مسئولیت و سازندگی

مسئولیت و سازندگی اثر حجت‌الاسلام علی صفایی حائری (عین- صاد)، کتابی است دوجلدی درباره دو موضوع «مسئولیت» و «سازندگی» که نقش مهمی در زندگی بشری دارد.

مسئولیت و سازندگی
پدیدآوران	صفایی حائری، علی (نويسنده)
ناشر	ليلة القدر
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1382ش
چاپ	1
شابک	‎964-7803-07-9
موضوع	اسلام و آموزش و پرورش - مسئولیت (اسلام)
زبان	فارسی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‎‏/‎‏ص‎‏7‎‏م‎‏5 230/18 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

در این اثر تربیتی و آموزشی، از موضوعاتی نظیر مسئولیت و زیربناهای آن، تربیت، مفهوم و امکان آن، مربی، دیدگاه‌ها، ویژگی‌ها و ضرورت‌ها، روش‌های شناخت اسلامی، جهان‌بینی اسلامی، آرمان‌های اسلامی، استعدادها و روحیه‌ها و زمان مناسب سازندگی انسان، سخن‌ رفته است.

نویسنده در این اثر که اولین کتاب منتشرشده از او هست، به بیان این نکته پرداخته است که انسان و مذهب، هر دو از آزادی و تفکر شروع می‌شوند و به شناخت‌ها (جهان‌بینی) و آرمان‌ها (ایدئولوژی) می‌رسند و بر اساس این دو اصل معرفتی و عقیدتی، به نظام‌ها و احکام روی می‌آورند.

وی معتقد است آغاز انسان و مذهب، از تفکر است و تفکر به مواد فکری (تجربه و تدبر)، نقد و سنجش (تعقل)، شکل فکری (منطق صوری) و به روش فکر کردن (آزادی، آموزش و یادآوری) نیاز دارد و مسئله تفکر، «در چه فکر کردن»، «چگونه فکر کردن» و «چگونه مطالعه‌ها و تفکرها و نیازها و زمینه‌ها را هماهنگ کردن» را پیش می‌آورد و نظام تربیتی را شکل می‌دهد.

وی تفکر را خط اول می‌داند و معتقد است گرچه انسان‌ همیشه همراه جبر محیط، جامعه، وراثت، غریزه و... بوده، لیکن محکوم این‌ها نگردیده است، چون انسان در تضاد جبرها به آزادی رسیده و از محدوده روابط تولیدی رفلکس‌های شرطی و غریزه جنسی و غریزه قدرت‌طلبی رهاشده و می‌تواند آن‌گونه که باید و آن‌گونه که می‌خواهد، فکر کند و به شناخت‌ها و بینش‌هایی برسد و با همین توجه است که ما از مکتب‌های دیگر، فاصله می‌گیریم و درراه آزادی، آن‌هم آزادی در سایه جبرها، پیش می‌رویم.

وی مباحث خویش را با موضوع مسئولیت و سازندگی شروع کرده است، چون معتقد است امروز بیش از هر وقت دیگر، نیازمند این مسئله هستیم؛ ما در سازندگی و تربیت افراد، از روش سرشار و غنی خودمان بهره نمی‌بریم و با شعارها و تلقین‌ها و دردها و رنج‌ها و محرومیت‌ها، استعدادها را داغ می‌کنیم و از دیگران سرمشق می‌گیریم، درحالی‌که ما در هدف و درراه و درروش، در هیچ‌کدام با آن‌ها، همانندی و هماهنگی نداریم. ما درراهی می‌رویم که به هدف ما نمی‌رسد و درنتیجه طعمه آن‌ها می‌شویم و نردبان مقاصدشان. در این مباحث ایشان به شکل‌ها و شاغول‌ها، استعدادها، روحیه‌ها و جوانب تربیت نیز می‌پردازد.

منابع مقاله

متن کتاب.