۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} '
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ') |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR12028J1.jpg | | تصویر =NUR12028J1.jpg | ||
| عنوان =مشكاة الأصول | | عنوان =مشكاة الأصول | ||
| عنوان‌های دیگر =تقرير أبحاث العلم الاجمالي و تنبيهات الإشتغال لسماحة | | عنوان‌های دیگر =تقرير أبحاث العلم الاجمالي و تنبيهات الإشتغال لسماحة آيت‌الله السيد حسين الشمس | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[شمس، | [[شمس، سید حسین]] (نويسنده) | ||
[[خباز قطيفي، ضياء]] (نويسنده) | [[خباز قطيفي، ضياء]] (نويسنده) | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| شابک =978-964-548-755-1 | | شابک =978-964-548-755-1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =12028 | ||
| کتابخوان همراه نور =12028 | |||
| کد پدیدآور =02455 | | کد پدیدآور =02455 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''مشكاة الأصول'''، تقریرات درس آیت‌الله سید حسین شمس خراسانی درباره اهمیت علم اصول فقه، علم اجمالی، تنبیهات اشتغال و مسئله استصحاب است که به قلم ضیاء السید عدنان خباز قطیفی، به رشته تحریر درآمده است. | '''مشكاة الأصول'''، تقریرات درس [[شمس، سید حسین|آیت‌الله سید حسین شمس خراسانی]] درباره اهمیت علم اصول فقه، علم اجمالی، تنبیهات اشتغال و مسئله استصحاب است که به قلم ضیاء السید عدنان خباز قطیفی، به رشته تحریر درآمده است. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
این کتاب در دهمین همایش کتاب سال حوزه، شایسته تقدیر شناخته شده است<ref>بی‌نام، برگزیده کتاب سال حوزه؛ | این کتاب در دهمین همایش کتاب سال حوزه، شایسته تقدیر شناخته شده است<ref>[http://rasanews.ir/fa/news/59065/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84 بی‌نام، برگزیده کتاب سال حوزه؛ مشكاة الأصول]</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از مقرر و آیت‌الله شمس آغاز گردیده و مطالب در دو جلد، تنظیم شده است. | کتاب با دو مقدمه از مقرر و [[شمس، سید حسین|آیت‌الله شمس]] آغاز گردیده و مطالب در دو جلد، تنظیم شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
مطالب جلد اول، در سه بخش کلی، ارائه گردیده است. بخش نخست، به تنبیهات باب اشتغال اختصاص یافته است، اما پیش از آغاز تنبیهات، پنج بحث زیر، مطرح شده است: | مطالب جلد اول، در سه بخش کلی، ارائه گردیده است. بخش نخست، به تنبیهات باب اشتغال اختصاص یافته است، اما پیش از آغاز تنبیهات، پنج بحث زیر، مطرح شده است: | ||
در بحث اول، به تعریف مفهوم علم و تقسیمات آن از جمله تصوری و تصدیقی و حضوری و حصولی و تقسیم خود علم حصولی به‌لحاظ اسباب آن و اطلاقات سه‌گانه علم اجمالی (علم اجمالی در علم منطق، در باب تبادر و در باب اشتغال)، پرداخته شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص48-55</ref>. | در بحث اول، به تعریف مفهوم علم و تقسیمات آن از جمله تصوری و تصدیقی و حضوری و حصولی و تقسیم خود علم حصولی به‌لحاظ اسباب آن و اطلاقات سه‌گانه علم اجمالی (علم اجمالی در علم منطق، در باب تبادر و در باب اشتغال)، پرداخته شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص48-55</ref>. | ||
در بحث دوم، نویسنده مقصود از منجزیت و مراد از حجیت را تشریح کرده و منجزیت علم اجمالی و مناقشات مربوط به آن را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص57-91</ref>. | در بحث دوم، نویسنده مقصود از منجزیت و مراد از حجیت را تشریح کرده و منجزیت علم اجمالی و مناقشات مربوط به آن را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص57-91</ref>. | ||
در مبحث سوم، به تنقیح مقصود از حجیت و اطلاق حجت در علم لغت، منطق و اصول فقه پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص94-101</ref> و در مبحث چهارم، موضوع منجزیت علم اجمالی مطرح گردیده و نظرات بزرگانی همچون آخوند خراسانی، | در مبحث سوم، به تنقیح مقصود از حجیت و اطلاق حجت در علم لغت، منطق و اصول فقه پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص94-101</ref> و در مبحث چهارم، موضوع منجزیت علم اجمالی مطرح گردیده و نظرات بزرگانی همچون [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانی]]، [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانی]]، [[نائینی، محمدحسین|محقق نائینی]]، [[خویی، سید ابوالقاسم|محقق خوئی]] و [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] در این موضوع، مورد بحث و بررسی و مناقشه، قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص104-139</ref>. در مبحث پنجم نیز به تعریف علت و بیان اجزای آن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص145-153</ref>. | ||
منجز بودن علم اجمالی در شبهه غیر محصوره<ref>ر.ک: همان، ص155</ref>، منجز بودن علم اجماعلی هنگام اضطرار به بعضی از اطراف شبهه<ref>ر.ک: همان، ص166</ref>، منجز بودن علم اجمال در هنگام خروج بعضی از اطراف شبهه از محل ابتلا<ref>ر.ک: همان، ص218</ref>، جواز اکتفا به امتثال احتمالی<ref>ر.ک: همان، ص256</ref>، جواز اجرای اصل در یکی از دو طرف شبهه هنگام انجام دیگری<ref>ر.ک: همان، ص263</ref>، حکم ملاقی بعضی از اطراف شبهه محصوره<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>، منجزیت علم اجمالی در تدریجات و دوران امر بین اقل و اکثر ارتباطی، از جمله تنبیهات هشت‌گانه باب اشتغال است<ref>ر.ک: همان، ص282</ref>. | منجز بودن علم اجمالی در شبهه غیر محصوره<ref>ر.ک: همان، ص155</ref>، منجز بودن علم اجماعلی هنگام اضطرار به بعضی از اطراف شبهه<ref>ر.ک: همان، ص166</ref>، منجز بودن علم اجمال در هنگام خروج بعضی از اطراف شبهه از محل ابتلا<ref>ر.ک: همان، ص218</ref>، جواز اکتفا به امتثال احتمالی<ref>ر.ک: همان، ص256</ref>، جواز اجرای اصل در یکی از دو طرف شبهه هنگام انجام دیگری<ref>ر.ک: همان، ص263</ref>، حکم ملاقی بعضی از اطراف شبهه محصوره<ref>ر.ک: همان، ص265</ref>، منجزیت علم اجمالی در تدریجات و دوران امر بین اقل و اکثر ارتباطی، از جمله تنبیهات هشت‌گانه باب اشتغال است<ref>ر.ک: همان، ص282</ref>. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۶: | ||
در بخش دوم، چهار تنبیه، پیرامون موضوع اقل و اکثر، مطرح شده است. این تنبیهات، در موضوعات زیر می‌باشد: موجب سقوط تکلیف شدن ترک سهوی جزء یا شرط<ref>ر.ک: همان، ص366</ref>، زیادت سهوی یا عمدی جزء یا شرط<ref>ر.ک: همان، ص381</ref>، مسقط تکلیف بودن تعذر بعضی از اجزا و شرایط<ref>ر.ک: همان، ص395</ref> و دوران امر بین جزیئت یا شرطیت و بین مانعیت یا قاطعیت<ref>ر.ک: همان، ص420</ref>. | در بخش دوم، چهار تنبیه، پیرامون موضوع اقل و اکثر، مطرح شده است. این تنبیهات، در موضوعات زیر می‌باشد: موجب سقوط تکلیف شدن ترک سهوی جزء یا شرط<ref>ر.ک: همان، ص366</ref>، زیادت سهوی یا عمدی جزء یا شرط<ref>ر.ک: همان، ص381</ref>، مسقط تکلیف بودن تعذر بعضی از اجزا و شرایط<ref>ر.ک: همان، ص395</ref> و دوران امر بین جزیئت یا شرطیت و بین مانعیت یا قاطعیت<ref>ر.ک: همان، ص420</ref>. | ||
در بخش پایانی این جلد، به شرایط جاری شدن اصول عملیه مانند اصل احتیاط و اصل برائت به‌صورت مشروح پرداخته شده و نظرات و دیدگاه‌های بزرگانی همچون محقق | در بخش پایانی این جلد، به شرایط جاری شدن اصول عملیه مانند اصل احتیاط و اصل برائت به‌صورت مشروح پرداخته شده و نظرات و دیدگاه‌های بزرگانی همچون [[نائینی، محمدحسین|محقق نائینی]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانی]]، [[خویی، سید ابوالقاسم|خوئی]]، آیت‌الله بجنوردی، کاشف‌الغطاء و [[تونی، عبدالله بن محمد|فاضل تونی]] در این‌باره، مورد بحث و بررسی و مناقشه قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص425-493</ref>. | ||
در جلد دوم، مباحث مربوط به استصحاب در علم اصول فقه شیعه، در چهار فصل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و دیدگاه‌های برخی از فقهای بزرگ شیعه، مانند آخوند خراسانی و شیخ مرتضی انصاری در این زمینه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>بی‌نام، فقه و اصول - تعداد منابع: 64 اصلی و 13 ارجاعی، ص213</ref>. | در جلد دوم، مباحث مربوط به استصحاب در علم اصول فقه شیعه، در چهار فصل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و دیدگاه‌های برخی از فقهای بزرگ شیعه، مانند آخوند خراسانی و شیخ مرتضی انصاری در این زمینه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52932/213 بی‌نام، فقه و اصول - تعداد منابع: 64 اصلی و 13 ارجاعی، ص213]</ref>. | ||
نگارنده در این جلد، نخست از منظر روایی، به مسئله استصحاب نگریسته و روایات مربوط به آن را از نظر سندی مورد ارزیابی قرار داده و از نظر شرعی اثبات کرده است. آنگاه از منظری عقلی به موضوع استصحاب نگریسته و از این منظر نیز به اثبات عقلایی آن می‌پردازد. بیان اقسام استصحاب و حکم آن‌ها، شرایط جریان یافتن اصل عملی استصحاب، بررسی و فروعات استصحاب و قواعد اصول فقهی مترتب بر آن، همراه با نقد و ارزیابی دیدگاه‌های برخی از اصولیان بزرگ شیعه، در این زمینه، از اصلی‌ترین مباحث این جلد است<ref>ر.ک: همان</ref>. | نگارنده در این جلد، نخست از منظر روایی، به مسئله استصحاب نگریسته و روایات مربوط به آن را از نظر سندی مورد ارزیابی قرار داده و از نظر شرعی اثبات کرده است. آنگاه از منظری عقلی به موضوع استصحاب نگریسته و از این منظر نیز به اثبات عقلایی آن می‌پردازد. بیان اقسام استصحاب و حکم آن‌ها، شرایط جریان یافتن اصل عملی استصحاب، بررسی و فروعات استصحاب و قواعد اصول فقهی مترتب بر آن، همراه با نقد و ارزیابی دیدگاه‌های برخی از اصولیان بزرگ شیعه، در این زمینه، از اصلی‌ترین مباحث این جلد است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52932/213 ر.ک: همان]</ref>. | ||
در فصل نخست، ابتدا به تعریف استصحاب و مناقشات آن پرداخته شده و سپس، ضمن پاسخ به این سؤال که آیا استصحاب مسئله‌ای اصولی است یا قاعده‌ای فقهی؟ ضابطه مسئله اصولی و فرق میان قاعده و مسئله فقهی بیان شده و سپس، به این نکته اشاره شده است که مسئله اصولی، حجت اصولی است نه حجت منطقی<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص13-44</ref>. | در فصل نخست، ابتدا به تعریف استصحاب و مناقشات آن پرداخته شده و سپس، ضمن پاسخ به این سؤال که آیا استصحاب مسئله‌ای اصولی است یا قاعده‌ای فقهی؟ ضابطه مسئله اصولی و فرق میان قاعده و مسئله فقهی بیان شده و سپس، به این نکته اشاره شده است که مسئله اصولی، حجت اصولی است نه حجت منطقی<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص13-44</ref>. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۹: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# بی‌نام، «فقه و اصول - تعداد منابع: 64 اصلی و 13 ارجاعی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب‌های اسلامی، بهار و تابستان 1388، شماره 36 و | #[[:noormags:987132| بی‌نام، «فقه و اصول - تعداد منابع: 64 اصلی و 13 ارجاعی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب‌های اسلامی، بهار و تابستان 1388، شماره 36 و 37]]. | ||
#[http://media.en.rasanews.ir/fa/news/59065/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84 بی‌نام، «برگزیده کتاب سال حوزه؛ مشكاة الأصول»، برگرفته از سایت خبرگزاری رسا، چهارشنبه 3 بهمن 1397]. | |||
# | |||
http://media.en.rasanews.ir/fa/news/59065/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84 | |||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۸: | ||
[[رده:اصول فقه شیعه]] | [[رده:اصول فقه شیعه]] | ||