۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مصنفات میرداماد مشتمل بر ده عنوان از کتاب‌ها و رساله‌ها و اجازه‌ها و نامه‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها
مصنفات میرداماد مشتمل بر ده عنوان از کتاب‌ها و رساله‌ها و اجازه‌ها و نامه‌ها (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۶:۳۱
، ۳ سپتامبر ۲۰۱۷جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر'
جز (جایگزینی متن - 'محمدباقر' به 'محمد باقر') |
جز (جایگزینی متن - 'محمد باقر' به 'محمدباقر') |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
|- | |- | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
|data-type='authors'|[[میرداماد، | |data-type='authors'|[[میرداماد، محمدباقربن محمد]] (نويسنده) | ||
[[محقق، مهدی]] (مقدمه نويس) | [[محقق، مهدی]] (مقدمه نويس) | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
'''مصنفات میرداماد مشتمل بر ده عنوان از کتاب‌ها و رساله‌ها و اجازه‌ها و نامه‌ها'''مجموعه ارشادات [[میرداماد، | '''مصنفات میرداماد مشتمل بر ده عنوان از کتاب‌ها و رساله‌ها و اجازه‌ها و نامه‌ها'''مجموعه ارشادات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه به زبان عربى و فارسى نوشته شده است شامل چند نصيحت از ايشان در خلسه و تبرّى و تولى و نهايتا وصيت‌نامه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
اين مجموعه در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين مجموعه در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن نوشته شده است و به اهتمام آقاى [[نورانی، عبدالله|عبدالله نورانى]] جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيلۀ انتشارات انجمن آثار مفاخر فرهنگى در تهران و در سال 1381 به چاپ رسيده است | ||
شمارۀ شابك كتاب 3-07-7874-964 مى‌باشد. | شمارۀ شابك كتاب 3-07-7874-964 مى‌باشد. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
اجازات نام رساله‌اى است كه دربر گيرنده اجازه‌هايى است كه مرحوم [[میرداماد، | اجازات نام رساله‌اى است كه دربر گيرنده اجازه‌هايى است كه مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در زمان خود به شاگردانش صادر فرموده است كه عبارتند از: | ||
#اجازه به سيد احمد عاملى داماد خودش | #اجازه به سيد احمد عاملى داماد خودش | ||
#اجازه ديگر به سيد احمد عاملى | #اجازه ديگر به سيد احمد عاملى | ||
#نوشته‌هاى [[میرداماد، | #نوشته‌هاى [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در مقابل آثار مرحوم سيد احمد عاملى | ||
#اجازه‌اى كه به سيد احمد علوى يا به صدر المتألهين نوشته است | #اجازه‌اى كه به سيد احمد علوى يا به صدر المتألهين نوشته است | ||
#اجازه به سلطان العلما | #اجازه به سلطان العلما | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
#اجازه به قارى صحيفۀ سجاديه | #اجازه به قارى صحيفۀ سجاديه | ||
#اجازه به ميرزا شاهرخ قارى صحيفۀ سجاديه | #اجازه به ميرزا شاهرخ قارى صحيفۀ سجاديه | ||
#اجازه به سيد | #اجازه به سيد محمدباقرمشهدى | ||
#اجازه به عبدالمطلب طالقانى | #اجازه به عبدالمطلب طالقانى | ||
#اجازه به [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين شيرازى]] | #اجازه به [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين شيرازى]] | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
