پرش به محتوا

مجلسی، محمدباقر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه اش ' به 'ه‌اش '
جز (جایگزینی متن - 'ه اش ' به 'ه‌اش ')
 
(۳۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۶: خط ۳۶:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|مجلسی (ابهام‌ زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|مجلسی (ابهام‌ زدایی)}}
'''محمدباقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى''' (1037/1038- 1110-111 ق)، مشهور به [[علامه مجلسى]] و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، شیخ‌الاسلام اصفهان و از دانشمندان بزرگ اواخر حکومت صفوی است.
'''محمدباقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى''' (1037/1038- 1110-111 ق)، مشهور به [[علامه مجلسى]] و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، شیخ‌الاسلام اصفهان و از دانشمندان بزرگ اواخر حکومت صفوی است.


خط ۵۶: خط ۵۲:
محمدباقردر چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اجازه روایت دریافت کرد. گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، ملامحسن استر آبادی، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملامحسن فیض کاشانی]]، [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملاصالح مازندرانی]] تلمّذ کرده است، طوريکه گفته‌اند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد می‌رسد.
محمدباقردر چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اجازه روایت دریافت کرد. گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، ملامحسن استر آبادی، [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملامحسن فیض کاشانی]]، [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملاصالح مازندرانی]] تلمّذ کرده است، طوريکه گفته‌اند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد می‌رسد.


علامه مجلسی در اندک زمانی بر دانش‌های صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ریاضی، تاریخ و فلسفه، حدیث و رجال، درایه و اصول، فقه و کلام مسلط شد و پس از فوت پدر به زعامت مسجد و مدرسه جامع اصفهان پرداخت. در درس او بیش از هزار طلبه حاضر می‌شدند. در مکتب این علامه عصر صفوی شخصیت‌های بزرگی از دانشمندان دانش آموخته‌اند که می‌توان از مولی ابراهیم جیلانی، ملامحمدباقرلاهیجی، ملا حسین تفرشی، عبدالحسین مازندرانی، سید عزیز الله جزایری، ملامحمدکاظم شوشتری و [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‌الله جزایری]] نام برد. سید مصلح‌الدین مهدوی در کتاب زندگینامه علامه مجلسی به نام 181 نفر از شاگردان وی اشاره کرده است.
علامه مجلسی در اندک زمانی بر دانش‌های صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ریاضی، تاریخ و فلسفه، حدیث و رجال، درایه و اصول، فقه و کلام مسلط شد و پس از فوت پدر به زعامت مسجد و مدرسه جامع اصفهان پرداخت. در درس او بیش از هزار طلبه حاضر می‌شدند. در مکتب این علامه عصر صفوی شخصیت‌های بزرگی از دانشمندان دانش آموخته‌اند که می‌توان از مولی ابراهیم جیلانی، ملامحمدباقرلاهیجی، ملا حسین تفرشی، عبدالحسین مازندرانی، سید عزیز الله جزایری، ملامحمدکاظم شوشتری و [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‌الله جزایری]] نام برد. سید مصلح‌الدین مهدوی در کتاب زندگی‌نامه علامه مجلسی به نام 181 نفر از شاگردان وی اشاره کرده است.
علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمدباقرسبزواری در سال 1090 به منصب شیخ‌الاسلامي دست یافت.
علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمدباقرسبزواری در سال 1090 به منصب شیخ‌الاسلامي دست یافت.


خط ۶۳: خط ۵۹:
== خاندان مجلسی ==
== خاندان مجلسی ==
نياى محمّدباقر (پدر محمّد تقى)، موسوم به ملّا محمّد مقصود على اصفهانى، داماد ملّا كمال‌الدّين درويش محمّد نطنزى، نخستين كس از اين خاندان بود كه به نام «مجلسى» شهرت يافت و فرزندانش از آن پس بدين شهرت خوانده شدند.
نياى محمّدباقر (پدر محمّد تقى)، موسوم به ملّا محمّد مقصود على اصفهانى، داماد ملّا كمال‌الدّين درويش محمّد نطنزى، نخستين كس از اين خاندان بود كه به نام «مجلسى» شهرت يافت و فرزندانش از آن پس بدين شهرت خوانده شدند.
نوشته‌‏اند وى مردى صاحب كمال و با ورع بوده و در مجلس‏‌آرايى ثانى نداشته «و تخلّص به مجلسى مى‏فرموده است و لهذا اين سلسله به مجلسى مشهور شده‌‏اند».<ref>ابن طاوس، عبدالکریم، ص 24</ref>
نوشته‌‏اند وى مردى صاحب كمال و با ورع بوده و در مجلس‏‌آرايى ثانى نداشته «و تخلّص به مجلسى مى‌‏فرموده است و لهذا اين سلسله به مجلسى مشهور شده‌‏اند».<ref>ابن طاوس، عبدالکریم، ص 24</ref>


جد اعلای مجلسی از طرف پدر به احمد بن عبدالله بن احمد بن اسحاق(335 یا 336-430) معروف به حافظ [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم اصفهانی]] که یکی از حفاظ و بزرگان محدثین بوده است می‌رسد.
جد اعلای مجلسی از طرف پدر به احمد بن عبدالله بن احمد بن اسحاق(335 یا 336-430) معروف به حافظ [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم اصفهانی]] که یکی از حفاظ و بزرگان محدثین بوده است می‌رسد.
خط ۸۴: خط ۸۰:
محمدباقرمجلسی علاوه بر تدوین دایرة المعارف بزرگ حدیثی، به تعمیق و شرح نویسی بر کتب حدیث و همچنین تعمیم و ترجمه احادیث به زبان فارسی پرداخت.
محمدباقرمجلسی علاوه بر تدوین دایرة المعارف بزرگ حدیثی، به تعمیق و شرح نویسی بر کتب حدیث و همچنین تعمیم و ترجمه احادیث به زبان فارسی پرداخت.


کتاب [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] محمدباقرمجلسی گسترده‌ترین کتاب حدیثی شیعه است که علاوه بر جامع بودن، معارف جنبی دیگر مانند مباحث لغوی (که یک دوره سه جلدی غریب الحدیث از آن استخراج شده) و مباحث تفسیری (که دو راهنما برای آن تدوین شده است) و مباحث فراوان کلامی و.... را در بر دارد.
کتاب [[بحارالانوار|بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] محمدباقرمجلسی گسترده‌ترین کتاب حدیثی شیعه است که علاوه بر جامع بودن، معارف جنبی دیگر مانند مباحث لغوی (که یک دوره سه جلدی غریب الحدیث از آن استخراج شده) و مباحث تفسیری (که دو راهنما برای آن تدوین شده است) و مباحث فراوان کلامی و.... را در بر دارد.


علامه مجلسی [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] را با کمک گروهی از یاران و شاگردانش و در مدت چهل سال تدوین کرد.
علامه مجلسی [[بحارالانوار|بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] را با کمک گروهی از یاران و شاگردانش و در مدت چهل سال تدوین کرد.
علامه در کنار تدوین [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] و با استفاده از آن احاطه علمی به تبیین دشواریهای احادیث و اسرار و رموز آن رو کرد، چنانکه از ارزیابی‌اسناد و اثبات صدور نیز فروگذار نکرد.
علامه در کنار تدوین [[بحارالانوار|بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] و با استفاده از آن احاطه علمی به تبیین دشواریهای احادیث و اسرار و رموز آن رو کرد، چنانکه از ارزیابی‌اسناد و اثبات صدور نیز فروگذار نکرد.


