۸۰٬۶۳۰
ویرایش
مختلف الشيعة في أحكام الشريعة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن ادریس، محمد بن احمد' به 'ابن ادریس، محمد بن احمد'
جز (جایگزینی متن - 'رحمه الله' به 'رحمه‌الله') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن ادریس، محمد بن احمد' به 'ابن ادریس، محمد بن احمد') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00393J1.jpg | |||
| عنوان =مختلف الشیعة في أحکام الشریعة | |||
| | | عنوان‌های دیگر =مختلف الشیعه | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مؤسسه النشر الاسلامي التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] ( | [[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 182/3 /ع8م3 | ||
| موضوع = | |||
فقه جعفری - قرن 8ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي | |||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
|موضوع | | سال نشر = 1374 ش یا 1413 ق | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00393AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =2 | |||
| تعداد جلد =9 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00393 | |||
| کتابخوان همراه نور =00393 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''مختلف الشيعة فی احکام الشریعة''' تألیف جمال‌الدين ابومنصور [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]] حلى اسدى، معروف به [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] (م 726 ق)، از معروفترين و معتبرترين آثار فقهى قدماء و از مشهورترين آثار فقهى علاّمۀ حلّى است. | |||
==اهميت و اعتبار== | ==اهميت و اعتبار== | ||
اين كتاب بر خلاف ساير كتب فقهى مفصل علامه يك دوره كامل فقه مقارنه‌اى و استدلالى از طهارت تا ديات را در بر دارد. | اين كتاب بر خلاف ساير كتب فقهى مفصل علامه يك دوره كامل فقه مقارنه‌اى و استدلالى از طهارت تا ديات را در بر دارد. | ||
به دليل جايگاه والا و ويژۀ اين كتاب و | به دليل جايگاه والا و ويژۀ اين كتاب و سبک خاص و مضمون و محتواى عميق آن، از زمان نگارش، مدار كتب استدلالى و از كتب اساسى و بنيادين فقهى بوده است. | ||
اين كتاب دائرةالمعارف فتاواى مختلف در فقه شيعه مى‌باشد و علاوه بر مباحث رجالى و اصولى به اساسى‌ترين مبانى و نظريات فقهى مورد نياز يك فقيه اشاره شده است. | اين كتاب دائرةالمعارف فتاواى مختلف در فقه شيعه مى‌باشد و علاوه بر مباحث رجالى و اصولى به اساسى‌ترين مبانى و نظريات فقهى مورد نياز يك فقيه اشاره شده است. | ||
| خط ۵۶: | خط ۴۱: | ||
سه كتاب «[[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]]»، «تذكرة الفقهاء» و «مختلف الشيعة في أحكام الشريعة» گنجينه‌هاى گران‌بهايى هستند كه نشان از گستردگى و عمق فقاهت وى دارند. | سه كتاب «[[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]]»، «تذكرة الفقهاء» و «مختلف الشيعة في أحكام الشريعة» گنجينه‌هاى گران‌بهايى هستند كه نشان از گستردگى و عمق فقاهت وى دارند. | ||
اين سه كتاب هر كدام | اين سه كتاب هر كدام سبک هاى خاصى از فقه مقارنه‌اى را در بر دارند. | ||
كتاب «منتهى المطلب» فقه مقارنه‌اى در سطح وسيع و فراگير در خارج از مذهب اماميّه همراه با اشاره به فتاواى علماى اماميه مى‌باشد. | كتاب «منتهى المطلب» فقه مقارنه‌اى در سطح وسيع و فراگير در خارج از مذهب اماميّه همراه با اشاره به فتاواى علماى اماميه مى‌باشد. | ||
| خط ۷۷: | خط ۶۲: | ||
