۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
میرزای شیرازی، سید محمدحسن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'حبیب الله' به 'حبیب‌الله') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo"> | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01642.jpg|بندانگشتی|میرزای شیرازی، محمدحسن | [[پرونده:NUR01642.jpg|بندانگشتی|میرزای شیرازی، سید محمدحسن]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type="authorName" |میرزای شیرازی، محمدحسن | ! نام!! data-type="authorName" |میرزای شیرازی، سید محمدحسن | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | شیرازی، محمد حسن بن محمود | | data-type="authorOtherNames" | شیرازی، محمد حسن بن محمود | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" |۱۵ جمادی‌الاول ۱۲۳۰ق/۴ اردیبهشت ۱۱۹۴ش | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" |1273 ش | | data-type="authorDeathDate" |1273 ش یا 1312 ق یا 1895 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |[[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] | ||
[[کاشف‌الغطاء، حسن|شيخ حسن آل کاشف‌الغطاء]] | |||
[[قزوینی، ابراهیم بن محمدباقر|صاحب ضوابط]] | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| data-type="authorWritings" |[[ | | data-type="authorWritings" |[[رساله سراج العباد]] | ||
[[رساله شریفه مجمع الرسائل]] | |||
[[تقریرات في أصول الفقه]] | |||
[[رساله عملیه متاجر]] | |||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01642AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|حسینی شیرازی (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|میرزای شیرازی (ابهام زدایی)}} | |||
'''ميرزا محمدحسن حسينى شیرازی''' (1230-1312ق)، فرزند سيد محمود، معروف به ميرزاى شيرازى و امام مجدد شيرازى، مجتهد، مرجع تقلید شیعه پس از [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ مرتضی انصاری]]، از مهمترین اقدامات او صدور فتوای تحریم تنباکو | |||
== ولادت == | |||
در ۱۵ جمادی‌الاول ۱۲۳۰ق/۴ اردیبهشت ۱۱۹۴ش، در شیراز متولد شد. پدر ايشان، ميرزا محمود، در زمره عالمان دينى بود و در دستگاه حكومت شيراز به كار نويسندگى اشتغال داشت. | |||
==آغاز تحصيلات== | ==آغاز تحصيلات== | ||
محمدحسن در دوران طفوليت پدر خويش را از دست داد و دايى‌اش سيد ميرزا حسين موسوى معروف به مجد الأشراف عهده‌دار سرپرستى او گرديد. از عبارات مكتوبى كه از مجد الأشراف بجاى مانده معلوم مى‌شود كه «ميرزا محمدحسن» زمانی كه فقط 4 سال از عمرش می‌گذشته شروع به تحصيل نموده است و ظرف مدت دو سال از قرائت و كتابت فارسى فارغ شده و شروع به آموزش علوم عربى نموده است. | محمدحسن در دوران طفوليت پدر خويش را از دست داد و دايى‌اش سيد ميرزا حسين موسوى معروف به مجد الأشراف عهده‌دار سرپرستى او گرديد. از عبارات مكتوبى كه از مجد الأشراف بجاى مانده معلوم مى‌شود كه «ميرزا محمدحسن» زمانی كه فقط 4 سال از عمرش می‌گذشته شروع به تحصيل نموده است و ظرف مدت دو سال از قرائت و كتابت فارسى فارغ شده و شروع به آموزش علوم عربى نموده است. | ||
| خط ۵۱: | خط ۶۲: | ||