وی به جز توضیح و تبیینهایی که در جای جای [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] دارد به ترویج سنت حسنه‌ای همت گماشت که پیش از آن تا اندازه‌ای نضج داشت. وی شرح کافی شریف را به نام مرآةالعقول در بیست و شش جلد و شرح تهذیب الاحکام را به نام ملاذ الاخیار در شانزده جلد تحریر کرد. به جز آن از شرح صحیفه ی سجادیه و اربعین حدیث نیز می‌توان یاد کرد<ref>همان، ج1، ص6</ref>
وی به جز توضیح و تبیینهایی که در جای جای [[بحارالانوار|بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] دارد به ترویج سنت حسنه‌ای همت گماشت که پیش از آن تا اندازه‌ای نضج داشت. وی شرح کافی شریف را به نام مرآةالعقول در بیست و شش جلد و شرح تهذیب الاحکام را به نام ملاذ الاخیار در شانزده جلد تحریر کرد. به جز آن از شرح صحیفه‌ی سجادیه و اربعین حدیث نیز می‌توان یاد کرد<ref>همان، ج1، ص6</ref>
سومین عرصه‌ای که مجلسی در آن پیشتاز و نامور است، برگردان احادیث و معارف روایی به فارسی ساده و عوام فهم است.آثار فارسی علامه مجلسی به زبان فارسی بیش از شصت کتاب و رساله است که اینها یا مستقیما ترجمه حدیث است و یا تبیین معارف حدیثی.
سومین عرصه‌ای که مجلسی در آن پیشتاز و نامور است، برگردان احادیث و معارف روایی به فارسی ساده و عوام فهم است.آثار فارسی علامه مجلسی به زبان فارسی بیش از شصت کتاب و رساله است که اینها یا مستقیما ترجمه حدیث است و یا تبیین معارف حدیثی.


توحید امام رضا(ع)، توحید مفضل، دعای جوشن صغیر، دعای سمات، دعای کمیل، دعای مباهله، زیارت جامعه، نامه [[امام على(ع)]] به مالک اشتر و.... از این گونه کتاب‌های او می‌باشد<ref>همان</ref>
توحید امام رضا(ع)، توحید مفضل، دعای جوشن صغیر، دعای سمات، دعای کمیل، دعای مباهله، زیارت جامعه، نامه [[امام على(ع)]] به مالک اشتر و.... از این گونه کتاب‌های او می‌باشد<ref>همان</ref>


بر این اساس بحق می‌توان مجلسی را پرکارترین عالم شیعی به حساب آورد که با تأليف بیش از هفتاد اثر در بیش از دویست جلد توانست قریب یک میلیون و دویست و دو هزار و هفتصد سطر بنگارد که اگر بر عمر هفتاد و سه ساله اش تقسیم شود، در هر سال 19125 سطر نگاشته است<ref>همان، ص 9</ref>
بر این اساس بحق می‌توان مجلسی را پرکارترین عالم شیعی به حساب آورد که با تأليف بیش از هفتاد اثر در بیش از دویست جلد توانست قریب یک میلیون و دویست و دو هزار و هفتصد سطر بنگارد که اگر بر عمر هفتاد و سه ساله‌اش تقسیم شود، در هر سال 19125 سطر نگاشته است<ref>همان، ص 9</ref>




