مقتل الحسين(ع) به روایت شیخ صدوق (قده): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}
}}


'''مقتل الحسين(ع) به روایت شیخ صدوق (قده): امام حسین(ع) و عاشورا از زبان معصومان(ع)'''، تألیف محمد صحتی سردرودی، سومین تحقیق نویسنده در موضوع عاشوراست. این اثر کوششی است در بازآفرینی مقتل الحسين [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] با استفاده از آثار و احادیثی که در دیگر منابع آمده است.  
'''مقتل الحسين(ع) به روایت شیخ صدوق (قده): امام حسین(ع) و عاشورا از زبان معصومان(ع)'''، تألیف [[صحتی سردرودی، محمد|محمد صحتی سردرودی]]، سومین تحقیق نویسنده در موضوع عاشوراست. این اثر کوششی است در بازآفرینی مقتل الحسين [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] با استفاده از آثار و احادیثی که در دیگر منابع آمده است.  


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۴: خط ۴۴:
این پژوهش درپى آن است که به پرسش‏های زیر پاسخ دهد:
این پژوهش درپى آن است که به پرسش‏های زیر پاسخ دهد:
# آیا مقتل امام حسین(ع) را جز روایت «ابومخنف» - که آن‌هم تنها توسط یک تاریخ‌‏نگار غیر شیعى؛ یعنى مورخ بزرگ اسلام، ابوجعفر طبرى نقل شده و به دست ما رسیده است - روایت دیگرى نیست؟
# آیا مقتل امام حسین(ع) را جز روایت «ابومخنف» - که آن‌هم تنها توسط یک تاریخ‌‏نگار غیر شیعى؛ یعنى مورخ بزرگ اسلام، ابوجعفر طبرى نقل شده و به دست ما رسیده است - روایت دیگرى نیست؟
# آیا گزارش مدوّن فاجعه کربلا از طریق دانشوران شیعه، منحصر به دو کتاب الملهوف از «[[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاووس]]» (664ق) و مثير الأحزان از «ابن نماى حلّى» (645ق) است که پس از گذشت شش سده از تاریخ عاشورا آن را نقل کرده‌‏اند؟
# آیا گزارش مدوّن فاجعه کربلا از طریق دانشوران شیعه، منحصر به دو کتاب [[اللهوف علی قتلي الطفوف|اللهوف]] از «[[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاووس]]» (664ق) و [[مثير الأحزان]] از «[[ابن نما، جعفر بن محمد|ابن نماى حلّى]]» (645ق) است که پس از گذشت شش سده از تاریخ عاشورا آن را نقل کرده‌‏اند؟
# اگر کسى خواست وقایع و حوادث عاشورا را به نقل از دانشوران‏ شیعى پى‏ گیرد، باید آن را در آثارى چون الإرشاد «[[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]» یا مناقب «[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]» و روضة الواعظين «نیشابورى» جستجو کند؟ درحالی‌‏که قسمت مقتل از کتاب الإرشاد به‌صورت مجمل بیان شده و تنها مستند به اقوال «کلبى» و «مدائنى» است و اقوال آن دو بااینکه یکى غیر شیعه است، از هم تفکیک نشده است‏ و دو دیگر (مقتل مناقب و روضة الواعظين) افزون بر اینکه هر دو مربوط به قرن ششم و متأخر از حادثه عاشورا هستند، بسیار آشفته، مجمل و مختصر و غیر مستند می‌باشند.
# اگر کسى خواست وقایع و حوادث عاشورا را به نقل از دانشوران‏ شیعى پى‏ گیرد، باید آن را در آثارى چون [[الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد|الإرشاد]] «[[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]» یا [[المناقب|مناقب]] «[[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]» و [[روضة الواعظين (با مقدمه خرسان)|روضة الواعظين]] «[[فتال نیشابوری، محمد بن احمد|نیشابورى]]» جستجو کند؟ درحالی‌‏که قسمت مقتل از کتاب الإرشاد به‌صورت مجمل بیان شده و تنها مستند به اقوال «کلبى» و «مدائنى» است و اقوال آن دو بااینکه یکى غیر شیعه است، از هم تفکیک نشده است‏ و دو دیگر (مقتل مناقب و روضة الواعظين) افزون بر اینکه هر دو مربوط به قرن ششم و متأخر از حادثه عاشورا هستند، بسیار آشفته، مجمل و مختصر و غیر مستند می‌باشند.
# آیا در عصر تدوین اصول و میراث شیعى، مقتل امام حسین(ع) به‌صورت مأثور و منقول از امامان معصوم(ع)، توسط محدثان و راویان متقدّم و راستین شیعه تدوین نشده بود؟
# آیا در عصر تدوین اصول و میراث شیعى، مقتل امام حسین(ع) به‌صورت مأثور و منقول از امامان معصوم(ع)، توسط محدثان و راویان متقدّم و راستین شیعه تدوین نشده بود؟
# و اینک قرائت یا قرائت‏هاى متداول و مرسوم از عاشورا، با قرائت‏هاى نخستین و مأثور آن، چه تفاوت یا تفاوت‏هایى - بلکه چه تعارض‏هایى - دارد؟
# و اینک قرائت یا قرائت‏هاى متداول و مرسوم از عاشورا، با قرائت‏هاى نخستین و مأثور آن، چه تفاوت یا تفاوت‏هایى - بلکه چه تعارض‏هایى - دارد؟
خط ۵۱: خط ۵۱:
نویسنده، معتقد است: «مقتل [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]، بی‌گمان مى‏‌تواند به پرسش‏هاى مطرح‌‏شده و حتى به ده‏‌ها پرسش دیگر درباره زندگانى و مقتل امام حسین(ع) پاسخ گوید»<ref>همان، ص16</ref>
نویسنده، معتقد است: «مقتل [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]]، بی‌گمان مى‏‌تواند به پرسش‏هاى مطرح‌‏شده و حتى به ده‏‌ها پرسش دیگر درباره زندگانى و مقتل امام حسین(ع) پاسخ گوید»<ref>همان، ص16</ref>
   
   
نویسنده سپس پیشینه مقتل‏نگارى‏ پیش از [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آثار را به ترتیب تاریخ آنها می‌آورد. عنوان بیشتر آن‏ها مقتل الحسين بود و امروزه یا فقط نامى از آن‏ها در فهرست‏ها مانده و یا بخش اندکى از آن‏ها به‌صورت پراکنده در میان متون متأخر، نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>
نویسنده سپس پیشینه مقتل‏‌نگارى‏ پیش از [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آثار را به ترتیب تاریخ آنها می‌آورد. عنوان بیشتر آن‏ها مقتل الحسين بود و امروزه یا فقط نامى از آن‏ها در فهرست‏ها مانده و یا بخش اندکى از آن‏ها به‌صورت پراکنده در میان متون متأخر، نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>


بسیارى از احادیث و روایاتى که [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در مقتل امام حسین(ع) آورده است، در کتاب «كامل الزيارات» نیز روایت شده است. ابن قولویه، هم‏عصر [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در چندین شیخ از مشایخ خویش با او، مشترک است. او در «كامل الزيارات» از پدر [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] (على بن الحسین بن موسى بن بابویه) روایات بسیارى نقل کرده است؛ همچنان‏که خود [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] نیز در آثار خود، روایات بسیارى را به نقل از پدرش آورده است<ref>همان، ص22</ref>
بسیارى از احادیث و روایاتى که [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در مقتل امام حسین(ع) آورده است، در کتاب «كامل الزيارات» نیز روایت شده است. ابن قولویه، هم‏عصر [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] در چندین شیخ از مشایخ خویش با او، مشترک است. او در «كامل الزيارات» از پدر [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] (على بن الحسین بن موسى بن بابویه) روایات بسیارى نقل کرده است؛ همچنان‏که خود [[ابن بابویه، محمد بن علی|شیخ صدوق]] نیز در آثار خود، روایات بسیارى را به نقل از پدرش آورده است<ref>همان، ص22</ref>
خط ۷۰: خط ۷۰:


==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش