابن جوزی؛ | #«مرآة الزمان» سبط ابن جوزی؛ | ||
#«المسامرات»، ابن عربی؛ | #«المسامرات»، ابن عربی؛ | ||
#«مفتاح السعادة» طاش كبری زاده <ref>ر. | #«مفتاح السعادة» طاش كبری زاده<ref>ر.ک: همان، ص12</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی نامه مفصلی از | در مقدمه محقق، ضمن ارائه زندگی نامه مفصلی از نویسنده، به بيان خصوصيات و ويژگیهای كتاب پرداخته شده است<ref>همان، ص7-12</ref> | ||
در مقدمه مؤلف، به موضوع و عنوان كتاب اشاره شده است <ref>مقدمه | در مقدمه مؤلف، به موضوع و عنوان كتاب اشاره شده است<ref>مقدمه نویسنده، همان، ص73-83</ref> | ||
برخی از ويژگیها و خصوصيات كتاب را میتوان در امور زير خلاصه نمود: | برخی از ويژگیها و خصوصيات كتاب را میتوان در امور زير خلاصه نمود: | ||
#تفاوت تراجم از لحاظ طول و قصر و ايجاز و بسط؛ به گونهای كه برخی از تراجم، از چند سطر تجاوز نكرده (مانند شرح حال شيخ حامد بن شيخ احمد عطار دمشقی <ref>متن كتاب، ج1، ص372</ref>، شيخ حسن بن علی حنفی معروف به عجيمی <ref>همان، ص303</ref>، شيخ حسن غرب <ref>همان، ص403</ref> و...) و برخی نيز به چند صفحه میرسد (مانند شرح حال شيخ حسن قويسنی <ref>همان، ص372</ref>، شيخ حسن بن شيخ حسين معروف به | #تفاوت تراجم از لحاظ طول و قصر و ايجاز و بسط؛ به گونهای كه برخی از تراجم، از چند سطر تجاوز نكرده (مانند شرح حال شيخ حامد بن شيخ احمد عطار دمشقی<ref>متن كتاب، ج1، ص372</ref>، شيخ حسن بن علی حنفی معروف به عجيمی<ref>همان، ص303</ref>، شيخ حسن غرب<ref>همان، ص403</ref> و...) و برخی نيز به چند صفحه میرسد (مانند شرح حال شيخ حسن قويسنی<ref>همان، ص372</ref>، شيخ حسن بن شيخ حسين معروف به حسینی<ref>همان، ص392</ref>، ذوالفقار پاشا<ref>همان، ص704</ref> و...) و احتمالا اين امر، به دليل جايگاه و منزلت علمی يا اجتماعی افراد و يا ميزان معلومات نویسنده از احوال و زندگی نامه ايشان میباشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص51-61</ref> | ||
#هرچند مبنای ترتيب نام اشخاص بر اساس حروف الفباست، ولی | #هرچند مبنای ترتيب نام اشخاص بر اساس حروف الفباست، ولی نویسنده اين امر را فقط در حرف اول رعايت كرده است<ref>ر.ک: همان، ص61</ref> | ||
#تنوع در ترجمه؛ به اين معنا كه طبقه اجتماعی خاصی مورد نظر | #تنوع در ترجمه؛ به اين معنا كه طبقه اجتماعی خاصی مورد نظر نویسنده نبوده و از ترجمه اكثر طبقات اجتماعی در آن يافت میشود؛ چنان كه در جايی ترجمه پادشاهی بزرگ و در موردی ترجمه صوفیای فقير يا... ذكر شده است. همچنين تنوع در زادگاه و وطن در آن وجود دارد؛ به اين معنا كه ترجمه علمای مصری، يمنی، شامی، مكی، هندی و... در كنار يكديگر قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#منابع فراوان و ارزشمندی كه | #منابع فراوان و ارزشمندی كه نویسنده از آنها بهره برده و میتوان آنها را چنين تقسيم بندی نمود: | ||
#:- جلسات و ملاقاتهايی كه وی با صاحبان ترجمه داشته و به صورت حضوری، با ايشان آشنا شده و به سيره علمی و عملی ايشان، احاطه پيدا كرده است كه اين امر، در عباراتی همچون:» لقيته في زيارتي الثانية لطنتدا سنة كذا...»،» وجدته كذا و كذا من الرجال» و... به خوبی مشهود است. | #:- جلسات و ملاقاتهايی كه وی با صاحبان ترجمه داشته و به صورت حضوری، با ايشان آشنا شده و به سيره علمی و عملی ايشان، احاطه پيدا كرده است كه اين امر، در عباراتی همچون:» لقيته في زيارتي الثانية لطنتدا سنة كذا...»،» وجدته كذا و كذا من الرجال» و... به خوبی مشهود است. | ||