اين مجموعه اجازات در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين مجموعه اجازات در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن نوشته شده است و به اهتمام آقاى [[نورانی، عبدالله|عبدالله نورانى]] جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيله انتشارات انجمن آثار مفاخر فرهنگى در تهران و در سال 1381 به چاپ رسيده است.شمارۀ شابك كتاب 3-07-7874-964 مى‌باشد. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
مكاتبات [[میرداماد، | مكاتبات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه مجموعه‌اى است از مكاتباتى كه يا خود [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] به بعضى از بزرگان همچون شمساى گيلانى، ميرزا رضى صدارت پناه، نواب آصف خان و به [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين شيرازى]] نوشته است. | ||
يا متن نامه‌هايى است كه بين او [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] كه يكى نيز بصورت مشاعره بين آندو دانشمند بزرگ اسلامى مى‌باشد و مجموعه‌اى از نامه‌هاى شاه عباس صفوى كه به انشاء[[میرداماد، | يا متن نامه‌هايى است كه بين او [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] كه يكى نيز بصورت مشاعره بين آندو دانشمند بزرگ اسلامى مى‌باشد و مجموعه‌اى از نامه‌هاى شاه عباس صفوى كه به انشاء[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] خطاب به پادشاه روم يا سعدالدين معلم خواندگار روم نوشته شده است. | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
كتاب التقديسات كه طبق آنچه در تفريط مرحوم صدر المتألهين آمده عرش التقديس نيز ناميده شده است | كتاب التقديسات كه طبق آنچه در تفريط مرحوم صدر المتألهين آمده عرش التقديس نيز ناميده شده است | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] اين كتاب فلسفى را در حوالى سال 1020 نوشته است البته برخلاف بسيارى از آثار ديگرش تاريخ دقيق تأليف را ننوشته است ولى از آمار ديگر آثارش اين تاريخ تقريبى به دست مى‌آيد.مؤلف اين كتاب را براى تبيين واجب الوجود و صفات او نوشته است. | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] حقيقت وجود متوحّد را بدون علت و بدون شريك و بدون حدّ معرفى مى‌كند كه | ||
اين جهات باعث نداشتن كم و كيف و أين و متى و وضع و ضد براى آن حقيقت وجود گرديده است. | اين جهات باعث نداشتن كم و كيف و أين و متى و وضع و ضد براى آن حقيقت وجود گرديده است. | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
صفات كماليه | صفات كماليه | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] تمام صفات كماليه در ماهيات را سايه‌اى از كمالات قيوم بالذات مى‌داند در نتيجه وحدت وجود انتزاعى را ظلّ وحدت حقۀ واجب مى‌داند وى در مورد تعريفاتى كه فلاسفه يا به تعبير خودش متفلسفين از توحيد ارائه كرده‌اند را نمى‌پذيرد و آنها را به سفسطه شبيهتر مى‌داند تا فلسفه و به مغالطه نزديك‌تر مى‌داند تا برهان در همين راستا به چهار تعريف از تعاريف ارائه شده در مورد توحيد نيز اشاره كرده و در سدد ابطال آنان برمى‌آيد. | ||
او كلامى از بزرگان فلاسفه كه مى‌گويند وحدت بارى اول وحدت عددى نمى‌باشد را بازگو نموده و به اثبات آن مى‌پردازد وى در علم واجب به چند نكته رسيده است كه عبارتند از: | او كلامى از بزرگان فلاسفه كه مى‌گويند وحدت بارى اول وحدت عددى نمى‌باشد را بازگو نموده و به اثبات آن مى‌پردازد وى در علم واجب به چند نكته رسيده است كه عبارتند از: | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۵۷: | ||
