معجم لغة النحو العربی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''لامية في النحو'''، اثر [[زین‌الدین شعبان بن محمد قرشی آثاری موصلی]] (765-828ق)، نحوی، ادیب، شاعر و آشنای به دانش خط است. وی شافعی‌مذهب و برخی از مناصب حکومتی در مصر را عهده‌دار بود<ref>ر.ک: بوسنینه، منجی، ج1، ص‌24؛ مقدمه، ص5-8</ref>. موضوع این کتاب، ادبیات (نحو) است و توسط [[هلال ناجی]] تحقیق شده است.
    {{کاربردهای دیگر|المعجم (ابهام زدایی)}}
    '''معجم لغة النحو العربی''' نوشته [[دحداح، انطوان|انطوان دحداح]] از نویسندگان معاصر در مفردات و اصطلاحات نحو به نگارش درآمده است.


    این کتاب در حقیقت، بخشی از اثر خطی متعلق به نویسنده است که در کتابخانه اوقاف موصل نگهداری می‌شود. اثر یادشده دربرگیرنده کتاب مورد بحث و کتاب دیگری تحت عنوان «كفاية الغلام في إعراب الكلام» است که الفیه‌ای از نویسنده در نحو است. حدود پنجاه صفحه از این اثر خطی به منظومه‌ای 499 بیتی در نحو اختصاص دارد که به همت محقق استخراج، تحقیق و برای نخستین بار با عنوان «لامية في النحو» عرضه شده است<ref>رک: همان، ص‌17-18</ref>.
    نویسنده اصطلاحات نحوی را ذکر کرده و تلاش کرده تا معانی و حالات نحوی و صرفی اصطلاحات را جمع کند همچنین تلاش کرده است معنی اصطلاحات را در بیشتر از یک باب به جهت آسان سازی دسترسی بیاورد. روش تحلیل و ترکیب را در شرح و بیان اصطلاحات به کار گرفته و این معجم را با فوائدی نحوی و لغوی همراه کرده است که به ارزیابی روش‌ها و جلوگیری از اشتباهات شایع کمک می‌نماید. <ref> تقدیم، ص ب  </ref>


    ساختار این اثر در هفت بخش تنظیم شده است. در بخش اول نویسنده به کلام، کلمه و لفظ پرداخته است.
    ساختار کتاب بر اساس حروف الفبا ترتیب یافته است و به توضیح واژگان و اصطلاحات نحوی و صرفی به صورت مختصر پرداخته است.  
    بخش دیگر اختصاص به تقسیم اسماء دارد. مرفوعات، منصوبات، مجرورات و مجزومات از مطالب دیگر کتاب است. در پایان نوسنده به حروف و ادوات پرداخته و در ضمن آن حروف جر، ابتدا، عطف، نصب، جزم و ندا و برخی دیگر از حروف را نام برده است<ref>رک: متن کتاب، ص‌49-52</ref>.


    در خاتمه کتاب، نویسنده به این مطلب اشاره کرده است که این منظومه در اصل دارای هزار بیت بوده و به جهت اختصار به حدود پانصد بیت کاهش یافته است<ref>رک: همان، ص‌52</ref>.
    این معجم  مشتمل بر مطالب متنوع  نحوی و صرفی است از قبیل: حروف مبانی و مسائل مرتبط با آن از قبیل حرکات، تنوین، ضوابط و نوشتار خاص آن-حروف معانی و کارکرد نحوی آن در دیگر کلمات در کنار معانی متنوع آن- اسماء متصرف و غیر متصرف، مبنی و معرب، مجرد و مزید، باضافه احکام و وضیعت آن‌ها در حالت مذکر و مفرد بودن، همچنین تصغیر، نسبت، صفت و موصوف و معرفه و نکره - ذکر افعال تام و ناقص با توجه به صیغه، زمان، عمل، تصریف، اعراب و بنا، حروف مجرد و زائد، و......- کلام مفید، اسناد، جمله فعلیه، جمله اسمیه -اعراب و بنا، القاب و نشانه‌های آن، نشانه‌های اعراب در اسماء و افعال- مرفوعات و ادوات رفع- منصوبات و ادوات نصب، مفعول‌ها، فاعل‌ها، مجرورات و توابع و معلومات گوناگون پیرامون ادغام، اعلال، ابدال، اوزان، محذوفات و ملحقات، <ref> رک: همان، ص د  </ref>
     
    به این موضوعات با توجه به ترتیب حروف الفبایی اتخاذ شده در فرهنگ لغت بر اساس آنچه که کلمه یا عبارت به آن نیاز دارد پرداخته شده است. نویسنده تلاش کرده تا از بعضی تدابیر موجود در این گونه نوشته‌ها صرف نظر نماید بنابر این هیچ پاورقی در پایین صفحات وجود ندارد و همچنین از ارجاع خوانند به صفحات دیگر پرهیز شده؛ چراکه مطالب متن به موقع و در جای خود موضوع را کامل می‌نمایند. فهرست انتهایی کتاب، خواننده را به مطالب مختلفی که مربوط به یک مدخل است راهنمایی می‌کند. <ref> رک: همان، ص د  </ref>
     
    ==پانویس ==


    ==پانویس==
    <references/>
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    # مقدمه و متن کتاب.
     
