۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مرآت الأكوان (تحرير شرح هدايه ملا صدرا شیرازی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۴۸
، ۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'رده:فيلسوفان قرن یازده، آ-ی' به 'رده:کتابهای فيلسوفان قرن یازده، آ-ی'
جز (جایگزینی متن - 'تاليف' به 'تألیف') |
جز (جایگزینی متن - 'رده:فيلسوفان قرن یازده، آ-ی' به 'رده:کتابهای فيلسوفان قرن یازده، آ-ی') |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
شرح الهدایه. تحریر | شرح الهدایه. تحریر | ||
| تصویر = NUR01771J1.jpg | | تصویر = NUR01771J1.jpg | ||
| پدیدآوران = [[حسینی اردکانی، احمد بن محمد]] ( | | پدیدآوران = [[حسینی اردکانی، احمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[نورانی، عبدالله]] (مصحح) | [[نورانی، عبدالله]] (مصحح) | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| ناشر = شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | | ناشر = شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | ||
مرکز | مرکز پژوهشی ميراث مکتوب | ||
| مکان نشر = تهران - ایران | | مکان نشر = تهران - ایران | ||
| سال نشر = 1375 | | سال نشر = 1375 ش | ||
| چاپ = 1 | | چاپ = 1 | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01771 | ||
| کد کنگره = BBR 1099 /ح5م4 | | کد کنگره = BBR 1099 /ح5م4 | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE01771AUTOMATIONCODE | ||
| کتابخوان همراه نور =01771 | |||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''مرآت الأكوان (تحرير شرح هدايه ملاصدرا شيرازى)'''، كتابى است در حكمت نظرى، اثر [[حسینی اردکانی، احمد بن محمد |احمد بن محمدحسینى اردكانى]]. اين كتاب، مشتمل بر بخش طبيعى و بخش الهى به زبان فارسى است كه به تقاضاى شاهزاده محمدولى ميرزا، فرزند فتحعلى شاه قاجار، حاكم يزد تأليف شده است؛ همانند شرحى كه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا شيرازى]] بر كتاب [[هدايه اثيريّه]] نوشته است. هدف اردكانى آن است كه كتاب را در دو فن طبيعى و الهى بنگارد، چنان‌كه هدايه در فن طبيعى و فن الهى است. | |||
'''مرآت الأكوان (تحرير شرح هدايه ملاصدرا شيرازى)'''، كتابى است در حكمت نظرى، اثر [[حسینی اردکانی، احمد بن محمد |احمد بن | |||
اصل كتاب به نام «هداية الحكمة» يا «هدايه اثيريه»، تألیف [[اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر|اثيرالدين مفضل بن عمر ابهرى]]، متوفاى (661 يا 663ق) است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتالهين شيرازى]]، شرحى بر اين كتاب نوشته است كه از معروفت‌ترين شروح اين كتاب محسوب مى‌شود و در واقع شرح ايشان، شرحى است كه به روش فلسفه مشاء نوشته شده است. | اصل كتاب به نام «هداية الحكمة» يا «هدايه اثيريه»، تألیف [[اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر|اثيرالدين مفضل بن عمر ابهرى]]، متوفاى (661 يا 663ق) است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتالهين شيرازى]]، شرحى بر اين كتاب نوشته است كه از معروفت‌ترين شروح اين كتاب محسوب مى‌شود و در واقع شرح ايشان، شرحى است كه به روش فلسفه مشاء نوشته شده است. | ||
ازاين‌روى، احمد بن | ازاين‌روى، احمد بن محمدحسینى اردكانى، تحريرى بر اين شرح ملاصدرا نوشته است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
در پيشگفتار كتاب، به شرح حال و آثار [[حسینی اردکانی، احمد بن محمد|سيد احمد اردكانى]] و ملاصدرا پرداخته شده است، همچنين در ذيل عناوينى به معرفت، عقيده و حكمت عملى از نظر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدراى شيرازى]] پرداخته شده و در عنوانى ديگر به پيوند ملاصدرا و [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] اشاره شده و در عنوانى ديگر، دستورالعمل اخلاقى ملاصدرا ذكر گرديده است. در ادامه به معرفى كتاب «مرآت الأكوان» اشاره شده است. | |||
بخش بعدى كتاب، شامل يك خطبه، يك مقدمه و دو فن در طبیعیات و الهيات مى‌باشد. | |||
فن اول، شامل يك سرآغاز و سه قسمت در بيان احوال مشتركه عامه، احوال مختصه به فلكيات و درباره عنصريات؛ يعنى عناصر و آنچه از آنها حادث مى‌شود، است. | |||
فن اول، شامل يك سرآغاز و سه قسمت در بيان احوال مشتركه عامه، احوال مختصه به فلكيات و | |||
