مفهوم النص دراسة في علوم القرآن
| نام کتاب | مفهوم النص دراسه فی علوم القرآن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ابو زید، نصر حامد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 69/5 /الف2م7 |
| موضوع | تاویل
قرآن - علوم قرآنی قرآن - مسایل ادبی |
| ناشر | المرکز الثقافي العربي |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 2000 م |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3172AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
نام كتاب:مفهوم النص
مؤلف:نصر حامد ابو زيد
كتاب پيرامون مسائل علوم قرآن نوشته شده كه در آن
مؤلف بعضى از موضوعات مهم علوم قرآنى را همچون:مفهوم وحى
مكى و مدنى،نسخ،اعجاز،عام و خاص و...را مورد بحث
و بررسى قرار مى‌دهند
آنچه كه در اين كتاب به چشم مى‌خورد،ديدگاههاى مؤلف است كه پيرامون
موضوعات ارائه شده است وى با ديدگاهى جديد و از زاويه‌اى
نو،مسائل را مورد بررسى قرار داده و به عبارت ديگر وى كوشيده است
مباحث علوم قرآنى را از منظرى تازه و با نگرشى امروزى
مورد تجزيه و تحليل قرار دهد و لذا اين اثر در بيان موضوعات
علوم قرآنى،اثرى نو و جديد به شمار مى‌رود.
نويسندۀ كتاب معتقد است كه متن قرآن با واقعيت پيوندى اساسى دارد.
لذا براى شناخت مفاهم قرآنى،شناخت واقعيت‌هاى(زمان نزول)
امرى لازم و ضرورى است.
وى در بخش پايانى كتاب افكار و عقايد غزالى را(در كتاب جواهر القرآن)
مورد نقد و بررسى قرار مى‌دهد.
ساختار كتاب
كتاب داراى 3 بخش مى‌باشد كه بخش اول و دوم آن داراى 5 فصل است
مطالب آن به قرار زير است:
بخش اول:شكل گيرى و شكل دهى متن در فرهنگ
فصل اول:مفهوم وحى شامل:وحى عملى ارتباطى است/ارتباط بشر يا جن
وحى قرآن/قرآن و كتاب/رسالت.
فصل دوم:نخستين گيرنده وحى شامل:
محمد(ص)و حنيفيت/آيين ابراهيم/نخستين ارتباط
فصل سوم:مكى و مدنى شامل:معيارهاى تفكيك/معيار اسلوب
روش تلفيق ميان روايات/فرض تكرار نزول/تفكيك ميان متن قرآنى و حكم آن
فصل چهارم:اسباب نزول شامل:
علت پاره پاره بودن نزول/كيفيت تبخيم/تعيين سبب نزول
تكرار نزول يك آيه به اسباب مختلف
فصل پنجم:ناسخ و منسوخ شامل:
مفهوم نسخ/كاركرد نسخ/گونه‌هاى نسخ/نسخ و ازلى بودن قرآن
بخش دوم:ساز و كارهاى متن شامل:
فصل اول:اعجاز شامل:
قرآن و شعر/قرآن و سجع/جنبه‌هاى برون متنى اعجاز
جنبه‌هاى درون متنى اعجاز/اعجاز در زبان متن قرآن
ويژگى‌ها:
1-بخش اول-فصل اول-در اين فصل پس از تعريف وحى و اقسام آن
پيرامون كيفيت ارتباط خدا با فرشتۀ وحى از يك طرف و ارتباط
فرشتۀ وحى با انبياء از طرف ديگر،توضيحاتى را ارائه مى‌نمايد
2-بخش اول-فصل چهارم(اسباب نزول)-در اين فصل پس از بيان اسباب
نزول،بحث تعدد نزول را مطرح نموده و معتقد است كه قبول روايات تعدد نزول
مستلزم فراموشى آيه از طرف پيامبر(ص)مى‌باشد و لذا قابل قبول نيست
3-بخش دوم-فصل اول:اعجاز
در اين فصل تفاوت‌هاى متن قرآن با شعر شاعران و نيز تشابه آن دو
را بررسى مى‌نمايند
4-بخش دوم-فصل پنجم:
در اين فصل پس از بيان معناى لغوى و اصطلاحى تاويل و تفسير،
كاربردهاى مختلف تاويل را همراه با نمونه‌اى از آيات بيان نمود.
در ادامه تفاوت بين تاويل و تفسير را ذكر مى‌نمايد
فصل دوم:مناسبت ميان آيات و سوره‌ها
فصل سوم:غموض و وضوح شامل:
مفهوم و منطوق/مجمل/اختلاف‌هاى موهم تناقض/حروف مقطعه
فصل چهارم:عام و خاص شامل:
ساز و كارهاى عموم/ساز و كارهاى خصوص/مطلق و مقيد
فصل پنجم:تفسير و تاويل شامل:
معناى لغوى تفسير و تاويل/معناى اصطلاحى تفسير و تاويل/ساز و كارهاى تاويل
بخش سوم:تغيير مفهوم و كاركرد متن شامل:
علوم قشر و صدف/علوم لباب(طبقۀ عليا)/علوم لباب(طبقۀ سفلى)
جايگاه فقيهان و متكلمان/تاويل از قشر به لب/تاويل از مجاز به حقيقت
عوام و خواص/تفاوت لايه‌هاى متن
نسخه شناسى:
كتاب يك جلد،متن آن عربى و داراى 317 صفحه است كه
مشخصات آن به قرار زير است:
1-نوع كاغذ:اعلا.
2-چاپ آن كامپيوترى
3-جلد آن شوميز
4-نوبت چاپ:پنجم
5-تاريخ انتشار:1987 ميلادى
6-ناشر:المركز الثقافى العربى-مغرب
7-تيراژ:2 هزار نسخه
8-داراى فهرست:
الف:منابع و مآخذ
ب:موضوعات
تذكر:اين كتاب با عنوان:«معناى متن پژوهشى در علوم قرآن»
توسط مرتضى كريمى نيا ترجمه شده است
نسخه شناسى ترجمه
كتاب يك جلد،متن آن فارسى(ترجمه)،داراى 571 صفحه
و مشخصات آن به قرار زير است:
1-نوع كاغذ:اعلا
2-چاپ:كامپيوترى
3-جلد آن:شوميز
4-نوبت چاپ:اول
5-تيراژ:3 هزار نسخه
6-ناشر:انتشارات طرح نو
7-تاريخ چاپ و انتشار:1380 هجرى شمسى
8-داراى فهرست:
1-مصادر كتاب
2-مراجع ترجمه و تحقيق
3-فهرست معادل‌ها(عربى-فارسى)
4-آيات
5-اشخاص
6-نمايه‌هاى كتاب
7-نمايه‌هاى مكان‌ها
8-اقوام-فرقه‌ها و وقايع
9-نمايه موضوعات كتاب
10-موضوعات كتاب
11-مولف:نصر حامد ابو زيد
12-مترجم:مرتضى كريمى نيا
13-ترجمه:معناى متن پژوهش در
علوم قرآنى
9-در پايان كتاب خلاصه‌اى از زندگى مؤلف توسط مترجم،ذكر شده
10-گفتگوى مترجم با مؤلف.
پیوندها
مطالعه کتاب مفهوم النص دراسه فی علوم القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور