ناسخ التواريخ (حياة الإمام سيد الشهداء الحسين عليه‌السلام)
| نام کتاب | ناسخ التواريخ (حياة الإمام سيد الشهداء الحسين عليه‌السلام) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | حياة الإمام سيد الشهداء الحسين عليه السلام |
| پدیدآورندگان | سپهر، محمدتقی بن محمدعلی (نويسنده)
اشرف، علي (مترجم) |
| زبان | عربي |
| کد کنگره | BP 41 /س2ن2 |
| موضوع | حسين بن علي (ع)، امام سوم، 4 - 61ق. - سرگذشت نامه |
| ناشر | مدين |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1427ق ,
مجلد2: 1427ق , |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE15521AUTOMATIONCODE |
ناسخ التواريخ (حياة الإمام سيد الشهداء الحسين عليه‌السلام)، اثر سید علی جمال اشرف، برگردان عربی بخش زندگانی امام حسین(ع) از کتاب «ناسخ التواريخ» میرزا محمدتقی سپهر - ملقب به لسان‌المـلک، از مستوفیان و تاریخ‌نگاران عصر قاجار - است.
ناسخ التواريخ شامل سه دفتر است. دفتر اول (کتاب اول)، شامل دو مجلد است؛ داستان هبوط آدم تا روزگار حضرت عیسی(ع) در مجلد اول و ظهور مـسیح تـا سرآغاز هجرت رسول اکرم(ص) در مجلد دوم جای دارد.
مؤلف قصد داشته در دفتر دوم (کتاب دوم)، حوادث آغاز هجرت رسول اکرم(ص) تا روزگار خود را در ده مجلد بنگارد، اما موفق به تألیف شش مجلد آن شد. این دفتر که سیر زمانی کـتاب اول را مـی‌پیماید، مـشتمل بر مجلدات شش‌گانه‌ای است کـه تـاریخ و سـیره حضرت رسول از آغاز هجرت تا رحلت آن حضرت با ذکر اوصاف و متعلقات ایشان را در مجلد اول، تاریخ خلفای سه‌گانه و شرح حال صحابه و ایام مـشهور و امـثله عـرب را در مجلد دوم، شرح حال علی بن ابی‌طالب(ع) را در مجلد سوم، شرح حال حضرت زهرا(س) را در مجلد چهارم، شرح حال امام حسن بن علی(ع) را در مجلد پنجم و شرح حال امام حسین(ع) را در مـجلد شـشم جـای داده است.
ایشان کتاب دوم خود را در پایان حیات امام حسین(ع) رها کرده و کتاب سوم (دفتر سـوم) را بـی‌هیچ ربـط و نسبت کرونولوژیک با دو کتاب پیشین، به تاریخ سلسله قاجاریه اختصاص داده و آن را در سـه مـجلد تألیف نموده که در مجلد اول به اصل و نسب قاجاران و چگونگی برآمدن آنها بر سـریر قـدرت تـا پایان سلطنت فتحعلی شاه قاجار و در مجلد دوم به سلطنت چهارده ساله مـحمد شـاه قـاجار و در مجلد سوم به دوازده سال اول سلطنت ناصرالدین شاه پرداخته است[۱].
معرفی تعریب
سید علی جمال اشرف از مجموعه فوق، فقط مجلد ششم از دفتر دوم، یعنی شرح حال امام حسین(ع) را انتخاب نموده و آن را به عربی روان در چهار جلد برگردانده است.
با توجه به اینکه بیشتر مطالب کتاب برگرفته از روایات شیعی و سنی است (به بخشی از مصادر کتاب در جلد 1، ص234، اشاره شده است)، بنابراین مترجم با رجوع به این کتاب‌ها اصل آن روایات را استخراج نموده و آنها را بازگو کرده است و منابع آنها را در پاورقی‌ها گزارش داده است.
مترجم، بخشی از مطالب کتاب، مانند اشعار که به زبان فارسی بوده را به عربی تبدیل ننموده و آنها را عینا آورده است[۲].
وی درصورتی‌که به منبع و مستند مطالبی که مؤلف بیان کرده است، دست نیافته، آن را در پاورقی یادآوری کرده و یا اینکه به اختلاف منابع و مصادر با مطالب اصل کتاب اشاره نموده است[۳].
از جمله ناهماهنگی‌های موجود در کتاب این است که برخی از روایات را با اعراب‌گذاری کامل آورده و برخی دیگر را بدون هیچ‌گونه اعرابی ذکر کرده است.
در ابتدای کتاب مقدمه‌ای از مترجم، حاوی ویژگی کتاب ناسخ التواريخ و دفع برخی اشکالات واردشده بر این کتاب آمده است.
فهرست محتویات جلد یک و دو در پایان جلد دو آمده و فهرست محتویات جلد سه و جهار در پایان جلد چهار ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ناظمیان‌فرد، علی، «ناسخ التواريخ» (زندگانی پیامبر اسلام)، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، آبان و آذر 1381، شماره 61 و 62، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور، به آدرس:
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65933