۶۱٬۱۸۹
ویرایش
مفید، محمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
←وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - 'مى كرد' به 'میكرد') |
|||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo"> | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR01728.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:NUR01728.jpg|بندانگشتی|مرقد شیخ مفید در کاظمین]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type="authorName" |مفید، محمد بن محمد | ! نام!! data-type="authorName" |مفید، محمد بن محمد | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | ابن المعلم | | data-type="authorOtherNames" | ابن المعلم | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" |327 ش | | data-type="authorbirthDate" |327 ش یا 947 م | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" |401 ش | | data-type="authorDeathDate" |401 ش یا 413 ق یا 1022 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01728AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''محمَّد بن محمَّد بن نعمان بن عبدالسَّلام حارثی مذحجی عکبری''' (336-413ق)، معروف به شيخ مفيد و ابن المعلّم، فقیه و متکلم، از علمای برجسته شیعه قرن ۴ هجری | |||
'''محمَّد بن محمَّد بن نعمان بن عبدالسَّلام حارثی مذحجی عکبری''' (336-413ق)، معروف به شيخ مفيد و ابن المعلّم، فقیه و متکلم، از علمای برجسته شیعه قرن ۴ هجری قمری. از معروف‌ترین آثار وی، المُقنَعَة در علم فقه، اوائل المقالات در دانش کلام و الاِرشاد در شرح حال امامان شیعه است. | |||
== ولادت == | == ولادت == | ||
او به سال 336 هجری در روستای عکبرا در ده فرسخی بغداد زاده شد. | او به سال 336 یا 338 هجری در قریه «سویقه ابن بصری» از توابع روستای عکبرا در ده فرسخی بغداد زاده شد. | ||
==شخصيت علمى== | ==شخصيت علمى== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۵: | ||
شيخ مفيد از شاگردان [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] است. وى در حومۀ بغداد ديده به جهان گشود و دانش‌هاى ابتدايى را در خانواده و زادگاه خويش به پايان برد. | شيخ مفيد از شاگردان [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] است. وى در حومۀ بغداد ديده به جهان گشود و دانش‌هاى ابتدايى را در خانواده و زادگاه خويش به پايان برد. | ||
او در يك خانوادۀ پرسابقه و اصيل در تشيع و از سلالۀ نيكان و | او در يك خانوادۀ پرسابقه و اصيل در تشيع و از سلالۀ نيكان و پاکان به دنيا آمد. سراسر وجود خاندان او مالامال از عشق به اهل‌بيت رسالت عليهم‌السلام بود. پدرش معلم بود. پس از چندی او به همراه پدرش راهى بغداد گرديد و در آنجا از محضر اساتيد و دانشمندان كسب علم و دانش نمود تا در علم كلام، فقه و اصول سرآمد دانشمندان گرديد. | ||
==شيخ مفيد و بزرگان== | ==شيخ مفيد و بزرگان== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۲: | ||
شيخ مفيد از ديدگاه دانشمندان شيعه و سنى داراى جايگاهى رفيع است كه به كلماتى از بزرگان اشاره مى‌كنيم: | شيخ مفيد از ديدگاه دانشمندان شيعه و سنى داراى جايگاهى رفيع است كه به كلماتى از بزرگان اشاره مى‌كنيم: | ||
[[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، شاگرد نامدار و مورد اعتماد شيخ مفيد در بارۀ او | [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، شاگرد نامدار و مورد اعتماد شيخ مفيد در بارۀ او می‌گوید: | ||
«محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعيد بن جبير، شيخ و استاد ما است - كه رضوان خدا بر او باد - فضل او در فقه و حديث و ثقه بودن او مشهورتر از آن است كه توصيف شود. او تأليفات متعددى دارد.» | «محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعيد بن جبير، شيخ و استاد ما است - كه رضوان خدا بر او باد - فضل او در فقه و حديث و ثقه بودن او مشهورتر از آن است كه توصيف شود. او تأليفات متعددى دارد.» | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۹: | ||
[[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى نيز دربارۀ او مى‌گويد: | [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] عسقلانى نيز دربارۀ او مى‌گويد: | ||
«او بسيار عابد و زاهد و اهل خشوع و تهجد بود و مداومت بر علم و دانش داشت. جماعت بسيارى از محضر او بهره بردند. او بر تمام | «او بسيار عابد و زاهد و اهل خشوع و تهجد بود و مداومت بر علم و دانش داشت. جماعت بسيارى از محضر او بهره بردند. او بر تمام شیعیان حق دارد. پدرش در «واسط» زندگى میكرد و به آموزگارى مى‌پرداخت و در «عكبرى» كشته شد. گفته مى‌شود كه عضد‌الدوله به ملاقات او مى‌شتافت و هنگام مريضى به عيادت او مى‌رفت. | ||
عماد حنبلى، يكى ديگر از دانشمندان اهل سنت دربارۀ او مى‌گويد: | عماد حنبلى، يكى ديگر از دانشمندان اهل سنت دربارۀ او مى‌گويد: | ||
«او بزرگى از بزرگان اماميه و رئيس بخش فقه و كلام و مباحثه مى‌باشد. او با پيروان هر عقيده به مباحثه و مناظره مى‌پرداخت. موقعيت شايان توجهى در تشكيلات دولت آل بويه داشت. او صدقۀ فراوان مى‌داد. بسيار اهل خشوع و تهجد و اهل نماز و روزه و خوش‌لباس بود. | «او بزرگى از بزرگان اماميه و رئيس بخش فقه و كلام و مباحثه مى‌باشد. او با پيروان هر عقيده به مباحثه و مناظره مى‌پرداخت. موقعيت شايان توجهى در تشكيلات دولت آل بويه داشت. او صدقۀ فراوان مى‌داد. بسيار اهل خشوع و تهجد و اهل نماز و روزه و خوش‌لباس بود. | ||
او مورد زيارت و ملاقات عضد‌الدوله قرار مى‌گرفت. نزديك 76 سال عمر كرد و بيش از 200 جلد تألیف دارد. تشييع جنازۀ او شهرت دارد. در تشييع او بيش از 80 هزار نفر از | او مورد زيارت و ملاقات عضد‌الدوله قرار مى‌گرفت. نزديك 76 سال عمر كرد و بيش از 200 جلد تألیف دارد. تشييع جنازۀ او شهرت دارد. در تشييع او بيش از 80 هزار نفر از شیعیان شركت جستند و درگذشت او در ماه رمضان بود. رحمت خدا بر او باد...». | ||
==اساتيد== | ==اساتيد== | ||
===علماى شيعه=== | |||
# ابن قولويه قمى، متوفاى 368؛ | |||
# شيخ صدوق، متوفاى 381؛ | |||
# ابن وليد قمى، متوفاى 368؛ | |||
# ابوغالب زرارى، متوفاى 368؛ | |||
# ابن جنيد اسكافى، متوفاى 381؛ | |||
# ابوعلى صولى بصرى، زنده در سال 352؛ | |||
# ابوعبدالله صفوانى، زنده در سال 346. | |||
===علماى سنى=== | |||
# شيخ على بن عيسى رمانى، متوفاى 384؛ | |||
# محمد بن عمران مرزبانى، متوفاى 384؛ | |||
# ابوبكر محمد بن سالم، معروف به حافظ جعابى، متوفاى 355. | |||
==شاگردان== | |||