==هجرت‌هاى ميرزا== | ==هجرت‌هاى ميرزا== | ||
=== هجرت به اصفهان === | === هجرت به اصفهان === | ||
| خط ۶۶: | خط ۷۵: | ||
ميرزا پس از ده سال تعليم و تعلّم در اصفهان، عزم سفر به عتبات عاليات نمود و در سال 1259 هجرى عازم كربلا و نجف شد. | ميرزا پس از ده سال تعليم و تعلّم در اصفهان، عزم سفر به عتبات عاليات نمود و در سال 1259 هجرى عازم كربلا و نجف شد. | ||
ميرزا در نجف، در درس علماء و استادانى همچون [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ | ميرزا در نجف، در درس علماء و استادانى همچون [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] و [[کاشف‌الغطاء، حسن|شيخ حسن آل کاشف‌الغطاء]]، صاحب [[أنوار الفقاهة|أنوار الفقاهه]] حاضر شده و در درس سيد ابراهيم، [[قزوینی، ابراهیم بن محمدباقر|صاحب ضوابط]] نيز، در كربلا شركت مى‌كرد. | ||
بعد از رحلت مرحوم | بعد از رحلت مرحوم کاشف‌الغطاء، ميرزا تصميم بر بازگشت به وطن گرفت اما قبل از عزيمت، به پيشنهاد يكى از دوستانش در مجلس درس [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]] شركت كرد و شيفتۀ افكار عالى او شده و از بازگشت به وطن منصرف گشت و به جهت درس [[شيخ انصارى]] قصد اقامت نجف كرد و با نهايت جدّيت و پشتكار در مطالب شيخ به غور و تفحّص پرداخت. | ||
[[شيخ انصارى]] نيز به اين استعداد و توانمندى فوق العادۀ علمى ميرزا پى برده و بارها گفته بود: من درس را براى 3 نفر ميگويم، ميرزا محمدحسن، ميرزا حبيب‌الله (رشتى) و آقا حسن تهرانى (آقا حسن نجم‌آبادى تهرانى). | [[شيخ انصارى]] نيز به اين استعداد و توانمندى فوق العادۀ علمى ميرزا پى برده و بارها گفته بود: من درس را براى 3 نفر ميگويم، ميرزا محمدحسن، [[رشتی، حبیب‌الله|ميرزا حبيب‌الله (رشتى)]] و آقا حسن تهرانى (آقا حسن نجم‌آبادى تهرانى). | ||
ميرزا در درس [[شيخ انصارى]] كم سخن مى‌گفت و هنگام سخن گفتن صدايش به اندازه‌اى آرام بود كه شيخ براى فهم آن، ناچار بدنش را بطرف او متمايل مى‌كرد. هرگاه ميرزا ارادۀ تكلم داشت، [[شيخ انصارى]] مجلس را ساكت كرده و مى‌فرمود: «جناب ميرزا سخن مى‌گويد» و پس از پايان كلام ميرزا، رو به ديگران نموده و مطالب او را براى سايرين بازگو مى‌كرد. | ميرزا در درس [[شيخ انصارى]] كم سخن مى‌گفت و هنگام سخن گفتن صدايش به اندازه‌اى آرام بود كه شيخ براى فهم آن، ناچار بدنش را بطرف او متمايل مى‌كرد. هرگاه ميرزا ارادۀ تكلم داشت، [[شيخ انصارى]] مجلس را ساكت كرده و مى‌فرمود: «جناب ميرزا سخن مى‌گويد» و پس از پايان كلام ميرزا، رو به ديگران نموده و مطالب او را براى سايرين بازگو مى‌كرد. | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۶: | ||
=== هجرت سوّم === | === هجرت سوّم === | ||
پس از ديدن كرامتهاى ميرزا در كفالت امر اهل علم و فقرا در قحطى عظيم نجف و ساير شهرهاى عراق در سال 1288، عامۀ مردم در هر مسألۀ كوچك و بزرگى به او رجوع مى‌نمودند و انتظار انجام هر كارى را از ميرزا داشتند. بدين جهت كار بر ميرزا سخت شد و با هوشيارى تمام دريافت كه بعضى از اعيان نجف در دامن زدن به اين فتنه دستى ناپيدا دارند، لذا چاره را جز در خروج از نجف نيافت. | پس از ديدن كرامتهاى ميرزا در كفالت امر اهل علم و فقرا در قحطى عظيم نجف و ساير شهرهاى عراق در سال 1288، عامۀ مردم در هر مسألۀ كوچك و بزرگى به او رجوع مى‌نمودند و انتظار انجام هر كارى را از ميرزا داشتند. بدين جهت كار بر ميرزا سخت شد و با هوشيارى تمام دريافت كه بعضى از اعيان نجف در دامن زدن به اين فتنه دستى ناپيدا دارند، لذا چاره را جز در خروج از نجف نيافت. | ||
او در سال 1291 به قصد زيارت اول رجب به كربلا رفت و به قصد زيارت نيمۀ شعبان به طرف سامراء حركت كرد و با استخاره‌اى كه در حرم مطهر حضرت امام على النقى و حضرت امام حسن عسكرى عليهما‌السلام نمود، تصميم قطعى بر اقامت در سامراء گرفت. | او در سال 1291 به قصد زيارت اول رجب به كربلا رفت و به قصد زيارت نيمۀ شعبان به طرف سامراء حركت كرد و با استخاره‌اى كه در حرم مطهر حضرت امام على النقى و [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|حضرت امام حسن عسكرى عليهما‌السلام]] نمود، تصميم قطعى بر اقامت در سامراء گرفت. | ||
شاگردان همراه ميرزا نيز همچون آخوند ملا فتحعلى و | شاگردان همراه ميرزا نيز همچون آخوند ملا فتحعلى و ثقةالاسلام حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]] و [[نوری، فضل‌الله|شيخ فضل‌الله نورى]] در نجف اقامت اختيار كردند. | ||
ديگر شاگردان نيز از ساير نقاط بار سفر به سامراء بستند، به طورى كه سامراء خانۀ علم و مركز اسلام و مرجع مردم در امور دين گرديد. | ديگر شاگردان نيز از ساير نقاط بار سفر به سامراء بستند، به طورى كه سامراء خانۀ علم و مركز اسلام و مرجع مردم در امور دين گرديد. | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۸: | ||
«استاد و سرور و پشتوانۀ ما، امام و زعيم اسلام، نائب امام عصر | «استاد و سرور و پشتوانۀ ما، امام و زعيم اسلام، نائب امام عصر عجل‌الله‌تعالى‌فرجه، مجدّد احكام، استاد بزرگان دين، آيت خدا بر خلق، پناهگاه اسلام، احياء كنندۀ شريعت پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم، از بين برندۀ بدعت‌ها، پيشواى مقتدر ملّت و مذهب... كسى كه عزت بخشندۀ به دين و زنده كنندۀ آثار ائمۀ اطهار عليهم‌السلام، پرورش دهندۀ مجتهدين و ياور مؤمنين بوده است و دست كفار را از سرزمين اسلام كوتاه كرده، آنكه در سايه‌اش مردم آرميده و اهل علم در كنف حمايتش در امنيت به سر برده‌اند.» | ||
==مرجعيت== | ==مرجعيت== | ||
بعد از رحلت جناب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]] در سال 1281 هجرى، مردم براى تعيين تكليف در امر تقليد، پيوسته به شاگردان شيخ مراجعه | بعد از رحلت جناب [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]] در سال 1281 هجرى، مردم براى تعيين تكليف در امر تقليد، پيوسته به شاگردان شيخ مراجعه می‌كردند. همين امر موجب گشت تا شاگردان برجستۀ شيخ همچون [[رشتی، حبیب‌الله|ميرزا حبيب‌الله رشتى]]، [[آشتیانی، محمدحسن|ميرزا حسن آشتيانى]]، آقا حسن نجم‌آبادى تهرانى و ميرزا عبدالرحيم نهاوندى، در خانۀ جناب ميرزا حبيب‌الله گرد هم آمده و به چاره جويى بنشينند. | ||
پس از مقدارى مشاوره، به گفتۀ ميرزاى آشتيانى، همگى بر مقدم بودن ميرزاى شيرازى اتفاق كردند و با دعوت ميرزاى شيرازى به جلسه، گفتگوهاى بسيارى ميان آنان انجام شد و بالاخره ميرزا در پايان گفتارها، در حالى كه سخت مى‌گريست اين مهم را پذيرفت. | پس از مقدارى مشاوره، به گفتۀ ميرزاى آشتيانى، همگى بر مقدم بودن ميرزاى شيرازى اتفاق كردند و با دعوت ميرزاى شيرازى به جلسه، گفتگوهاى بسيارى ميان آنان انجام شد و بالاخره ميرزا در پايان گفتارها، در حالى كه سخت مى‌گريست اين مهم را پذيرفت. | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۲۰: | ||
