مجموعه‌ی خیال؛ برگزیده‌ی غزلیات چهل و شش شاعر از بابا فغانی شیرازی تا صفاءالحق همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارش کتاب==

به نظر بسیاری از تذکره نویسان قدیم و جدید، و به اعتقاد نویسنده، بنیانگذار و آغازگر تحول در شعر فارسی که منجر به پیدایش و تکامل سبک مشهور به هندی شد، بابافغانی (متوفی 925ه.ق) است. ملاحظه‌ی وضع کلی شعر فارسی به خصوص غزل در فاصله‌ی حافظ تا فغانی، به ویژه جامی تا فغانی، و مقایسه‌ی آن با تحولی که پس فغانی رخ دادف نشان می‌دهد که شعر فارسی به دست فغانی از یک بن بست بیرون آمد و طریقی پیدا شد که شاعر از تکرار و تقلید به فضای آزادتری وارد شود و به بیان مستقل دریافت‌های شخصی بپردازد. و چنان شد که تا مدت ها شاعران کهنه پرست هر نغمه‌ی تازه‌ای را که خارج از ردیف های هزاران بار نواخته شده می شنیدند، به مسخره، فغانیه می گفتند. تذکره نویسان تصریح کرده اند که فغانی «آدم شعر جدید»، یعنی پدر سبک تازه، است و او را «مجتهد فن تازه» می نامیده‌اند. تا 150 سال از جمله وظایف شاعران استقبال از غزل‌های فغانی بود. یعنی با آموختن ردیف های او قادر به نغمه سرایی می شدند. و این همزمان است با رنسانس گونه‌ای که در تبریز و هرات و سپس، با روی کار آمدن صفویه، در قزوین و اصفهان پدید آمد و محصول کامل خود را در زمان شاه عباس در ایران و در زمان اکبرشاه بابری در هند عرضه نمود و در ابعاد مختلف اجتماعی و فرهنگی و هنری تأثیر خود را نشان داد. اگر در اشعار غزل سرایان بعد از حافظ تا فغانی دقت کنیم، همگی تقلیدی است. فغانی طراوت و بدعت در لفظ و معنا و احساس و اندیشه‌ی فردی را باب کرد، و پس از آن بود که شور و خروش جنبش فرهنگی نوین، که افراد و قشرهایی از پیشه وران و کسبه و طبقات خرده پای شهری بدان پیوسته بودند، توانست با این زبان و شیوه‌ی جدید بیان گردد.