بنا به نسخه‌اى كه در دار الكتب الوطنية در تبريز با شمارۀ 1257/3 موجود است قسمتى از اين كتاب در سال 697ق پايان يافته است.<ref>الخلاصة، ص 45</ref> | بنا به نسخه‌اى كه در دار الكتب الوطنية در تبريز با شمارۀ 1257/3 موجود است قسمتى از اين كتاب در سال 697ق پايان يافته است.<ref>الخلاصة، ص 45</ref> | ||
بنابراین با توجه به تاريخ اين نسخه، شروع تأليف كتاب قبل از سال 697 بوده است. امّا بنا به آنچه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]ذكر شده است قسمت‌هاى هفتگانۀ كتاب بين سال‌هاى 699 تا 708 ق، حدود 10 سال تأليف شده است، به اين ترتيب كه: | |||
قسمت اوّل آن در سال 699 ق | قسمت اوّل آن در سال 699 ق | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۳۵: | ||
5 - نسخۀ ديگر متعلّق به كتابخانۀ ملّى ملك در تهران با شمارۀ 2198 كه با رمز (ق 2) مشخص شده است. | 5 - نسخۀ ديگر متعلّق به كتابخانۀ ملّى ملك در تهران با شمارۀ 2198 كه با رمز (ق 2) مشخص شده است. | ||
6 - نسخۀ كتابخانۀ فخرالدين نصيرى در تهران به خط ابراهيم بن يوسف استرآبادى مربوط به سال 702ق كه مورد تأييد مؤلف واقع شده و | 6 - نسخۀ كتابخانۀ فخرالدين نصيرى در تهران به خط ابراهيم بن يوسف استرآبادى مربوط به سال 702ق كه مورد تأييد مؤلف واقع شده و غالباً به اين نسخه اعتماد شده است و با رمز (ن) مشخص شده است. | ||
7 - نسخۀ چاپ شده با حواشى آن. | 7 - نسخۀ چاپ شده با حواشى آن. | ||
| خط ۲۹۵: | خط ۲۸۰: | ||
فإن عمار فطحي و سماعة واقفي، في طريقه موسى بن بكير و هو واقفي، عثمان بن عيسى و هو واقفي، عمرو بن سعيد و إن قيل عنه إنّه كان فطحيا إلاّ أنّه ثقة.<ref>همان، ص 249، ج2، 26، ج1، ص 183،،194</ref> | فإن عمار فطحي و سماعة واقفي، في طريقه موسى بن بكير و هو واقفي، عثمان بن عيسى و هو واقفي، عمرو بن سعيد و إن قيل عنه إنّه كان فطحيا إلاّ أنّه ثقة.<ref>همان، ص 249، ج2، 26، ج1، ص 183،،194</ref> | ||
با اين حال گاهى مؤلف به دليل اشتغالاتى كه داشته است به صورت مبهم توثيق فردى را مطرح مى‌كند | با اين حال گاهى مؤلف به دليل اشتغالاتى كه داشته است به صورت مبهم توثيق فردى را مطرح مى‌كند مثلاًدر مورد اسماعيل بن رباح مى‌نويسد: | ||
و لا يحضرني الآن حاله، فإن كان ثقة فهي صحيحة و يتعين العمل بمضمونها و إلاّ فلا. و در جاى ديگر: و في الطريق أيضا من لا يحضرني الآن حاله.<ref>همان، ج،2، ص 51، ج1، ص 203</ref> | و لا يحضرني الآن حاله، فإن كان ثقة فهي صحيحة و يتعين العمل بمضمونها و إلاّ فلا. و در جاى ديگر: و في الطريق أيضا من لا يحضرني الآن حاله.<ref>همان، ج،2، ص 51، ج1، ص 203</ref> | ||
| خط ۳۰۵: | خط ۲۹۰: | ||
مؤلف در سطح بسيار وسيعى به استقراء نظريات و بررسى آنها پرداخته است و علاوه بر آن به كتب فقهى متعددى نيز ارجاع داده است. | مؤلف در سطح بسيار وسيعى به استقراء نظريات و بررسى آنها پرداخته است و علاوه بر آن به كتب فقهى متعددى نيز ارجاع داده است. | ||
به عنوان نمونه از [[قطب راوندی، سعید بن | به عنوان نمونه از [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطب راوندى]]، [[شيخ صدوق]]، پدر [[شيخ صدوق]]، [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، ابن جنيد، [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]]، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[شيخ مفيد]]، ابوالصلاح حلبى صاحب الكافي، ابن البراج صاحب المهذب، [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، سلاّر بن عبدالعزيز، [[ابن زهره، حمزه بن علی|ابن زهره]]، ابن حمزه، نظرياتى را نقل مى‌كند. | ||