با مهاجرت ميرزا، سامرا اهميت خود را باز يافت و مركز مهمى براى تحصيل علم و محل تجمع علماى بزرگ گرديد و اين امر تا زمان مرگ ميرزا هر روز رو به افزايش بود. | با مهاجرت ميرزا، سامرا اهميت خود را باز يافت و مركز مهمى براى تحصيل علم و محل تجمع علماى بزرگ گرديد و اين امر تا زمان مرگ ميرزا هر روز رو به افزايش بود. | ||
ساخت بزرگترين مدرسۀ | ساخت بزرگترين مدرسۀ شیعیان عراق، ساخت پلى روى شط سامراء، حمامهاى متعدد، تعميرات اساسى و تزيين حرم عسكريين عليهما‌السلام، نصب ساعت بر بالاى باب قبله، ساخت بازارى بزرگ، حسینیه، خانه‌هايى براى فقرا و مجاورين سامراء و مانند اينها از اقدامات ايشان است. | ||
ب) خاموش ساختن فتنۀ سامراء: | ب) خاموش ساختن فتنۀ سامراء: | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۵۶: | ||
حرّره الأقل محمدحسن الحسيني» | حرّره الأقل محمدحسن الحسيني» | ||
متن حكم كه موضوع محاربه با امام زمان | متن حكم كه موضوع محاربه با امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه را مطرح نموده بود، همۀ مردم، حتى لا قيدان نسبت به شرع را به حركت درآورد. تا آنجا كه بعضى از اين اوباش مى‌گفتند: «شراب را علانيه و بر ملا مى‌خوريم و از هيچ... باكى نداريم ولى چپق را تا آقا ميرزا حلال نكنند، رو نخواهيم آورد.» | ||
گرچه مأموران حكومتى سعى فراوان براى جلوگيرى از انتشار اين حكم و آگاهى مردم نسبت به صدور آن داشتند، اما در همان نصف روز اوّل كه حكم به دست ميرزاى آشتيانى رسيد، هزاران نسخه استنساخ گرديد و به وسيلۀ مردم - حتى بيسوادها - به اطلاع مردم رسيد. | گرچه مأموران حكومتى سعى فراوان براى جلوگيرى از انتشار اين حكم و آگاهى مردم نسبت به صدور آن داشتند، اما در همان نصف روز اوّل كه حكم به دست ميرزاى آشتيانى رسيد، هزاران نسخه استنساخ گرديد و به وسيلۀ مردم - حتى بيسوادها - به اطلاع مردم رسيد. | ||
| خط ۱۵۵: | خط ۱۶۳: | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
ميرزا در شهرهاى مختلف از جمله شيراز، اصفهان، كربلا و نجف به خوشه چينى از محضر بزرگان نموده كه از آن جمله‌اند: | ميرزا در شهرهاى مختلف از جمله شيراز، اصفهان، كربلا و نجف به خوشه چينى از محضر بزرگان نموده كه از آن جمله‌اند: | ||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۷۰: | ||
# علامه حاج محمد ابراهيم كلباسى | # علامه حاج محمد ابراهيم كلباسى | ||
# [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]]، [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] | # [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]]، [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] | ||
# شيخ حسن آل | # [[کاشف‌الغطاء، حسن|شيخ حسن آل کاشف‌الغطاء]] | ||
# سيد ابراهيم، صاحب ضوابط | # سيد ابراهيم، [[قزوینی، ابراهیم بن محمدباقر|صاحب ضوابط]] | ||
# شيخ انصارى | # [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]] | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
| خط ۱۷۲: | خط ۱۷۹: | ||
