محقق سبزواری، محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '،ض' به '، ض'
جز (جایگزینی متن - '،ج' به '، ج')
جز (جایگزینی متن - '،ض' به '، ض')
 
(۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR00778.jpg|بندانگشتی|محقق سبزواری، محمدباقر بن محمدمومن]]
[[پرونده:NUR00778.jpg|بندانگشتی|محقق سبزواری، محمدباقر بن محمدمومن]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|محقق سبزواری، محمدباقر بن محمدمومن
! نام!! data-type="authorName" |محقق سبزواری، محمدباقر بن محمدمومن
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| خ‍راس‍ان‍ی‌ س‍ب‍زواری‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍وم‍ن‌
| data-type="authorOtherNames" | خ‍راس‍ان‍ی‌ س‍ب‍زواری‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍وم‍ن‌


س‍ب‍زواری‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍وم‍ن‌
س‍ب‍زواری‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍وم‍ن‌
خط ۱۳: خط ۱۳:


م‍ح‍ق‍ق‌ خ‍راس‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍وم‍ن‌
م‍ح‍ق‍ق‌ خ‍راس‍ان‍ی‌، م‍ح‍م‍د ب‍اق‍ر ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د م‍وم‍ن‌
محمدباقر سبزواری خراسانی‌
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |محمّد مؤمن سبزوارى
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |1017ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |روستای نامِن از توابع سبزوار
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1090 هـ.ق
| data-type="authorDeathDate" |1090 ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میر فندرسكى]]
 
قاضى معزّ
 
حیدر على اصفهانى
 
حسین على تسترى
 
علاّمه [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[ذخیرة المعاد في شرح الإرشاد|ذخیرة المعاد فی شرح الإرشاد]]
|-class='articleCode'
 
|کد مولف
[[كفاية الفقه: المشتهر بكفاية الاحكام|كفایة الفقه: المشتهر بكفایة الاحكام]]
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE778AUTHORCODE
 
[[روضة الأنوار عباسی (در اخلاق و شیوه کشورداری)]]
 
[[مجموعة الرسائل الأصولیة]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00778AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
{{اشتباه نشود|محقق، محمدباقر}}
{{کاربردهای دیگر|محقق سبزواری (ابهام زدایی)}}
'''محمدباقر بن محمدمؤمن خراسانی سبزواری''' (1017-1090) فقیه، حكیم و متكلم و اهل سبزوار بوده است،


== ولادت ==
محمد باقر فرزند محمّد مؤمن خراسانی مشهور محقّق سبزواری در ۱۰۱۷ق در روستای نامِن از توابع سبزوار زاده شد.


'''ملاّ محمد باقر بن محمّد مؤمن سبزوارى''' (1017-1090) فقيه، حكيم و متكلم و اهل سبزوار بوده است، وى مدّتى را در سبزوار گذرانده و پس از آن در اصفهان مقيم شده و در هشتم ربيع الأوّل 1090 از دنيا رفته است؛جنازه‌اش از اصفهان به مشهد مقدّس حمل و در مدرسۀ ميرزا جعفر به خاك سپرده شد.
== مهاجرت به اصفهان ==
پس از درگذشت پدرش به اصفهان آمد و در آنجا سکونت گزید. سبزواری در دوران زندگی خود با چهار تن از حاکمان صفوی معاصر بوده و بیشترین دوران زندگی سیاسی وی در دوره سلطنت شاه عبّاس دوم و شاه صفی بوده است. حاکمان معاصر سبزواری عبارتند از:
# شاه عباس اول (۱۰۳۸ـ۹۹۶ق)؛
# شاه صفی اول (۱۰۵۲ـ۱۰۳۸ق)؛
# شاه عباس دوم (۱۰۷۷ـ۱۰۵۲ق)؛
# شاه سلیمان اول یا شاه صفی دوم (۱۱۰۵ـ۱۰۷۷ق)؛
در دوران شاه عباس دوم، محقق سبزواری منصب شیخ‌الاسلامی و امامت جمعه اصفهان را پذیرفت و از جانب شاه عباس دوم تدریس در مدرسه ملا عبدالله شوشتری به وی واگذار شد.  