فن دوم، شامل دو مقاله در معرفت حق واجب بسيط و در ذكر صفات واجب تعالى است. | فن دوم، شامل دو مقاله در معرفت حق واجب بسيط و در ذكر صفات واجب تعالى است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۰: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نویسنده كتاب، پايه و اساس كتاب خويش را بر يك مقدمه و خاتمه و دو فن طرح‌ريزى نموده است. ايشان در مقدمه، به تعريف حكمت و تقسيمات آن پرداخته و معتقد است كه هيچ‌يك از علوم بر ديگرى برترى ندارد، بلكه هريك به وجهى از ديگرى اشرف است و حكيم را كسى مى‌داند كه علم را با عمل جمع نموده باشد. | |||
در خاتمه، پيرامون خواص انسان و اوصاف نفس انسانى و مجامع اخلاقى و نيز درباره منازل انسان بر حسب قواى نفسانى و بيان چگونگى ارتقاى مدرک ات از منازل ادنى به منزل اعلى، بحث و گفتگو نموده است. | |||
در خاتمه، پيرامون خواص انسان و اوصاف نفس انسانى و مجامع اخلاقى و نيز | |||
فن اول، به | فن اول، به طبیعیات اختصاص دارد و مباحث آن در سه قسم تنظيم شده است و هر قسمتى داراى چندين مقاله بوده و هر مقاله خود مشتمل بر چندين فصل جداگانه است. فن دوم، به بحث از الهيات اختصاص دارد. اين فن، شامل دو مقاله بوده و هر مقاله داراى چندين فصل على‌حده است؛ به‌عنوان نمونه، مؤلف، در بحث حركت جوهرى، در ابتدا مفهوم و معناى اين اصطلاح را توضيح داده و آنگاه به‌طور اجمال به بيان ديدگاه‌هاى مختلف فلاسفه در اين زمينه اشاره مى‌كند و سپس خلاصه‌اى از دليل [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] را بر امتناع ذكر مى‌كند و بعدا پاسخى را كه جناب ملاصدرا از استدلال [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] داده، مى‌آورد و در پايان، حاصل و نتيجه اين بحث را يادآور مى‌شود. | ||
يا در بحث «حدوث نفس»، در آغاز، اقوال پيرامون اين مسئله را عنوان مى‌كند و آنگاه احتجاجات قائلان به قدم نفس را متعرض شده و از آنها پاسخ مى‌دهد و در ادامه بحث ادله قائلان به حدوث نفس را يكى پس از ديگرى طرح مى‌كند و اشكالاتى كه بر آنها گرفته شده و پاسخ‌هايى كه از اين اشكال داده شده را مى‌آورد و همچنين دليلى را كه ابوالبركات بر حدوث نفس به آن استدلال كرده، يادآور مى‌شود و آنگاه مى‌گويد: جناب صدرالمتالهين به دو وجه، اين دليل را ضعيف شمرده و خود ايشان در كتاب «مبدأ و معاد» همين دليل را به‌صورت ديگرى تقرير نموده است و در پايان مى‌افزايد: بر همين تقرير ملاصدرا دو ايراد وارد است، آنگاه ايرادهاى خود را متذكر مى‌شود. | يا در بحث «حدوث نفس»، در آغاز، اقوال پيرامون اين مسئله را عنوان مى‌كند و آنگاه احتجاجات قائلان به قدم نفس را متعرض شده و از آنها پاسخ مى‌دهد و در ادامه بحث ادله قائلان به حدوث نفس را يكى پس از ديگرى طرح مى‌كند و اشكالاتى كه بر آنها گرفته شده و پاسخ‌هايى كه از اين اشكال داده شده را مى‌آورد و همچنين دليلى را كه ابوالبركات بر حدوث نفس به آن استدلال كرده، يادآور مى‌شود و آنگاه مى‌گويد: جناب صدرالمتالهين به دو وجه، اين دليل را ضعيف شمرده و خود ايشان در كتاب «مبدأ و معاد» همين دليل را به‌صورت ديگرى تقرير نموده است و در پايان مى‌افزايد: بر همين تقرير ملاصدرا دو ايراد وارد است، آنگاه ايرادهاى خود را متذكر مى‌شود. | ||
هرگاه آدمى با ديده انصاف در اين كتاب نظر كند، بى‌ترديد به آشنايى و تسلط كامل مؤلف به ديدگاه‌ها و آراء و افكار فلاسفه بزرگ اذعان خواهد كرد و از آنجايى كه ملاصدرا در «شرح هدايه»، | هرگاه آدمى با ديده انصاف در اين كتاب نظر كند، بى‌ترديد به آشنايى و تسلط كامل مؤلف به ديدگاه‌ها و آراء و افكار فلاسفه بزرگ اذعان خواهد كرد و از آنجايى كه ملاصدرا در «شرح هدايه»، غالباً به ديدگاه‌هاى خود متعرض نشده، جناب مؤلف نكته‌نظرهاى ايشان را از آثار ديگر ايشان در اين كتاب آورده است و اين امر بر ارزش و اهميت كتاب افزوده است<ref>مقاله مرآت الأكوان، ص 55</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۷۴: | خط ۶۹: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
| خط ۹۳: | خط ۸۸: | ||
[[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]] | [[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]] | ||
[[رده:فيلسوفان قرن یازده، آ-ی]] | [[رده:کتابهای فيلسوفان قرن یازده، آ-ی]] | ||
[[رده: | [[رده:صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، 979-1050ق]] | ||
[[رده:آثار انفرادی صدرالدین شیرازی]] | [[رده:آثار انفرادی صدرالدین شیرازی]] | ||