ايشان در ادامه علم را به فعلى و انفعالى تقسيم مى‌كند و مى‌فرمايد:وقتى جوهر معلوم مسبوق بر بصورت علميه‌اش گرديد و از آن منبعث شده بر آن مترتب گشت علم فعلى شده وجود ذى صورتى را افاده مى‌كند و وقتى صورت علميّه‌اى كه معلوم بالذات است و مستفاد از جوهر معلوم متقرر و متأخر از آن به تأخر ذاتى در آن موقع نيز علم انفعالى خواهد بود. | ايشان در ادامه علم را به فعلى و انفعالى تقسيم مى‌كند و مى‌فرمايد:وقتى جوهر معلوم مسبوق بر بصورت علميه‌اش گرديد و از آن منبعث شده بر آن مترتب گشت علم فعلى شده وجود ذى صورتى را افاده مى‌كند و وقتى صورت علميّه‌اى كه معلوم بالذات است و مستفاد از جوهر معلوم متقرر و متأخر از آن به تأخر ذاتى در آن موقع نيز علم انفعالى خواهد بود. | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] از ديگر مطالبى كه در مورد علم بيان مى‌نمايد اين است كه علوم عقول همه از علم حق تعالى مى‌باشد و همچنين علم بسيط حق تعالى به لحاظ تجرد ابلغ علوم مى‌باشد.وى تعقل واجب تعالى را نيز بر تمام اشياء تعقل غير زمانى مى‌شمارد. | ||
مرحوم [[میرداماد، | مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] علم به شخصى جسمانى كه به شخصيتش ادراك مى‌گردد و همچنين به جسميتش تصور مى‌شود را به دو صورت: | ||
#آثارى احساسى انفعالى كه از وضع و أين و متى و خصوصيت وضع و مكان و زمانش ادراك مى‌شود و اين ادراك متغيّر به تغيّر معلومش مى‌باشد كه در اصطلاح صناعى به علم زمانى هر علم جزئى مشهور است. | #آثارى احساسى انفعالى كه از وضع و أين و متى و خصوصيت وضع و مكان و زمانش ادراك مى‌شود و اين ادراك متغيّر به تغيّر معلومش مى‌باشد كه در اصطلاح صناعى به علم زمانى هر علم جزئى مشهور است. | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۵: | ||
مصنف بزرگوار معناى علم را در آيۀ شريفۀ'''يعلم ما بين ايديهم و ما خلفهم و لا يحيطون بشىء من علمه الا بما شاء'''به علم به ملكيات و ملكوتيات و مستقبلات و ماضيات و حاضرات تفسير مى‌كند و مى‌گويد'''«بشىء من علمه»'''نيز به شيئ از هويات موجودات كه به عين ذواتش و وجوداتش مى‌باشد كه آخرين مرتبه از علم تفصيلى واجب تعالى مى‌باشد وى در ادامه علم بارى تعالى را غير قابل زيادت و شدت در علم تامّش به ماهيات مى‌داند. | مصنف بزرگوار معناى علم را در آيۀ شريفۀ'''يعلم ما بين ايديهم و ما خلفهم و لا يحيطون بشىء من علمه الا بما شاء'''به علم به ملكيات و ملكوتيات و مستقبلات و ماضيات و حاضرات تفسير مى‌كند و مى‌گويد'''«بشىء من علمه»'''نيز به شيئ از هويات موجودات كه به عين ذواتش و وجوداتش مى‌باشد كه آخرين مرتبه از علم تفصيلى واجب تعالى مى‌باشد وى در ادامه علم بارى تعالى را غير قابل زيادت و شدت در علم تامّش به ماهيات مى‌داند. | ||
عالم بزرگوار مرحوم [[میرداماد، | عالم بزرگوار مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين كتاب به مناسبت بحث از علم خداوند اقدام به پاسخگويى به شبهۀ مشهور اشاعره كه علم واجب به اعمال باعث رفع اختيار از انسان مى‌گردد را نموده است | ||
او روايت پيغمبر(ص)را كه مى‌فرمايد:ان فعل العبدمسبوق بارادته و مستند إلى اختياره را نيز بيان كرده مى‌فرمايد اين بدان معنا نيست كه چون خدا علم به افعال بندگان دارد پس از قبل افعال بندگان معيّن و قطعى گرديده و بشر هم اختيارى از خود براى انجام افعال خوب و بد ندارد. | او روايت پيغمبر(ص)را كه مى‌فرمايد:ان فعل العبدمسبوق بارادته و مستند إلى اختياره را نيز بيان كرده مى‌فرمايد اين بدان معنا نيست كه چون خدا علم به افعال بندگان دارد پس از قبل افعال بندگان معيّن و قطعى گرديده و بشر هم اختيارى از خود براى انجام افعال خوب و بد ندارد. | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط جناب آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدّمه بر آن نوشته شده است و به اهتمام آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى بوسيلۀانتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تهران و در سال 1381 به چاپ رسيده است كه شمارۀ | ||
شابك آن 3-07-7874-964 مى‌باشد. | شابك آن 3-07-7874-964 مى‌باشد. | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۸۶: | ||
كتاب الايماضات و التشريفات يا الصحيفة الملكوتية و الحكمة السويّة در موضوع فلسفه مى‌باشد كه توسط مرحوم [[میرداماد، | كتاب الايماضات و التشريفات يا الصحيفة الملكوتية و الحكمة السويّة در موضوع فلسفه مى‌باشد كه توسط مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در سال 1012 هجرى قمرى نگاشته شده است. | ||
ظاهرا اين كتاب توسط برجسته‌ترين شاگرد مير داماد يعنى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين شيرازى]] كتابت شده است. | ظاهرا اين كتاب توسط برجسته‌ترين شاگرد مير داماد يعنى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين شيرازى]] كتابت شده است. | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين كتاب حول مسائلى چون حدوث عالم، زمان، مكان، بحث از شئون حوادث، هيولاى اولى و غيرهم سخن گفته شده است.كتاب داراى پنج سقايه است كه چهارمين سقايۀ آن از نسخۀ خطى كتاب ساقط گرديده است. | ||
| خط ۱۹۷: | خط ۱۹۷: | ||
وجود در سقايه اول وجود به حسب ظرفهاى وجود توسط [[میرداماد، | وجود در سقايه اول وجود به حسب ظرفهاى وجود توسط [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
در سقايۀ دوم نيز به شئون حوادث بحسب احكام حدوث پرداخته است.[[میرداماد، | در سقايۀ دوم نيز به شئون حوادث بحسب احكام حدوث پرداخته است.[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه از قائلان به اصالت ماهيت مى‌باشد در اينجا سبق ماهيت از وجود را اثبات كرده است وى حدوث را امرى تدريجى و دفعى مى‌داند به اين معنا كه وجود شىء بتمامه در زمانى اگر باشد از جهت بدايه دين داراى حدوث تدريجى خواهد بود.اما اگر وجود شىء بتمامه در زمانى بوده و سپس اين وجود استمرار داشته باشد داراى حدوث دفعى مى‌گردد.وى سوّمين نوع حدوث را حدوث زمانى مى‌داند كه نه حدوث | ||
تدريجى دارد و نه حدوث دفعى بلكه در نفس زمان به غير جهت انطباقى مى‌باشد. | تدريجى دارد و نه حدوث دفعى بلكه در نفس زمان به غير جهت انطباقى مى‌باشد. | ||
حركت از جمله مسائلى كه [[میرداماد، | حركت از جمله مسائلى كه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين كتاب به دنبال اثبات آن است تقسيم حركت به حركت توسطى و حركت قطعى مى‌باشد.از ديگر تقسيماتى كه بدان قائل شده است تقسيم حركت به قطعى و آنى و توسطى است. | ||
ايشان حدوث را نيز به حدوث دهرى و حدوث زمانى تقسيم مى‌كند. | ايشان حدوث را نيز به حدوث دهرى و حدوث زمانى تقسيم مى‌كند. | ||
| خط ۲۱۵: | خط ۲۱۵: | ||
علم الهى | علم الهى | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين سقايه به موضوع علم در علم اعلى پرداخته و موضوع آن را حقيقت متقرر بما هى حقيقت متقرر مى‌داند او معتقد است بحث از هيوئى و صورت و خواص آنها از مباحث حكمت طبيعيه نبوده بلكه از مسائل حكمت فوق طبيعيه مى‌باشد.او محسوس بودن جسم طبيعى را از جهت عوارضش مى‌داند و مى‌گويد جسم طبيعى محسوس حرف يا معقول صرف نمى‌باشد بلكه از جهت عوارضش محسوس بوده ولى از جهت ذاتش معقول مى‌باشد. | ||
مؤلف كتاب به دو نظر اشراقيون و مشائيون و بالخصوص سردمدار ايندو نظريه يعنى افلاطون الهى و ارسطوطاليس در مورد هيولاى اولى و قوۀ قبول آنها پرداخته و براى اثبات حقانيّت يكى از آندو براهينى را اقامه مى‌كند. | مؤلف كتاب به دو نظر اشراقيون و مشائيون و بالخصوص سردمدار ايندو نظريه يعنى افلاطون الهى و ارسطوطاليس در مورد هيولاى اولى و قوۀ قبول آنها پرداخته و براى اثبات حقانيّت يكى از آندو براهينى را اقامه مى‌كند. | ||
| خط ۲۲۳: | خط ۲۲۳: | ||
وحدت وجود | وحدت وجود | ||
از ديگر تقسيمات [[میرداماد، | از ديگر تقسيمات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين كتاب تقسيم وحدت به سه نوع وحدت شخصيه، وحدت نوعيّه و وحدت عرضيّه مى‌باشد.او قوه را بر شش امر قابل انطباق مى‌داند كه عبارتند از: | ||
#بر هرچيزى كه آن مبداء تأثر و تغيّر است. | #بر هرچيزى كه آن مبداء تأثر و تغيّر است. | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط جناب آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن نوشته شده است و به اهتمام جناب آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده در قطع وزيرى بوسيلۀ انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى در تهران و در سال 1381 به چاپ رسيده است كه شمارۀ شابك آن 3-07-7874-964 مى‌باشد. | ||
| خط ۲۸۱: | خط ۲۸۱: | ||
ايقاظ پنجم در بيان جبريّه و قدريّه و مفوضّه است.او دوباره روايتى كه از پيغمبر(ص) وارد شده در مورد قدريّه كه انها مجوس هذه الامّه و انها ملعونة على لسان سبعين نبيا اشاره كرده و به وضوح اين حديث را در مورد اشاعره مى‌داند كه همان جبريّه و كسبيّه هستند آنهايى كه تمام شرور، خيرات، طاعات و معاصى را به خداوند نسبت مى‌دهند و به كلى منكر اختيار و قدرت بندگان هستند. | ايقاظ پنجم در بيان جبريّه و قدريّه و مفوضّه است.او دوباره روايتى كه از پيغمبر(ص) وارد شده در مورد قدريّه كه انها مجوس هذه الامّه و انها ملعونة على لسان سبعين نبيا اشاره كرده و به وضوح اين حديث را در مورد اشاعره مى‌داند كه همان جبريّه و كسبيّه هستند آنهايى كه تمام شرور، خيرات، طاعات و معاصى را به خداوند نسبت مى‌دهند و به كلى منكر اختيار و قدرت بندگان هستند. | ||
او مفوّضه و منكرين قضا و قدر را نيز عين جبريّون مشمول كلام پيغمبر(ص) و ائمه معصومين در لعن قدريّه مى‌داند و مى‌فرمايد هردو فرقه يعنى جبريّون و مفوّضه مجوس اين امت‌اند كه از صراط مستقيم به كنار افتاده‌اند.[[میرداماد، | او مفوّضه و منكرين قضا و قدر را نيز عين جبريّون مشمول كلام پيغمبر(ص) و ائمه معصومين در لعن قدريّه مى‌داند و مى‌فرمايد هردو فرقه يعنى جبريّون و مفوّضه مجوس اين امت‌اند كه از صراط مستقيم به كنار افتاده‌اند.[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] فقط فقط اصحاب عدل و توحيد را در صراط مستقيم و امّت وسط مى‌داند. | ||