برخى از اساتيد و مشايخ روايت سبزوارى عبارتند از:مير فندرسكى؛ قاضى معزّ؛حيدر على اصفهانى؛حسين على تسترى؛علاّمه [[مجلسی، محمدتقی|محمد تقى مجلسى]]؛نورالدين على بن حسين بن أبى الحسن عاملى، برادر [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]]؛مير شرف‌الدين على بن حجّت شولستانى؛يحيى بن حسن يزدى؛ مقصود بن زين العابدين استرآبادى و حسين بن حيدر كركى.
وی همیشه در جهت اصلاح شاه عباس دوم بوده و مسائلی را به او گوشزد می‌‌‌کرده است و خواهان اصلاح آن‌ها می‌‌‌شده که از جمله آن‌ها می‌‌‌توان به دو امر اشاره کرد:
# تقاضای توبه شاه: وی همیشه شاه عباس دوم را توصیه به توبه می‌‌‌کرد؛ چون توبه شاه باعث توبه هزاران نفر دیگر می‌‌‌شد. او درباره قبول توبه می‌‌‌گوید: اگر کسی تمام عمر کافر باشد یا مشغول به انواع معاصی و ذنوب شود و در نفس آخر اسلام آورد یا از همه گناهان توبه کند، خدای عزوجل می‌‌‌آمرزد و بی‌حساب به بهشت می‌‌‌برد.
# منع شاه عباس دوم از شرابخواری: سبزواری از شاه عباس دوم می‌‌‌خواهد که شرب خمر و لهو و لعب و لذات را ترک کند؛ زیرا این عوامل سبب ظهور فساد و باعث زوال و اختلال در امور جامعه می‌‌‌شود. وی به ممنوعیت شرعی و عقاب اخروی شرب خمر اشاره می‌‌‌کند، امراض دنیایی آن را نیز یادآور می‌‌‌شود، به این که بیشتر حاکمان قبل به سبب آفت شراب هلاک شده بودند.


==تأليفات==
== اساتید ==
برخى از اساتید و مشایخ روایت سبزوارى عبارتند از:
# [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میر فندرسكى]]؛
# قاضى معزّ؛
# [[حيدر على اصفهانى|حیدر على اصفهانى]]؛
# [[حسين على تسترى|حسین على تسترى]]؛
# علاّمه [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]]؛
# نورالدین على بن حسین بن أبى الحسن عاملى،
# برادر [[عاملی موسوی، محمد بن علی|صاحب مدارك]]؛
# میر شرف‌الدین على بن حجّت شولستانى؛
# یحیى بن حسن یزدى؛
# مقصود بن زین‌العابدین استرآبادى
# حسین بن حیدر كركى.


این فقیه بزرگ و سیاستمدار شایسته، شاگردان بزرگی را به عالم اسلام تقدیم نمود که برخی از آن‌ها عبارتند از:
# [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|محقق خوانساری]] (۱۰۹۹ـ۱۰۱۹ق)؛ وی [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|حسین بن جمال‌الدین محمد خوانساری]]، شوهرخواهر محقق سبزواری است که تألیفات بسیار دارد و از شاگردان برجسته محقق سبزواری است.
# سید عبدالحسین حسینی خاتون‌آبادی. (۱۱۰۵ـ۱۰۳۹ق)
# ملا [[سراب تنکابنی، محمد بن عبدالفتاح|محمد بن عبدالفتاح تنکابنی]] مشهور به سراب. (متوفی ۱۱۲۴ق)؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۸۱ق) به وی اجازه نقل روایت داده است.
# میر محمدصالح خاتون‌آبادی؛ وی فرزند عبدالواسع خاتون‌آبادی اصفهانی و داماد علامه مجلسی است.
# [[محمدشفیع بن فرج گیلانی]]؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۸۵ق) به وی اجازه نقل حدیث داده است. کتاب البداء از آثار او است.
# [[افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ|میرزا عبدالله افندی اصفهانی]]؛ وی صاحب کتاب ریاض العلماء و حیاض الفضلاء است.
# محمد صالح بیابانکی؛ محقق سبزواری در سال (۱۰۷۴ق) به وی اجازه نقل حدیث داده است.
# عبدالله اردبیلی.


[[محقق سبزواری، محمدباقر|محقق سبزوارى]] آثار سودمندى دارد كه برخى از آنها عبارتند از:
== وفات ==
او در هشتم ربیع الأوّل 1090ق از دنیا رفته است؛ جنازه‌اش از اصفهان به مشهد مقدّس حمل و در مدرسۀ میرزا جعفر به خاک سپرده شد.


#ذخيرة المعاد في شرح الارشاد
==آثار==
#:اين اثر شرحى است بر ارشاد الأذهان علاّمۀ حلّى تا پايان بحث حجّ.
 
#الكفاية كه از آن به كفاية الأحكام، كفاية المعتقد، كفاية المعتمد، كفاية المقتصد و كفاية الفقه تعبير مى‌شود و شامل ابواب فقه بجز حدود و قصاص و ديات است، اين دو كتاب چاپ سنگى شده است.
محقق سبزوارى آثار سودمندى دارد كه برخى از آنها عبارتند از:
#حاشيۀ الهيّات شفاء، كه با تصحيح سيّد جلال‌الدين آشتيانى،ضمن منتخباتى از آثار حكماى الهى ايران(ج 2، ص 493-556)در تهران به چاپ رسيده است.
 
