۸۱٬۸۲۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | تعداد جلد =' به '| تعداد جلد =') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
[[میرعابدینی، ابوطالب]] (محقق) | [[میرعابدینی، ابوطالب]] (محقق) | ||
[[جمالی اردستانی، جمالالدین محمد]] ( | [[جمالی اردستانی، جمالالدین محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =PIR 5713 /م6 | | کد کنگره =PIR 5713 /م6 | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی | انجمن آثار و مفاخر فرهنگی | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | | مکان نشر =تهران - ایران | ||
| سال نشر = 1380 ش | | سال نشر = 1380 ش | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11145AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11145AUTOMATIONCODE | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| شابک =964-6278-42-6 | | شابک =964-6278-42-6 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11145 | |||
| کتابخوان همراه نور =11145 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
خط ۲۷: | خط ۲۹: | ||
'''مصباح الأرواح'''، منظومهاى است عرفانى، اثر فارسى عارف شيعى، [[جمالی اردستانی، جمالالدین محمد|پيرجمالالدين محمد اردستانى]] (م 879ق)، متخلص به «جمالى». | '''مصباح الأرواح'''، منظومهاى است عرفانى، اثر فارسى عارف شيعى، [[جمالی اردستانی، جمالالدین محمد|پيرجمالالدين محمد اردستانى]] (م 879ق)، متخلص به «جمالى». | ||
در اصل، ناظم كتاب، بيان حقايق احوال مصطفى(ص) را مشتمل بر هفت مثنوى رقم زده است كه عبارتند از: «مصباح الأرواح»، «أحكام المحبين»، «[[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]]»، «هداية الحكمة»، «هداية المعرفة»، «فتح الابواب» و «شرح | در اصل، ناظم كتاب، بيان حقايق احوال مصطفى(ص) را مشتمل بر هفت مثنوى رقم زده است كه عبارتند از: «مصباح الأرواح»، «أحكام المحبين»، «[[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]]»، «هداية الحكمة»، «هداية المعرفة»، «فتح الابواب» و «شرح الواصلین». | ||
بعضى از مآخذ، مانند نظم و نثر [[نفیسی، سعید|سعيد نفيسى]]، اين هفت قسمت [را] دو قسمت مصباح و شرح | بعضى از مآخذ، مانند نظم و نثر [[نفیسی، سعید|سعيد نفيسى]]، اين هفت قسمت [را] دو قسمت مصباح و شرح الواصلین دانستهاند<ref>سجادى، 1353، ص 70</ref> | ||
اين كتاب، از مجموعههاى باارزش زبان و ادب و عرفان فارسى است و «مصباح الأرواح»، نخستين مثنوى اين مجموعه است كه به كوشش دكتر ميرعابدينى مورد تصحيح قرار گرفته است. | اين كتاب، از مجموعههاى باارزش زبان و ادب و عرفان فارسى است و «مصباح الأرواح»، نخستين مثنوى اين مجموعه است كه به كوشش دكتر ميرعابدينى مورد تصحيح قرار گرفته است. | ||
خط ۳۸: | خط ۴۰: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
ناظم در اين اثر، شعر و نثر را به هم آميخته و شيوه آثار تعليمى خاص مولوى در آن ديده مىشود. | ناظم در اين اثر، شعر و نثر را به هم آميخته و شيوه آثار تعليمى خاص مولوى در آن ديده مىشود. | ||
سبک | سبک بيان وى در مثنوىها چنين است: با آيه يا حديثى آغاز مىكند و به تفسير تعليمى آن مىپردازد و يا با شعر سخن آغاز مىكند و پس از ذكر حكايتى، به نثر مىپردازد. | ||
«مصباح الأرواح»، داراى چهار هزار و چهار صد و پنجاه بيت است<ref>سجادى، 1353، ص 70</ref>و در مجموع به 26 آيه قرآن و قريب به 20 روايت و 11 حكايت پرداخته است. | «مصباح الأرواح»، داراى چهار هزار و چهار صد و پنجاه بيت است<ref>سجادى، 1353، ص 70</ref>و در مجموع به 26 آيه قرآن و قريب به 20 روايت و 11 حكايت پرداخته است. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
محتواى «مصباح الأرواح»، ناظر به دو مسئله بنيادين عرفانى مىباشد و آن عبارت است از توحيد چيست؟ و موحد كيست؟ وى در بيان هر دو مسئله از آيات و روايات مدد مىگيرد؛ ازاينروى، توحيد را بر اساس كريمه نور تبيين مىكند كه عبارت است از: {{متن قرآن|اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاة فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فى زُجاجَة الزُّجاجَة كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّىٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَة مُبارَكَة زَيْتُونَة لا شَرْقِيَّة وَ لا غَرْبِيَّة يَكادُ زَيْتُها يُضىءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَليمٌ|سوره=نور|آیه=35}}<ref>النور: 35</ref> | محتواى «مصباح الأرواح»، ناظر به دو مسئله بنيادين عرفانى مىباشد و آن عبارت است از توحيد چيست؟ و موحد كيست؟ وى در بيان هر دو مسئله از آيات و روايات مدد مىگيرد؛ ازاينروى، توحيد را بر اساس كريمه نور تبيين مىكند كه عبارت است از: {{متن قرآن|اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاة فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فى زُجاجَة الزُّجاجَة كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّىٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَة مُبارَكَة زَيْتُونَة لا شَرْقِيَّة وَ لا غَرْبِيَّة يَكادُ زَيْتُها يُضىءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَليمٌ|سوره=نور|آیه=35}}<ref>النور: 35</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۶۱: | ||
آن نور آسمانها و زمين (حق جل جلاله) و آن نورِ نور او (پيامبر)، بنيان اين كتاب را رقم زدهاند و مؤلف، كريمه نور و روايت گذشته را بهمنزله متن، در اولين نثر اين مثنوى مىآورد و تمام كتاب را در شرح اين متن قلم مىزند و به مناسبت آيه نور و آمدن كلمه مصباح در آن، اين مثنوى را «مصباح الأرواح» نام نهاده و در يك جا مىگويد: | آن نور آسمانها و زمين (حق جل جلاله) و آن نورِ نور او (پيامبر)، بنيان اين كتاب را رقم زدهاند و مؤلف، كريمه نور و روايت گذشته را بهمنزله متن، در اولين نثر اين مثنوى مىآورد و تمام كتاب را در شرح اين متن قلم مىزند و به مناسبت آيه نور و آمدن كلمه مصباح در آن، اين مثنوى را «مصباح الأرواح» نام نهاده و در يك جا مىگويد: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''ديدم آن مصباح چون نور صباح''|2=''يافت جانم از شعاع آن فلاح''}} | {{ب|''ديدم آن مصباح چون نور صباح''|2=''يافت جانم از شعاع آن فلاح''<ref>سجادى،1353، ص72</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
بر اين اساس، محتواى كتاب در مورد نور سخن مىگويد و آن را در جايگاههاى مختلف پياده مىكند و از آن، مراد خود را روشن مىسازد و اگر چنين ادعا كنيم كه «مصباح الأرواح» يك دوره تفسير موضوعى آيات نور قرآن بر اساس احاديث است، | بر اين اساس، محتواى كتاب در مورد نور سخن مىگويد و آن را در جايگاههاى مختلف پياده مىكند و از آن، مراد خود را روشن مىسازد و اگر چنين ادعا كنيم كه «مصباح الأرواح» يك دوره تفسير موضوعى آيات نور قرآن بر اساس احاديث است، ادعایى بهگزاف نكردهايم. | ||
مؤلف، در اثناى مباحث توحيدى، رو به مباحث اخلاقى مىآورد؛ تا آيات و روايات همانطور كه مقصد را به مخاطب نشان مىدهند، وى را به راه وصول بدان نيز رهنمود كنند؛ ازاينروى از رواياتى چون «الدنيا جيفة و طلابها كلاب»، «طلب العلم فريضة على كل مسلم و مسلمة»، «الرفيق ثم الطريق» و... بهره مىبرد و در مورد اخير چنين سروده: | مؤلف، در اثناى مباحث توحيدى، رو به مباحث اخلاقى مىآورد؛ تا آيات و روايات همانطور كه مقصد را به مخاطب نشان مىدهند، وى را به راه وصول بدان نيز رهنمود كنند؛ ازاينروى از رواياتى چون «الدنيا جيفة و طلابها كلاب»، «طلب العلم فريضة على كل مسلم و مسلمة»، «الرفيق ثم الطريق» و... بهره مىبرد و در مورد اخير چنين سروده: | ||
خط ۸۳: | خط ۸۰: | ||
اين كتاب، به كوشش دكتر ميرعابدينى مورد تصحيح قرار گرفته است. وى در مقدمه تفصيلى كه تدوين نموده، به موضوعات زير پرداخته است: | اين كتاب، به كوشش دكتر ميرعابدينى مورد تصحيح قرار گرفته است. وى در مقدمه تفصيلى كه تدوين نموده، به موضوعات زير پرداخته است: | ||
1. شرح حال؛ 2. تحول درونى؛ 3. بازتاب اوضاع سياسى در آثار پيرجمال؛ 4. بازتاب تشيع در آثار پيرجمال؛ 5. پيرجمال و سماع؛ 6. طريقت پيرجمالى؛ 7. پيرجمال و عارفان و شعراى ديگر؛ 8. آثار پيرجمال؛ 9. سبک | 1. شرح حال؛ 2. تحول درونى؛ 3. بازتاب اوضاع سياسى در آثار پيرجمال؛ 4. بازتاب تشيع در آثار پيرجمال؛ 5. پيرجمال و سماع؛ 6. طريقت پيرجمالى؛ 7. پيرجمال و عارفان و شعراى ديگر؛ 8. آثار پيرجمال؛ 9. سبک آثار پيرجمال؛ 10. نسخهشناسى آثار پيرجمال. | ||
وضعيت فهرستهاى تدوينيافته در آخر كتاب، عبارت است از: | وضعيت فهرستهاى تدوينيافته در آخر كتاب، عبارت است از: | ||
خط ۹۸: | خط ۹۵: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#جمالى اردستانى جمالالدين محمد، «مصباح الأرواح»، چاپ اول، مصحح: ميرعابدينى سيد ابوطالب، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى. | |||
#سجادى ضياءالدين (1353)، مصباح الأرواح، نامه آستان قدس،ش يكم، دوره دهم، ص 69 تا 77. | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | [[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | ||