مصاحب، غلامحسین: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
    جز (جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د')
    خط ۴۱: خط ۴۱:


    ==تحصیل==
    ==تحصیل==
    مصاحب،‎ تحصیلات خود را در ایران، فرانسه و انگلستان‎ گذراند‎ و موفق به اخذ درجه دکتری در ریاضیات به سال 1327 از دانشگاه کمبریج‎ شد‎ و رساله پایان تحصیل وی نیز‎ در‎ جلد ششم‎ مجله‎ انجمن‎ فلسفه کمبریج در سال 1950 به‎ چاپ‎ رسید. او دارای هوش و استعداد خارق‎العاده‌ای بود؛ چنان‎که در تمام دوران تحصیلات‎ ابتدایی‎ و متوسطه، تقریبا هر سال دو کلاس‎ را با هم به‎ پایان‎ می‎رساند و در 16 سالگی، دوره‎ دوم‎ متوسطه را با معدلی بیش از نوزده تمام کرد. در روز جشن سالانه‎ که‎ وی نطقی درباره اعتماد به‎ نفس‎ ایراد‎ کرد، وزیر معارف‎ وقت‎ نه‎تنها او را‎ شاگرد‎ اول تهران، بلکه شاگرد اول ایران معرفی کرد و وی به اخذ مدال درجه اول‎ علمی‎ نائل شد. گرچه رشته مخصوص تحصیل‎ و تحقیق‎ او ریاضیات‎ بود‎، ولی وسعت اطلاعات وی‎ در علوم قدیم و جدید کم‎نظیر بود. او زبان‎های فارسی، عربی، فرانسوی و انگلیسی را در حد‎ کمال‎ می‎دانست و با زبان آلمانی هم به‎ اندازه رفع‎ نیاز‎ و درک‎ کتاب‎های ریاضیات و فیزیک‎ آشنا‎ بود. در علوم معقول و منقول و علوم عربی هم تبحر و تحصیلات عمیق داشت، به‎طوری‎که از‎ سوی‎ مرجع‎ وقت شیعیان به دریافت درجه اجتهاد مفتخر‎ گردید‎<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/1 ر.ک: همان، ص1-‎2]</ref>.
    مصاحب،‎ تحصیلات خود را در ایران، فرانسه و انگلستان‎ گذراند‎ و موفق به اخذ درجه دکتری در ریاضیات به سال 1327 از دانشگاه کمبریج‎ شد‎ و رساله پایان تحصیل وی نیز‎ در‎ جلد ششم‎ مجله‎ انجمن‎ فلسفه کمبریج در سال 1950 به‎ چاپ‎ رسید. او دارای هوش و استعداد خارق‎العاده‌ای بود؛ چنان‎که در تمام دوران تحصیلات‎ ابتدایی‎ و متوسطه، تقریبا هر سال دو کلاس‎ را با هم به‎ پایان‎ می‎رساند و در 16 سالگی، دوره‎ دوم‎ متوسطه را با معدلی بیش از نوزده تمام کرد. در روز جشن سالانه‎ که‎ وی نطقی درباره اعتماد به‎ نفس‎ ایراد‎ کرد، وزیر معارف‎ وقت‎ نه‎تنها او را‎ شاگرد‎ اول تهران، بلکه شاگرد اول ایران معرفی کرد و وی به اخذ مدال درجه اول‎ علمی‎ نائل شد. گرچه رشته مخصوص تحصیل‎ و تحقیق‎ او ریاضیات‎ بود‎، ولی وسعت اطلاعات وی‎ در علوم قدیم و جدید کم‎نظیر بود. او زبان‎های فارسی، عربی، فرانسوی و انگلیسی را در حد‎ کمال‎ می‌دانست و با زبان آلمانی هم به‎ اندازه رفع‎ نیاز‎ و درک‎ کتاب‎های ریاضیات و فیزیک‎ آشنا‎ بود. در علوم معقول و منقول و علوم عربی هم تبحر و تحصیلات عمیق داشت، به‎طوری‎که از‎ سوی‎ مرجع‎ وقت شیعیان به دریافت درجه اجتهاد مفتخر‎ گردید‎<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/1 ر.ک: همان، ص1-‎2]</ref>.


    ==مشاغل==
    ==مشاغل==
    خط ۴۹: خط ۴۹:
    وی در میان اساتید و فضلا و محققین،‎ مشاربالبنان بود و بعد از فوت وی دانشمندان و اساتید دانشگاه، کانون نویسندگان و مجله‎های معتبر و وزین، او را استاد علامه، آزاده، دانشمند بی‎نظیر، دانشمند‎ جمیع‎ الجهات، پدر ریاضیات جدید در‎ ایران‎ و نظایر اینها توصیف کردند. در حقیقت می‎توان گفت که شخصیت علمی وی عین خود او و ذات او عین شخصیت علمی‎اش بود. مردی که‎ در‎ عین تحصیل در رشته‎ ریاضی‎، در فرهنگ فارسی هم مطالعاتی جدی داشت و در مدت 69 سال عمر پربرکتش، بر اثر کثرت معلومات و احاطه بر علوم قدیم و جدید و دقت و موشکافی در کار، آثار علمی‎اش - ‎حتی آنها‎ که‎ مربوط به دوران جوانی اوست - ‎هنوز کم‎نظیر است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/2 ر.ک: همان]</ref>.
    وی در میان اساتید و فضلا و محققین،‎ مشاربالبنان بود و بعد از فوت وی دانشمندان و اساتید دانشگاه، کانون نویسندگان و مجله‎های معتبر و وزین، او را استاد علامه، آزاده، دانشمند بی‎نظیر، دانشمند‎ جمیع‎ الجهات، پدر ریاضیات جدید در‎ ایران‎ و نظایر اینها توصیف کردند. در حقیقت می‎توان گفت که شخصیت علمی وی عین خود او و ذات او عین شخصیت علمی‎اش بود. مردی که‎ در‎ عین تحصیل در رشته‎ ریاضی‎، در فرهنگ فارسی هم مطالعاتی جدی داشت و در مدت 69 سال عمر پربرکتش، بر اثر کثرت معلومات و احاطه بر علوم قدیم و جدید و دقت و موشکافی در کار، آثار علمی‎اش - ‎حتی آنها‎ که‎ مربوط به دوران جوانی اوست - ‎هنوز کم‎نظیر است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/2 ر.ک: همان]</ref>.


    ایشان نخستین کسی بود که منطق صورت به معنی جدید، یعنی منطق ریاضی را وارد فضای فکری ایران کرد. خدمت او در‎ زمینه‎ دایرةالمعارف‎ فارسی به‎راستی عظیم بود و آثاری که در مباحث آنالیز ریاضی و تئوری اعداد و منطق صورت دارد، از جهت‎ جامعیت و حسن تألیف و سهل و ممتنع بودن شاهکار است. اما آنچه که‎ شخصیت او را ممتاز و مشخص می‎ساخت، یکی دقت و وسواس در کار تحقیق بود که حدس و گمان و تخمین‎ و ‎‎تقریب‎ را در آن راه نمی‎داد (نمونه بارز این امر کتاب حکیم عمر خیام‎ به‎عنوان‎ عالم جبر است که جلوه‎های ممارست، روحیه و روش علمی در آن مشهود است) و دیگر ابتکار‎ و نوآوری بود که مصداق کامل آن همانا دایرةالمعارف فارسی است. ایشان در‎ این اثر، در زمینه رسم‎‎الخط فارسی و ضبط علائم و حروف، صاحب رأی و نظر و ابتکار تازه‌ای بود و روش مخصوصش در وضع لغات جدید علمی و ترجمه اصطلاحات خارجی مشخص است. ابداع حروف «ایرانیک» در فارسی بدین منظور که‎ به‎جای حروف «ایتالیک» در متون لاتین قرار گیرد، هم از دیگر ابتکارات ایشان است.
    ایشان نخستین کسی بود که منطق صورت به معنی جدید، یعنی منطق ریاضی را وارد فضای فکری ایران کرد. خدمت او در‎ زمینه‎ دایرةالمعارف‎ فارسی به‎راستی عظیم بود و آثاری که در مباحث آنالیز ریاضی و تئوری اعداد و منطق صورت دارد، از جهت‎ جامعیت و حسن تألیف و سهل و ممتنع بودن شاهکار است. اما آنچه که‎ شخصیت او را ممتاز و مشخص می‎ساخت، یکی دقت و وسواس در کار تحقیق بود که حدس و گمان و تخمین‎ و ‎‎تقریب‎ را در آن راه نمی‌داد (نمونه بارز این امر کتاب حکیم عمر خیام‎ به‎عنوان‎ عالم جبر است که جلوه‎های ممارست، روحیه و روش علمی در آن مشهود است) و دیگر ابتکار‎ و نوآوری بود که مصداق کامل آن همانا دایرةالمعارف فارسی است. ایشان در‎ این اثر، در زمینه رسم‎‎الخط فارسی و ضبط علائم و حروف، صاحب رأی و نظر و ابتکار تازه‌ای بود و روش مخصوصش در وضع لغات جدید علمی و ترجمه اصطلاحات خارجی مشخص است. ابداع حروف «ایرانیک» در فارسی بدین منظور که‎ به‎جای حروف «ایتالیک» در متون لاتین قرار گیرد، هم از دیگر ابتکارات ایشان است.


    در مورد وضع لغات جدید در برابر تعبیرات و اصطلاحات خارجی که به‎مناسبت احتیاج و لزوم، ناگزیر‎ از‎ به‎کار بردن آنها بود، اسلوب خاصی داشت و سال‎ها بود که به اتفاق جمعی از فضلا و ادب‎دوستان هفته‌ای یک روز - معمولا سه‎شنبه‎ها - ‎جلسه‌ای داشتند و در‎ آن به بحث در مورد این‎گونه لغات می‎پرداختند که از جمله نتایج آن، کتاب فرهنگ اصطلاحات جغرافیایی است که در سال 1338 به چاپ رسید. نام این مجمع‎ را‎ به شوخی «ضرابخانه» گذاشته بودند و لغاتی را که می‎ساختند، «مضروبات» می‎خواندند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/2 ر.ک: همان]</ref>.
    در مورد وضع لغات جدید در برابر تعبیرات و اصطلاحات خارجی که به‎مناسبت احتیاج و لزوم، ناگزیر‎ از‎ به‎کار بردن آنها بود، اسلوب خاصی داشت و سال‎ها بود که به اتفاق جمعی از فضلا و ادب‎دوستان هفته‌ای یک روز - معمولا سه‎شنبه‎ها - ‎جلسه‌ای داشتند و در‎ آن به بحث در مورد این‎گونه لغات می‎پرداختند که از جمله نتایج آن، کتاب فرهنگ اصطلاحات جغرافیایی است که در سال 1338 به چاپ رسید. نام این مجمع‎ را‎ به شوخی «ضرابخانه» گذاشته بودند و لغاتی را که می‎ساختند، «مضروبات» می‎خواندند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/945/2 ر.ک: همان]</ref>.