مرحوم [[آقا بزرگ تهرانى]] در شرح حالى كه بر ميرزاى شيرازى دارد 372 نفر از بزرگان علما را جزو شاگردان جناب ميرزاى شيرازى نام برده كه هر يك مجتهدى مسلم و داراى تأليفات ارزنده هستند و خدمات شايانى به اسلام و مسلمين نموده‌اند. از آن جمله مى‌توان افراد زير را نام برد: | مرحوم [[آقا بزرگ تهرانى]] در شرح حالى كه بر ميرزاى شيرازى دارد 372 نفر از بزرگان علما را جزو شاگردان جناب ميرزاى شيرازى نام برده كه هر يك مجتهدى مسلم و داراى تأليفات ارزنده هستند و خدمات شايانى به اسلام و مسلمين نموده‌اند. از آن جمله مى‌توان افراد زير را نام برد: | ||
# حاج شيخ [[رشتی، | # حاج شيخ [[رشتی، حبیب‌الله|ميرزا حبيب‌الله رشتى]] تهرانى | ||
# حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]] | # حاج [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]] | ||
# حاج [[حائری یزدی، عبدالکریم|شيخ عبدالكريم حائرى يزدى]] | # حاج [[حائری یزدی، عبدالکریم|شيخ عبدالكريم حائرى يزدى]] | ||
# [[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|ميرزا محمدتقى شيرازى]] (ميرزاى دوّم) | # [[شیرازی، محمدتقی بن محب‌علی|ميرزا محمدتقى شيرازى]] (ميرزاى دوّم) | ||
# آیت‌الله علامه حاج ميرزا [[نائینی، محمدحسین|محمدحسین نائينى]] | # آیت‌الله علامه حاج ميرزا [[نائینی، محمدحسین|محمدحسین نائينى]] | ||
# حاج شيخ فضل‌الله نورى | # حاج [[نوری، فضل‌الله|شيخ فضل‌الله نورى]] | ||
# [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمد كاظم خراسانى]] | # [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند ملا محمد كاظم خراسانى]] | ||
# آیت‌الله سيد كاظم طباطبايى يزدى | # آیت‌الله سيد كاظم طباطبايى يزدى | ||
== | ==وفات== | ||
ميرزاى شيرازى، آن بزرگ مرد صحنۀ اجتهاد و جهاد، در حالى كه حدود 80 سال پر بركت را گذرانده بود، در شب چهارشنبه 24 شعبان سال 1312 هجرى قمرى در شهر سامراء رحلت نمود. | |||
بدن مطهر آن عالم ربانى بر روى دستهاى عزادار مردم شهر به شهر تشييع شد و در كنار بارگاه ملكوتى جد بزرگوارش اميرالمؤمنين عليه‌السلام به خاک سپرده شد. | |||
از سوى علماى شهرهاى مختلف مراسم‌هاى عزادارى به پا شد و بنا به نقل شيخ [[آقا بزرگ تهرانى]] در نقباء البشر اين مراسم حدود يك سال ادامه داشت. | |||
==آثار== | |||
| خط ۱۹۳: | خط ۲۰۸: | ||
# خلاصه‌اى از افادات استاد بزرگوارش، [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]] (شامل تمام ابواب اصول). | # خلاصه‌اى از افادات استاد بزرگوارش، [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ مرتضى انصارى]] (شامل تمام ابواب اصول). | ||
{{فقیهان شیعه}} | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رساله سراج العباد]] | |||
[[رساله شریفه مجمع الرسائل]] | |||
[[تقریرات في أصول الفقه]] | |||
[[رساله عملیه متاجر]] | |||
[[فقه فتوايی آخوند خراسانی]] | |||
[[ | |||
[[ | [[تقریرات آیت‌الله المجدد الشیرازي]] | ||
[[ | [[مجموعة رسائل فقهية و أصولية]] | ||
[[ | [[مناسک حج (میرزای شیرازی)]] | ||
[[ | [[رسالة في أحكام الجبائر]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:تیر (99)]] | |||