# سيد مرتضى علمالهدى، متوفاى 436؛ | |||
# سيد رضى، متوفاى 406؛ | |||
# شيخ طوسى، متوفاى 460؛ | |||
# نجاشى، متوفاى 450؛ | |||
# ابوالفتح كراجكى، متوفاى 449؛ | |||
# ابويعلى جعفر بن سالار، متوفاى 463. | |||
== | ==وفات== | ||
شيخ مفيد در سال 413 هجرى، در بغداد و پس از 75 سال تلاش و خدمت ارزنده درگذشت و مورد تجليل فراوان مردم و قدردانى علما و فضلا قرار گرفت. | |||
[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، كه خود در تشييع جنازۀ او حضور داشته است، مى‌گويد: | |||
روز وفات او از كثرت دوست و دشمن براى اداى نماز و گريستن بر او، همانند و نظير نداشته است. هشتاد هزار تن از شیعیان او را تشييع كردند و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى علم الهدى]] بر او نماز گزارد و در حرم مطهر امام جواد عليه‌السلام، پايين پاى آن حضرت، نزديك قبر استادش [[ابن قولویه، جعفر بن محمد|ابن قولويه]]، مدفون گرديد | |||
==تأليفات== | |||
بنا بر نقل شيخ طوسى، شاگرد برجستۀ شيخ مفيد، وى بالغ بر 200 عنوان كتاب تأليف نموده است، از جمله: | |||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# المقنعة؛ | |||
# الإرشاد؛ | |||
# أحكام النساء؛ | |||
# الأمالي؛ | |||
# المسح على الرجلين؛ | |||
# الجمل؛ | |||
# أوائل المقالات؛ | |||
# المسائل الصاغانية؛ | |||
# الإفصاح؛ | |||
# الاختصاص؛ | |||
# إيمان أبىطالب؛ | |||
# تصحيح اعتقادات الإمامية؛ | |||
# رسالة حول حديث نحن معاشر الأنبياء لا نورث؛ | |||
# الكافئة في إبطال توبة الخاطئة؛ | |||
# أربع رسالات في الغيبة؛ | |||
# تحريم ذبائح أهل الكتاب؛ | |||
# تفضيل أميرالمؤمنين( ع)؛ | |||
# رسالة حول خبر مارية؛ | |||
# شرح المنام؛ | |||
# عدم سهو النبي( ص)؛ | |||
# الفصول العشرة في الغيبة؛ | |||
# الفصول المختارة؛ | |||
# مسار الشيعة في مختصر تواريخ الشريعة؛ | |||
# المزار<ref>ر.ک: رسولی محلاتی، سید هاشم، صفحه سیزده-سی ونه</ref>. | |||
{{پایان}} | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
ر.ک: رسولی محلاتی، سید هاشم(مترجم)، الارشاد (ترجمه) تألیف شیخ مفید، انتشارات علمیه اسلامیه، دوم، تهران. | |||
{{شیخ مفید}} | {{شیخ مفید}} | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۶۰: | ||
{{فقیهان شیعه}} | {{فقیهان شیعه}} | ||
==وابسته‌ها== | |||
== وابسته‌ها == | |||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[أحکام النساء]] | [[أحکام النساء]] | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۷۷: | ||
[[الجمل]] | [[الجمل]] | ||
[[الحکايات في مخالفات المعتزلة من العدلية و الفرق بینهم و بین الشیعة الإمامیة]] | [[الحکايات في مخالفات المعتزلة من العدلية و الفرق بینهم و بین الشیعة الإمامیة]] | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۲۰۰: | ||
[[أقسام المولی في اللسان]] | [[أقسام المولی في اللسان]] | ||
[[الأمالي]] | [[الأمالي (مفيد)]] | ||
[[اوائل المقالات]] | [[اوائل المقالات]] | ||
| خط ۲۳۹: | خط ۲۵۸: | ||
[[النکت الإعتقادیة]] | [[النکت الإعتقادیة]] | ||
[[ | [[النكت في مقدمات الأصول في علم الكلام]] | ||
[[تفسير القرآن المجید المستخرج من تراث الشيخ المفيد رحمه‌الله]] | [[تفسير القرآن المجید المستخرج من تراث الشيخ المفيد رحمه‌الله]] | ||