#:- كتب و رسائل فراوان (كه در ساختار به آنها اشاره گرديد). | #:- كتب و رسائل فراوان (كه در ساختار به آنها اشاره گرديد). | ||
#:- سفرهای فراوانی كه در خلال آنها، با امرا، علما و ادبای زيادی آشنا گرديده است. | #:- سفرهای فراوانی كه در خلال آنها، با امرا، علما و ادبای زيادی آشنا گرديده است. | ||
#:- اخبار و قصصی كه به گوش وی رسيده و بين مردم معروف بوده است. | #:- اخبار و قصصی كه به گوش وی رسيده و بين مردم معروف بوده است. | ||
#:- مكاتباتی كه ميان وی و اصحاب تراجم صورت گرفته است <ref>ر. | #:- مكاتباتی كه ميان وی و اصحاب تراجم صورت گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص71</ref> | ||
#ترجمهها با اسم صاحب ترجمه و نسبت او آغاز شده و در صورت آگاهی | #ترجمهها با اسم صاحب ترجمه و نسبت او آغاز شده و در صورت آگاهی نویسنده از نام والد و جد يا اجداد وی، به آنها اشاره شده است و در برخی موارد، نسب افراد تا [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] در صورت منسوب بودن به آن حضرت، ادامه يافته است<ref>ر.ک: همان، ص81</ref> | ||
#در صورت منسوب بودن افراد به شهری ناشناخته، موقعيت جغرافيايی آن، تبيين شده است <ref>ر. | #در صورت منسوب بودن افراد به شهری ناشناخته، موقعيت جغرافيايی آن، تبيين شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#در صورت شاعر بودن صاحب ترجمه، به برخی از اشعار وی، اشاره گرديده و در اين راه، گاهی افراط شده است <ref>ر. | #در صورت شاعر بودن صاحب ترجمه، به برخی از اشعار وی، اشاره گرديده و در اين راه، گاهی افراط شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#تفاوت اسلوب در ساختار جملات و عبارات از حيث قوت و ضعف؛ | #تفاوت اسلوب در ساختار جملات و عبارات از حيث قوت و ضعف؛ مثلاًبرخی از جملات، دارای عبارت پردازی و مسجع بوده و برخی ديگر، چنين نيست و..<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#در صورتی كه صاحب ترجمه، دارای مصنفاتی بوده، به همه يا برخی از آنها اشاره شده است <ref>ر. | #در صورتی كه صاحب ترجمه، دارای مصنفاتی بوده، به همه يا برخی از آنها اشاره شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#اگر وفات صاحب ترجمه ذكر شده باشد، در برخی موارد، نحوه تشييع جنازه و حزن و اندوه مردم در سوگ وی، به اختصار بيان شده است <ref>ر. | #اگر وفات صاحب ترجمه ذكر شده باشد، در برخی موارد، نحوه تشييع جنازه و حزن و اندوه مردم در سوگ وی، به اختصار بيان شده است<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
#كتاب، خالی از تراجم بانوان میباشد <ref>ر. | #كتاب، خالی از تراجم بانوان میباشد<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب هر جلد در انتهای همان جلد آمده و فهارس مجموعه، در انتهای جلد دوم كه عبارتند از: فهرست اعلام؛ جماعات؛ اماكن؛ اصطلاحات و كتب مذكور در متن. | فهرست مطالب هر جلد در انتهای همان جلد آمده و فهارس مجموعه، در انتهای جلد دوم كه عبارتند از: فهرست اعلام؛ جماعات؛ اماكن؛ اصطلاحات و كتب مذكور در متن. | ||
در پاورقیها علاوه بر ذكر منابع <ref>ر. | در پاورقیها علاوه بر ذكر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ج2، ص711</ref>، به بيان اختلاف نسخ<ref>ر.ک: همان، ص811</ref> و توضيح برخی از كلمات و عبارات متن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص521</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
خط ۱۰۲: | خط ۹۰: | ||
[[حضراوی، احمد بن محمد]] | [[حضراوی، احمد بن محمد]] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] |
ویرایش