    # بوسنینه، منجی، «موسوعة أعلام العلماء و الأدباء العرب و المسلمين»، تونس، جامعة الدول العربية، المنظمة العربية للتربية و الثقافة و العلوم‏، 1425ق، چاپ اول.
    #مقدمه و متن.


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    خط ۴۶: خط ۴۹:


    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
    [[رده:مقالات شهریور 01 گرنه زاده]]
    [[رده:مقالات مهر 01 گرنه زاده]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]  
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
    [[رده:مقالات رد شده 2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۳ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۲

    معجم لغة النحو العربی
    معجم لغة النحو العربی
    پدیدآوراندحداح، انطوان (نويسنده) عبدالمسیح، جورج متری (محقق)
    ناشرمکتبة لبنان ناشرون
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1993م
    چاپ1
    شابک-
    موضوعزبان عربی - دایره المعارف‏ها - زبان عربی - نحو
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‎‏/‎‏د‎‏3‎‏ ‎‏م‎‏63‎‏ 6151 ‏PJ‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    معجم لغة النحو العربی نوشته انطوان دحداح از نویسندگان معاصر در مفردات و اصطلاحات نحو به نگارش درآمده است.

    نویسنده اصطلاحات نحوی را ذکر کرده و تلاش کرده تا معانی و حالات نحوی و صرفی اصطلاحات را جمع کند همچنین تلاش کرده است معنی اصطلاحات را در بیشتر از یک باب به جهت آسان سازی دسترسی بیاورد. روش تحلیل و ترکیب را در شرح و بیان اصطلاحات به کار گرفته و این معجم را با فوائدی نحوی و لغوی همراه کرده است که به ارزیابی روش‌ها و جلوگیری از اشتباهات شایع کمک می‌نماید. [۱]

    ساختار کتاب بر اساس حروف الفبا ترتیب یافته است و به توضیح واژگان و اصطلاحات نحوی و صرفی به صورت مختصر پرداخته است.

    این معجم مشتمل بر مطالب متنوع نحوی و صرفی است از قبیل: حروف مبانی و مسائل مرتبط با آن از قبیل حرکات، تنوین، ضوابط و نوشتار خاص آن-حروف معانی و کارکرد نحوی آن در دیگر کلمات در کنار معانی متنوع آن- اسماء متصرف و غیر متصرف، مبنی و معرب، مجرد و مزید، باضافه احکام و وضیعت آن‌ها در حالت مذکر و مفرد بودن، همچنین تصغیر، نسبت، صفت و موصوف و معرفه و نکره - ذکر افعال تام و ناقص با توجه به صیغه، زمان، عمل، تصریف، اعراب و بنا، حروف مجرد و زائد، و......- کلام مفید، اسناد، جمله فعلیه، جمله اسمیه -اعراب و بنا، القاب و نشانه‌های آن، نشانه‌های اعراب در اسماء و افعال- مرفوعات و ادوات رفع- منصوبات و ادوات نصب، مفعول‌ها، فاعل‌ها، مجرورات و توابع و معلومات گوناگون پیرامون ادغام، اعلال، ابدال، اوزان، محذوفات و ملحقات، [۲]

    به این موضوعات با توجه به ترتیب حروف الفبایی اتخاذ شده در فرهنگ لغت بر اساس آنچه که کلمه یا عبارت به آن نیاز دارد پرداخته شده است. نویسنده تلاش کرده تا از بعضی تدابیر موجود در این گونه نوشته‌ها صرف نظر نماید بنابر این هیچ پاورقی در پایین صفحات وجود ندارد و همچنین از ارجاع خوانند به صفحات دیگر پرهیز شده؛ چراکه مطالب متن به موقع و در جای خود موضوع را کامل می‌نمایند. فهرست انتهایی کتاب، خواننده را به مطالب مختلفی که مربوط به یک مدخل است راهنمایی می‌کند. [۳]

    پانویس

    1. تقدیم، ص ب
    2. رک: همان، ص د
    3. رک: همان، ص د

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن.

    وابسته‌ها