#روضة الأنوار در شيوۀ فرمانروايى و اخلاق حكومتى، كه سال 1285ق در چاپخانۀ عليقلى قاجار در 349 صفحه به چاپ رسيده(فهرست كتابهاى فارسى مشار، ج 2، ص 2704) و در كتاب دين و سياست در دورۀ صفوى 203-212، نوشتۀ [[رسول جعفريان]] معرّفى شده است.
#ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد
#:این اثر شرحى است بر ارشاد الأذهان علاّمۀ حلّى تا پایان بحث حجّ.
#الكفایة كه از آن به كفایة الأحكام، كفایة المعتقد، كفایة المعتمد، كفایة المقتصد و كفایة الفقه تعبیر مى‌شود و شامل ابواب فقه بجز حدود و قصاص و دیات است، این دو كتاب چاپ سنگى شده است.
#حاشیۀ الهیّات شفاء، كه با تصحیح سیّد جلال‌الدین آشتیانى، ضمن منتخباتى از آثار حكماى الهى ایران(ج 2، ص 493-556) در تهران به چاپ رسیده است.
#روضة الأنوار در شیوۀ فرمانروایى و اخلاق حكومتى، كه سال 1285ق در چاپخانۀ علیقلى قاجار در 349 صفحه به چاپ رسیده(فهرست کتاب‌هاى فارسى مشار، ج 2، ص 2704) و در كتاب دین و سیاست در دورۀ صفوى 203-212، نوشتۀ [[رسول جعفريان|رسول جعفریان]] معرّفى شده است.
#المقالة المختصرة، دربارۀ نماز و روزه به زبان فارسى.
#المقالة المختصرة، دربارۀ نماز و روزه به زبان فارسى.
#مفاتيح النجاة در دعا.
#مفاتیح النجاة در دعا.
#رسالة في الغسل.
#رسالة فی الغسل.
#رسالة في صلاة الجمعة، عربى.
#رسالة فی صلاة الجمعة، عربى.
#رسالۀ نماز جمعه، فارسى.
#رسالۀ نماز جمعه، فارسى.
#شرح مجسطى، ناتمام.
#شرح مجسطى، ناتمام.
#حاشيه بر شرح اشارات.
#حاشیه بر شرح اشارات.
#حواشى بر [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] [[شهيد ثانى]] قدس سرّه.
#حواشى بر [[مسالك الأفهام إلی تنقيح شرائع الإسلام|مسالك الأفهام]] [[شهيد ثانى|شهید ثانى]] قدس‌سرّه.
#رسالۀ مقدمۀ واجب.
#رسالۀ مقدمۀ واجب.
#رساله‌اى در فضيلت متعه.
#رساله‌اى در فضیلت متعه.
#رساله‌اى در قرائت و تجويد.
#رساله‌اى در قرائت و تجوید.
#روضة الفلاح سليمانى، در دعا و به زبان فارسى.
#روضة الفلاح سلیمانى، در دعا و به زبان فارسى.
#شرح توحيد صدوق.
#شرح توحید صدوق.
#رسالة في اختيار الساعات.
#رسالة فی اختیار الساعات.
#الخلافيه، دربارۀ اختلاف نظر فقها.
#الخلافیه، دربارۀ اختلاف نظر فقها.
#شرح زبدة الاصول [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]].
#شرح زبدة الاصول [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]].
#رسالة في شبهة الاستلزام.
#رسالة فی شبهة الاستلزام.
#شرح حديث برّ الوالدين.
#شرح حدیث برّ الوالدین.
#العقائد الجامعة.
#العقائد الجامعة.
#رسالة في تحريم الغناء.
#رسالة فی تحریم الغناء.


مرحوم سيد مصلحالدين مهدوى آثار محقّق سبزوارى را به چهل عدد رسانده و براى هر كدام از اين آثار توضيحاتى ذكر كرده است.[1]
مرحوم سید مصلح‌الدین مهدوى آثار محقّق سبزوارى را به چهل عدد رسانده و براى هر كدام از این آثار توضیحاتى ذكر كرده است.[1]


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
1)خاندان شيخ الإسلام اصفهان، ص 88-100.
# خاندان شیخ الإسلام اصفهان، ص 88-100.
# [http://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C دانشنامه اسلامی (ویکی اهل‌بیت ع)]
# [https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C ویکی شیعه]


== وابسته‌ها ==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[ذخیرة المعاد في شرح الإرشاد]]  
[[ذخیرة المعاد في شرح الإرشاد]]  


خط ۹۰: خط ۱۴۹:
[[الرسائل مع رسائل أخر]]  
[[الرسائل مع رسائل أخر]]  


[[کفایه الاحکام]]
 






[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مرداد(1400)]]
[[رده:امامان جمعه]]
[[رده:امامان جمعه اصفهان]]