امّا در بين اين بزرگان بيش از همه از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و پس از وى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و [[شيخ مفيد]] نظرياتى را مطرح مى‌نمايد امّا مؤلف در موارد نادرى به نظريات [[کلینی، محمد بن یعقوب|محمد بن يعقوب كلينى]] يعنى در سه مورد متعرض شده است.<ref>همان، ص 355، همان، ج 5، ص 384</ref> | امّا در بين اين بزرگان بيش از همه از [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و پس از وى [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] و [[شيخ مفيد]] نظرياتى را مطرح مى‌نمايد امّا مؤلف در موارد نادرى به نظريات [[کلینی، محمد بن یعقوب|محمد بن يعقوب كلينى]] يعنى در سه مورد متعرض شده است.<ref>همان، ص 355، همان، ج 5، ص 384</ref> | ||
| خط ۳۱۱: | خط ۲۹۶: | ||
و اما كتاب‌هايى كه در كتاب به آنها متعرض شده است عبارتند از: | و اما كتاب‌هايى كه در كتاب به آنها متعرض شده است عبارتند از: | ||
كتاب احمدى، مصابيح الأنوار، المقنع، التبيان، استقصاء الاعتبار في تحرير معاني الأخبار، المسائل الخلافية [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام| | كتاب احمدى، مصابيح الأنوار، المقنع، التبيان، استقصاء الاعتبار في تحرير معاني الأخبار، المسائل الخلافية [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام|مدارک الأحكام]]، الرسالة الغرية، المسائل الحصريّة، المسائل الناصرية، المبسوط، النهاية، الإنتصار، المصباح، التهذيب، الخلاف، [[جمل العلم و العمل]]، [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]]، مسائل ميافارقين، [[من لا‌يحضره الفقيه]]، المسائل المصرية الثالثة، المسائل المصرية الثانية. | ||
البته مؤلف گاهى به بعضى از كتب خود مثل منتهى المطلب، التحرير، قواعد الأحكام، التلخيص، اشاره كرده است.<ref>همان، ج1، 294 و 359</ref> | البته مؤلف گاهى به بعضى از كتب خود مثل منتهى المطلب، التحرير، قواعد الأحكام، التلخيص، اشاره كرده است.<ref>همان، ج1، 294 و 359</ref> | ||
| خط ۳۲۴: | خط ۳۰۹: | ||
الذريعة: جمع فيها (مختلف الشيعة) المسائل الخلافيّة بين أصحابنا و حجة كل واحد و حجة ما يرجّحه هو منها. | الذريعة: جمع فيها (مختلف الشيعة) المسائل الخلافيّة بين أصحابنا و حجة كل واحد و حجة ما يرجّحه هو منها. | ||
در جاى ديگر: ذكر فيه (مختلف الشيعة) اختلاف علماء الشيعة خاصة في الأحكام الشرعيّة و حجّة كل واحد و ترجيح ما يختاره و هو في سبع مجلدات | در جاى ديگر: ذكر فيه (مختلف الشيعة) اختلاف علماء الشيعة خاصة في الأحكام الشرعيّة و حجّة كل واحد و ترجيح ما يختاره و هو في سبع مجلدات كتابی، فيه تمام أبواب الفقه من الطهارة إلى الديات.<ref>الذريعة، ج6، 194، ج20،218، 219</ref> | ||
الخلاصة تأليف علامه: ذكرنا فيه خلاف علمائنا خاصة و حجة كل شخص و الترجيح لما نصير إليه.<ref>الخلاصة 45، [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]، ج1، ص372</ref> | الخلاصة تأليف علامه: ذكرنا فيه خلاف علمائنا خاصة و حجة كل شخص و الترجيح لما نصير إليه.<ref>الخلاصة 45، [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]، ج1، ص372</ref> | ||
| خط ۳۴۳: | خط ۳۲۸: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
- [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/6 194 - 196، /20 218 - 221 | - [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/6 194 - 196، /20 218 - 221 | ||
| خط ۳۶۴: | خط ۳۴۷: | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[حاشیه علی مختلف الشیعه]] | [[حاشیه علی مختلف الشیعه]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||