نمایش مبدأ برای مجموعه نامه‌های افضل‌الدین بدیل بن علی نجار خاقانی شروانی

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR102614J1.jpg
| عنوان = مجموعه‌ نا‌مه‌ ها‌ی افضل‌ الدین‌ بدیل‌ بن‌ علی‌ نجا‌ر خا‌قا‌نی‌ شروانی‌، (520- 595 ه.ق‌)
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[خاقانی، بدیل بن علی]] (نويسنده)
[[سجادی، سید ضیاءالدین]] (مصحح)
[[سجادی، سید ضیاءالدین]] (مقدمه‌نويس)
|زبان
| زبان = فارسی
| کد کنگره =PIR 4881/خ2م3     
| موضوع =نامه‎‌‌های فارسی - قرن 6ق. - نثر فارسی - قرن 6ق.
|ناشر 
| ناشر = دانشسرای عالی  
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر = 1346ش
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE102614AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 102614
| کتابخوان همراه نور = 102614
| کد پدیدآور = 2556
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''مجموعه نامه‌های افضل‌الدین بدیل بن علی نجار خاقانی شروانی'''، مشتمل است بر نامه‌هایی از [[خاقانی، بدیل بن علی|افضل‌الدین بدیل بن علی نجار خاقانی شروانی]] (520-595ق) که با تصحیح، مقدمه، حواشی، توضحیات و کوشش [[سجادی، سید ضیاءالدین|ضیاءالدین سجادی]]، منتشر شده است.

[[خاقانی، بدیل بن علی|خاقانی]]، در منشآت، نثری متکلفانه دارد؛ در ذکر لقب و عنوان و نعت، افراط می‌کند و همچنین القاب و عناوین را در نامه‌ها، مکرر می‌آورد و در آغاز نامه و انجام آن، همان لقب‌ها و اوصاف را تکرار می‌نماید و اگر در وسط نامه هم بخواهد نام شخصی را بیاورد، از ذکر چندین لقب و عنوان برای او، خودداری نمی‌کند. کلمات و ترکیبات عربی دور از ذهن و ثقیل را فراوان به‌کار می‌برد. بااین‌همه، کلمات و ترکیبات فارسی هم در نامه‌های او، فراوان به ‌چشم می‌خورد؛ مانند: «پاداشت»، «مگر از نازپروردگی چون نازکان، پردگی»، «تران»، «نابیوسان» و «زهش» و غالبا از اشعار خود، جای‌جای نامه‌ها می‌آورد. همچنین ترکیبات و تشبیهات و تعبیراتی را که در اشعار خود دارد، در نوشته‌هایش نیز درج کرده است؛ از قبیل: «عود سوخته»، «به عود سوخته دندان سپید کردن»، «بحر زراب»، «قله سنجدبش»، مخصوصا در نامه یازدهم به بعد در خطاب به آفتاب، همان تشبیهات و تعبیرات شعری را به‌کار برده و نیز از اصطلاحات مسیحی و غیر آن، در نثر آورده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه سه</ref>.

چون مخاطب این نامه‌ها، افاضل و دانشمندان و طالبان علم و مصاحبان و دوستان دانشمند او و غالبا اهل ادب و فقه و حدیث بوده‌اند، خاقانی در نامه‌هایش، از آوردن این اصطلاحات و ذکر این‌گونه مسائل، خودداری نکرده و همان‌ها را ضمن عبارت آورده یا به آن استناد و استشهاد کرده و یا تشبیهی و تعبیری ساخته و سجعی و مترادفی پرداخته است و از آیات و امثال عرب و احادیث نیز بسیار در نامه‌هایش درج کرده و از آنها معنی خاص متناسب با نگارش خود را بیرون کشیده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

به‌عنوان مثال، [[خاقانی، بدیل بن علی|خاقانی]] در نامه بیست‌ودوم که آن را خطاب به قطب‌الدین‌نامی که از علما بوده و او را «حجةالاسلام‌والمسلمین» و «قدوةالأئمةالمرشدین» می‌خواند، نگاشته است، مراتب کتابت را سه درجه کرده و گفته است: «دبیرانه و واعظانه و محققانه» و بعد شرحی درباره الفاظ و اسالیب کلام داده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

==پانویس ==
<references />

==منابع مقاله==
مقدمه کتاب.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]]
 
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]]
 
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]]
 
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]

[[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1402 توسط عباس مکرمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1402 توسط محسن عزیزی]]