آخرين و ششمين ايقاظ در مورد افعال و ارادۀ عباد و نظام وجود مى‌باشد.مصنّف در اين ايقاظ در سه مقام سخن مى‌گويد نخست اينكه افعال بندگان به اراده و اختيار خود آنهاست.دوم اينكه اراده در سلسلۀ معلوليّت به علل خارجيّه فقهى مى‌باشد كه نهايتا به قدرت قيوميۀ وجوبيّه و ارادۀ حقۀ ربوبيّه ختم مى‌گردد.سوم بحثى است كه در مورد خير يا شرّ بودن افعال قبيحۀ اشقياء مطرح مى‌كند و با دلائل و براهينى به پاسخ اين سؤال مى‌پردازد. | آخرين و ششمين ايقاظ در مورد افعال و ارادۀ عباد و نظام وجود مى‌باشد.مصنّف در اين ايقاظ در سه مقام سخن مى‌گويد نخست اينكه افعال بندگان به اراده و اختيار خود آنهاست.دوم اينكه اراده در سلسلۀ معلوليّت به علل خارجيّه فقهى مى‌باشد كه نهايتا به قدرت قيوميۀ وجوبيّه و ارادۀ حقۀ ربوبيّه ختم مى‌گردد.سوم بحثى است كه در مورد خير يا شرّ بودن افعال قبيحۀ اشقياء مطرح مى‌كند و با دلائل و براهينى به پاسخ اين سؤال مى‌پردازد. | ||
| خط ۲۹۰: | خط ۲۹۰: | ||
اين رساله در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين رساله در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط جناب آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن نوشته شده است و به اهتمام آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى بوسيلۀ انتشارات انجمن آثار مفاخر فرهنگى در تهران و در سال 1381 به چاپ رسيده است كه شمارۀ شابك آن 3-07-7874-964 مى‌باشد. | ||
| خط ۲۹۶: | خط ۲۹۶: | ||
==معرفى اجمالى== | ==معرفى اجمالى== | ||
خلسة الملكوت عنوان رساله‌اى است كه مرحوم [[میرداماد، | خلسة الملكوت عنوان رساله‌اى است كه مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] آنرا در مباحثى همچون حدوث عالم و دثور آن، نفوس فلكيه و ترتيب موجودات و...در سال 1014 هجرى نوشته است. | ||
| خط ۳۰۳: | خط ۳۰۳: | ||
در رشح اول [[میرداماد، | در رشح اول [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] خود چگونگى تأليف كتاب را به اين ترتيب بيان كرده است كه به دنبالۀ خوابى كه در شب سيزدهم ماه شعبان المعظم سال 1014 ديده بود و در آن خواب عده‌اى از وى در مورد اثبات دهر و حدوث عالم سئوال كرده‌اند كه در واقع اين رساله همان جوابى است كه مير داماد در آن رؤيا به سئوال كنندگانى از عالم ملكوت املاء نموده است. | ||
| خط ۳۲۸: | خط ۳۲۸: | ||
اين كتاب در ضمن جلد اوّل مصنفات [[میرداماد، | اين كتاب در ضمن جلد اوّل مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن | ||
نوشته شده است و به اهتمام آقاى [[نورانی، عبدالله|عبدالله نورانى]] جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيلۀ | نوشته شده است و به اهتمام آقاى [[نورانی، عبدالله|عبدالله نورانى]] جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيلۀ | ||
| خط ۳۷۰: | خط ۳۷۰: | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در شانزدهمين اعضال به اتفاق فقهاء و اصوليين در احكام خمسه اشاره نموده مى‌گويد. | ||
| خط ۳۹۰: | خط ۳۹۰: | ||
معنى كراهت در عبادات هم آخرين مسئلۀ مورد بحث توسط [[میرداماد، | معنى كراهت در عبادات هم آخرين مسئلۀ مورد بحث توسط [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در رسالۀ اعضالات | ||
است او اين حرف را كه در طول قرون متمادى علماء بدان قائل بوده‌اند را نمى‌پذيرد كه كراهت | است او اين حرف را كه در طول قرون متمادى علماء بدان قائل بوده‌اند را نمى‌پذيرد كه كراهت | ||
| خط ۴۰۵: | خط ۴۰۵: | ||
اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن نوشته | ||
شده است و به اهتمام آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى بوسيلۀ انتشارات | شده است و به اهتمام آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى بوسيلۀ انتشارات | ||
| خط ۴۱۸: | خط ۴۱۸: | ||
رسالۀ صراط مستقيم را مرحوم [[میرداماد، | رسالۀ صراط مستقيم را مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] طبق بيان خودش در سال 1003 نوشته است.اين كتاب در | ||
موضوع فلسفه بوده و در پى اثبات مسائلى همچون زمان، حركت، حدوث و به‌طور كلى ارتباط حادث | موضوع فلسفه بوده و در پى اثبات مسائلى همچون زمان، حركت، حدوث و به‌طور كلى ارتباط حادث | ||
| خط ۴۴۹: | خط ۴۴۹: | ||
[[میرداماد، | [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] به دو وصف از پيغمبر اكرم(ص)كه در مورد [[امام على(ع)|حضرت علی عليه‌السلام]] بيان فرموده است اشاره | ||
كرده است كه در اولى مى‌فرمايد:اذا تقرب الناس إلى خالقهم بانواع البر تقرب اليه بانواع العقل | كرده است كه در اولى مى‌فرمايد:اذا تقرب الناس إلى خالقهم بانواع البر تقرب اليه بانواع العقل | ||
| خط ۴۵۹: | خط ۴۵۹: | ||
نفس خويش به زيادى عبادات و خيرات را مى‌دارند تو نفس خود را به ادراك معقول وا مى‌دارى كه از همۀ آنان | نفس خويش به زيادى عبادات و خيرات را مى‌دارند تو نفس خود را به ادراك معقول وا مى‌دارى كه از همۀ آنان | ||
سبقت مى‌گيرى.اين روايات را [[میرداماد، | سبقت مى‌گيرى.اين روايات را [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] از رسالۀ فارسى بو على سينا به نام معراج نقل و به عربى ترجمه كرده است. | ||
| خط ۴۷۶: | خط ۴۷۶: | ||
مرحوم [[میرداماد، | مرحوم [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] مطالب كتاب را به چند مساق تقسيم نموده كه مساق اول داراى چند ترعه مى‌باشد كه اولى مفصّلتر و داراى پنج فصل مى‌باشد | ||
و دومى فقط دو فصل را دربر گرفته است بقيۀ ترعه‌ها و مساق‌ها در دست نمى‌باشد. | و دومى فقط دو فصل را دربر گرفته است بقيۀ ترعه‌ها و مساق‌ها در دست نمى‌باشد. | ||
| خط ۵۲۲: | خط ۵۲۲: | ||
نكته مهم كه هريك از دوام و ازل به دو صورت مى‌باشند دوام سرمدى و پايين‌تر از سرمدى و ازل زمانى | نكته مهم كه هريك از دوام و ازل به دو صورت مى‌باشند دوام سرمدى و پايين‌تر از سرمدى و ازل زمانى | ||
و بالاتر از زمانى.[[میرداماد، | و بالاتر از زمانى.[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] بطلان تمام محسوسات و معقولات و مفاهيم را به غير از وجه اللّه تبارك | ||
و تعالى اثبات نموده سپس به اثبات توقيفى بودن اسماء الهى مى‌پردازد و تنها تبصره‌اى كه بدان مى‌زند | و تعالى اثبات نموده سپس به اثبات توقيفى بودن اسماء الهى مى‌پردازد و تنها تبصره‌اى كه بدان مى‌زند | ||
| خط ۵۴۲: | خط ۵۴۲: | ||
مورد بررسى قرار داده است.او در اين فصل از ترعۀ دوم الآن را مشترك بين دو زمان مى‌داند و مى‌گويد | مورد بررسى قرار داده است.او در اين فصل از ترعۀ دوم الآن را مشترك بين دو زمان مى‌داند و مى‌گويد | ||
در يكى از دو زمان شىء به حالى و در ديگرى به حال ديگر مى‌باشد.[[میرداماد، | در يكى از دو زمان شىء به حالى و در ديگرى به حال ديگر مى‌باشد.[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] حادث زمانى را به سه صورت | ||
مى‌داند كه عبارتند از:1-حصول دفعى 2-حصول آرام‌آرام در زمان منطبق بر زمان كه همان | مى‌داند كه عبارتند از:1-حصول دفعى 2-حصول آرام‌آرام در زمان منطبق بر زمان كه همان | ||
| خط ۵۶۳: | خط ۵۶۳: | ||
