منتخب نهج‌البلاغة


منتخب نهج‌البلاغه، نوشته احمد على بابايى نويسنده و شاعر معاصر است كه در آن برخى از حكمت‌هاى نهج‌البلاغه گزينش و در قالب نثر و نظم ارائه شده است.

منتخب نهج البلاغه
نام کتاب منتخب نهج البلاغه
نام های دیگر کتاب نهج البلاغه. فارسی - عربی. برگزیده
پدیدآورندگان علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول (نويسنده)

علی‌بابایی، احمد (مترجم)

زبان فارسی
کد کنگره ‏BP‎‏ ‎‏38‎‏/‎‏042‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏2‎‏م‎‏8
موضوع علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‎ها

علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‎ها

علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار

ناشر انتشارات موسوی
مکان نشر تهران - ایران
سال نشر 1351 هـ.ش
کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE3501AUTOMATIONCODE


ساختار

كتاب به صورت موضوعى نگارش شده، بدين ترتيب كه در ذيل هر عنوان ابتدا يك دو بيتى سروده شده، سپس بخشى از متن عربى حكمت و در ادامه ترجمه آن آمده است. در انتهاى هر بخش نيز نتيجه‌گيرى و توصيه‌اى به خواننده در طى چند سطر ذكر شده است. برخى از عناوينى كه در اين كتاب آمده است، عبارت است از: عفو از خطاى پرهيزگاران، كفر نعمت، دل و زبان، اطاعت از فرمان خدا، رفتار نيك، سخن و زبان، مرگ، قلب پرهيزگار و دوست خوب.

گزارش محتوا

نويسنده در مقدمه كتاب با اشاره به مقام والاى امام على(ع) و عظمت سخنان حضرتش در نهج‌البلاغه مى‌نويسد:

«آنچه كه تاكنون در كتاب‌هاى مختلف مذهبى درباره على ابن ابى‌طالب(ع) امام اول ما شيعيان خوانده‌ايد، بايد با بيانى استوار اعتراف نمايم كه حتى نيمى از صفات پسنديده و نيك آن حضرت بيان نشده است و هنوز هم كسى پى به مقام والاى آن ابر مرد جاودانى نبرده است.... نهج‌البلاغه تنها كتابى است كه راه خداشناسى و انسانيت را به عموم مى‌آموزد و پندنامه‌ايست، بس شگرف و دينى است، بس استوار در راه اسلام‌شناسى و كتابى است، هميشگى و جاويدان و ايمانى كه در آن نهفته است فناناپذير، كه مى‌توان گفت الحق نويسنده‌اى نتوانسته هم تراز اين كتاب بزرگ فرمانى چنين پندآميز به جهان بشريت صادر كند كه در تمام مراحل و در همه كلمات پندى آشكارا نهفته و هيچ زيانى به كسى در هر شرايط دينى و اخلاقى و سنى نداشته باشد».

وى در ادامه مشكلات دست‌يابى به نسخ خطى نهج‌البلاغه و سبب برگردان بخش‌هاى انتخابى به صورت نثر و نظم را تشريح كرده است: «ما كه در اين كتاب مختصرى از نهج‌البلاغه و منتخبى از آن جاويد گفتار را جمع‌آورى كرده‌ايم، به زحمت توانستيم يك نسخه عربى آن را كه بدون داشتن ترجمه و يكى از قديمى‌ترين نسخه‌هاست و نسخه‌اى ديگر خطى صحيح هم از «ابن ابى‌الحديد» بدست آورديم، و چون قبلا اين كتاب بزرگ توسط، مرحوم جواد فاضل و فيض‌الاسلام و چند تن ديگر از مترجمان خوب و با ذوق كشور ترجمه گشته و انتشار يافته است، لذا بر آن شديم كه براى تلخيص و ترجمه نهج‌البلاغه به زبانى آشناتر، زبان ادبيات شيرين پارسى؛ يعنى شعر ترجمه نمائيم و در اين ترجمه كه به هر دو صورت (نظم و نثر) به چاپ رسيده است، از روى نسخه عربى آن بدون هيچ تغييرى در گفتار ترجمه نموده‌ايم».

وى در انتها ابراز اميدوارى كرده است كه: «اين كتاب كه منتخبى از نهج‌البلاغه مى‌باشد، مورد توجه شيعيان گرامى بخصوص جوانان مسلمان واقع گشته و پندى برايشان شود».

درباره اشعار بايد گفت كه اگرچه به نظم درآوردن نهج‌البلاغه از دشوارى برخوردار بوده و به همين سبب شعراى اندكى در اين وادى وارد شده و زحمات نويسنده شايان تقدير است، اما اشكالات وزنى و كاربرد برخى كلمات نامأنوس، سلاست و روانى اشعار را دچار مشكل كرده است. به عنوان مثال در صفحه 11 كتاب مى‌خوانيم:

گر بسته شود روزنه‌هاى اميدبه ز ان كه برى دست تمنا به بذيد

با جستجو در لغت‌نامه دهخدا كلمه «بذيد» يافت نشد و تنها كلمه «بذيذ» كه به معناى همانند و مثل است، وجود داشت. ابتدا اين امكان به ذهن رسيد كه اشتباه تايپى بوده است، اما با توجه به قافيه بيت قبل «پديد» اين تصور منتفى گرديد و يقين حاصل شد كه كلمه به اشتباه به كار رفته است.

در بخش نتجه‌گيرى‌ها نيز اشكالاتى ملاحظه گرديد كه حاكى از عجله و شتاب‌زدگى در نگارش كتاب است. به عنوان نمونه در صفحه 10 در موضوع نيكويى مى‌خوانيم: «آنان كه صفات نيكو و خوى نيك داشته باشند، همه مردم با او يك رنگ بوده و خداوند بزرگ پاداش نيكويى او را در هر دو جهان خواهد داد». اين نتيجه‌گيرى از كلام امام(ع) صحيح نبوده و روشن است كه هر چه قدر انسان نيكوكار و صالح باشد، باز هم تمامى مردم با او يك رنگ نخواهند بود. تاريخ نيز به عكس اين قضيه گواهى مى‌دهد، چنانكه نيكوكارترين افراد اميرالمؤمنين على(ع) با مردمى فريب كار و دورو مواجه بود و همه مردم با او يك رنگ نبودند.

در نهايت چنين به نظر مى‌رسد كه با توجه به عظمت متن نهج‌البلاغه كه كلام معصوم بوده و هر گونه تأليفى بايد در خور اين اثر گران‌سنگ باشد، چنين اشكالاتى هر چند اندك نيز زيبنده‌ى كلام امير بيان على(ع) نيست.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب



پیوندها