مجموعه آثار حسام‌الدين خويی

مجموعه آثار حسام‌الدین خویی مجموعه‌ای است از هفت اثر منظوم و منثور، از حسام‌الدین حسن بن عبدالمؤمن خویی (زنده در 709ق) متخلص به حسام، ملقب به حسام‌الدین و مظفری، نویسنده، شاعر و منشی نیمه دوم سده هفتم که با مقدمه، تحقیق و تصحیح صغری عباس‌زاده، منتشر شده است.

مجموعه آثار حسام الدين خويی
مجموعه آثار حسام‌الدين خويی
پدیدآورانحسام‌الدین خویی، حسن بن عبدالمؤمن (نويسنده) عباس‎زاده، صغری (مصحح و مقدمه‌نويس)
ناشرمرکز پژوهشی ميراث مکتوب
مکان نشرایران - قم
سال نشر1379ش
چاپ1
شابک964-6781-48-9
موضوعحسام خویی، حسن بن عبد المومن، قرن 7ق. - شعر فارسی - قرن 7ق. - نثر فارسی - قرن 7ق.
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
5177 PIR
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

از آنجا که حسام‌الدین یکی از منشیان و شاعران چیره‌دست در زبان فارسی است و در عصری زندگی می‌کند که گرایش به تصنع و تکلف از امتیازات هر نویسنده یا شاعر ممتاز همان عصر می‌باشد، لذا وی از این رهگذر، نه تنها بی‌بهره نمانده، بلکه خود از مروجین نیز می‌باشد[۱].

وی دارای هفت اثر شناخته شده می‌باشد که از این مجموع، سه اثر منظوم و چهار اثر دیگر، منثور می‌باشد که در این کتاب، گردآوری شده است. این آثار عبارتند از:

  1. نصیب الفتیان: حسام‌الدین دومین شخصیت بعد از ابونصر فراهی است که نصاب‌نویسی را شروع کرده است[۲]. وی در این منظومه، علاوه از رعایت دقیق به کاربردن لغات عربی به فارسی، در عین حال مصنوع و متکلف بودن ابیات را بر خود ملزوم دانسته است[۳].
  2. تحفه حسام: دومین منظومه حسام‌الدین است که فرهنگ منظوم ترکی به فارسی می‌باشد که تعداد 23 بیت از آن در دست می‌باشد[۴].
  3. ملتمسات: بنابه اظهار حسام‌الدین در دیباچه اندک که به نثر دارد، این رساله، مشتمل است بر صد و اند قطعه و رباعی که در باب ملتمسات متفرق از سلطان عصر، سروده است[۵].
  4. نزهة الکتاب: نخستین تألیف حسام‌الدین است که مشتمل بر چهار قسم می‌باشد: قسم اول، مشتمل بر صد آیت در اغراض متفاوت؛ قسم دوم محیط بر صد کلمه از احادیث مصطفی(ص) در اغراض متباین؛ قسم سوم جامع بر صد کلمه از نصایح خلفا و موجزات الفاظ فصحا در مآرب متفرق و قسم چهارم، حاوی صد بیت تازی مترجم به صد بیت پارسی در مطالب مختلف[۶].
  5. قواعد الرسائل: در این رساله، مطالب ارزنده‌ای بیان شده و ارزش تاریخی آن، بیش از ارزش ادبی آن است[۷].
  6. رسوم الرسائل: ششمین رساله حسام‌الدین است که آن را در فن رسائل، بعد از قواعد الرسائل، انشاء کرده است[۸].
  7. غنیة الکاتب: که آن را به والد خود، تقدیم کرده است[۹].

پانویس

  1. مقدمه مصحح، ص17- 18
  2. همان، ص21
  3. همان، ص23
  4. ر.ک: همان، ص25
  5. همان، ص28
  6. ر.ک: همان، ص29- 30
  7. ر.ک: همان، ص38
  8. همان، ص39
  9. همان، ص40

منابع مقاله

مقدمه کتاب.


وابسته‌ها