اين رساله در ضمن مجموعه مصنفات [[میرداماد، | اين رساله در ضمن مجموعه مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] جلد اول كه توسط آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه برآن | ||
نوشته شده و به اهتمام آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيلۀ انتشارات | نوشته شده و به اهتمام آقاى عبداللّه نورانى جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيلۀ انتشارات | ||
| خط ۵۹۵: | خط ۵۹۵: | ||
2) مفهوم الوجود و الماهيه:در اين رساله [[میرداماد، | 2) مفهوم الوجود و الماهيه:در اين رساله [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] عقيدۀ مشهور خود را در مورد اصالت ماهيت | ||
ابراز نموده و قول به اصالت وجود و انتزاعى بودن ماهيت را احتمال باطلى شمرده است. | ابراز نموده و قول به اصالت وجود و انتزاعى بودن ماهيت را احتمال باطلى شمرده است. | ||
| خط ۶۲۹: | خط ۶۲۹: | ||
7) تعليقة على الجمع بين الرأيين لل[[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]:حدوث عالم بصورت دفعى از بارى تعالى سرزده و يا بصورت | 7) تعليقة على الجمع بين الرأيين لل[[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]]:حدوث عالم بصورت دفعى از بارى تعالى سرزده و يا بصورت | ||
دهرى از مسائلى است كه از [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]] نقل شده است كه [[میرداماد، | دهرى از مسائلى است كه از [[فارابی، محمد بن محمد|فارابى]] نقل شده است كه [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اينجا به توجيه آندو پرداخته است. | ||
| خط ۶۳۵: | خط ۶۳۵: | ||
8) تعليقة على أنموذج العلوم للدوانى:دوانى در كتاب انموذج خود ايرادى به كلام [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] | 8) تعليقة على أنموذج العلوم للدوانى:دوانى در كتاب انموذج خود ايرادى به كلام [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]] | ||
كرده است كه گفته تصور افاده تصديق نمى‌كند.[[میرداماد، | كرده است كه گفته تصور افاده تصديق نمى‌كند.[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين رساله در سدد پاسخ دادن به ايراد | ||
دوانى برآمده است. | دوانى برآمده است. | ||
| خط ۶۴۷: | خط ۶۴۷: | ||
10) تعليقة على الشرح العضدى لمختصر اصول الحاجبى فى الدلالات:اين رساله نيز نامه است از [[میرداماد، | 10) تعليقة على الشرح العضدى لمختصر اصول الحاجبى فى الدلالات:اين رساله نيز نامه است از [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] | ||
خطاب به تاج الدّين حسين طوسى. | خطاب به تاج الدّين حسين طوسى. | ||
| خط ۷۳۳: | خط ۷۳۳: | ||
26) تعبير جزء لا يتجزى:اين رساله از رساله فارسى [[میرداماد، | 26) تعبير جزء لا يتجزى:اين رساله از رساله فارسى [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] است كه در توضيح شعر: | ||
| خط ۷۵۹: | خط ۷۵۹: | ||
اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، | اين كتاب در ضمن جلد اول مصنفات [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] كه توسط آقاى [[محقق، مهدی|مهدى محقق]] مقدمه بر آن نوشته | ||
شده است و به اهتمام آقاى [[نورانی، عبدالله|عبدالله نورانى]] جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيله انتشارات | شده است و به اهتمام آقاى [[نورانی، عبدالله|عبدالله نورانى]] جمع‌آورى گرديده و در قطع وزيرى به وسيله انتشارات | ||