خط ۱۲۲: خط ۱۱۸:
# میرزا عبدالله فرزند عیسی بن محمد صالح جیزانی تبریزی اصفهانی مشهور به «افندی».
# میرزا عبدالله فرزند عیسی بن محمد صالح جیزانی تبریزی اصفهانی مشهور به «افندی».
# ابوالحسن بن محمد طاهر بن عبدالحمید بن موسی بن علی بن معتوق بن عبدالحمید فتونی نباطی عاملی اصفهانی غروی.
# ابوالحسن بن محمد طاهر بن عبدالحمید بن موسی بن علی بن معتوق بن عبدالحمید فتونی نباطی عاملی اصفهانی غروی.
# [[گلستانه، علاءالدین محمد|میرزا علاءالدین محمد گلستانه]] شارح نهج‌البلاغه.
# [[گلستانه، سید علاءالدین محمد|میرزا علاءالدین محمد گلستانه]] شارح نهج‌البلاغة.
# حاج محمد طاهر فرزند حاج مقصود علی اصفهانی.
# حاج محمد طاهر فرزند حاج مقصود علی اصفهانی.
# محمد قاسم بن محمدرضا هزار جریبی.
# محمد قاسم بن محمدرضا هزار جریبی.
خط ۱۶۳: خط ۱۵۹:
#رساله در شکوک (= شکیّات نماز)؛
#رساله در شکوک (= شکیّات نماز)؛
#رساله در خصوص مال ناصبى؛
#رساله در خصوص مال ناصبى؛
#رساله در آداب ماههاى رومى؛
#رساله در آداب ماه‌هاى رومى؛
#رساله در نماز شب؛
#رساله در نماز شب؛
#رساله در فرق بین صفات ذاتى و فعلى (متعلق به فعل و خارج) خداوند؛
#رساله در فرق بین صفات ذاتى و فعلى (متعلق به فعل و خارج) خداوند؛
خط ۱۷۶: خط ۱۷۲:
#شرح دعاى جوشن کبیر؛
#شرح دعاى جوشن کبیر؛
#رساله مختصرى در تعقیب نماز؛
#رساله مختصرى در تعقیب نماز؛
#ترجمه فرمان (عهدنامه) امیرالمؤمنین علیه السّلام به مالک اشتر؛
#ترجمه فرمان (عهدنامه) امیرالمؤمنین علیه‌السّلام به مالک اشتر؛
#رساله السّابقون السّابقون؛
#رساله السّابقون السّابقون؛
#مفاتیح الغیب، در استخاره؛
#مفاتیح الغیب، در استخاره؛
خط ۱۸۶: خط ۱۸۲:
#مناجات نامه؛
#مناجات نامه؛
#رساله در زیارت اهل قبور؛
#رساله در زیارت اهل قبور؛
#ترجمه توحید امام رضا علیه السّلام؛
#ترجمه توحید امام رضا علیه‌السّلام؛
#ترجمه دعاى مباهله؛
#ترجمه دعاى مباهله؛
#ترجمه حدیث عبداللّه بن جندب؛
#ترجمه حدیث عبداللّه بن جندب؛
خط ۲۳۰: خط ۲۲۶:
[[پرونده:NUR00367....jpg|بندانگشتی|مرقد محمدباقرمجلسی و پدرش در مسجد جامع اصفهان|250px]]
[[پرونده:NUR00367....jpg|بندانگشتی|مرقد محمدباقرمجلسی و پدرش در مسجد جامع اصفهان|250px]]
علّامه مجلسى بعد از یک عمر گرانبها و تعلیم و تربیت صدها شاگرد دانشمند، و تألیف و تصنیف و ترجمه ده‏‌ها کتاب سودمند و مؤثّر دینى بعربى و فارسى، و آن همه آثار خیرى که از خود بیادگار گذارد، مطابق نقل «روضات الجنّات»... در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هجرى، اوائل سلطنت شاه سلطان حسین صفوى در سنّ هفتاد و سه سالگى چشم از این جهان فانى فرو بست و روح پر فتوحش بآشیان جنان پرواز نمود، و در مسجد جامع اصفهان پهلوى پدر علّامه‏‌اش ملّا [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]] مدفون گردید. آرامگاه مجلسى از زمان درگذشتش تا کنون همواره مزار مجاورین و مسافرین از زن و مرد مسلمان بوده است.
علّامه مجلسى بعد از یک عمر گرانبها و تعلیم و تربیت صدها شاگرد دانشمند، و تألیف و تصنیف و ترجمه ده‏‌ها کتاب سودمند و مؤثّر دینى بعربى و فارسى، و آن همه آثار خیرى که از خود بیادگار گذارد، مطابق نقل «روضات الجنّات»... در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان سال 1110 هجرى، اوائل سلطنت شاه سلطان حسین صفوى در سنّ هفتاد و سه سالگى چشم از این جهان فانى فرو بست و روح پر فتوحش بآشیان جنان پرواز نمود، و در مسجد جامع اصفهان پهلوى پدر علّامه‏‌اش ملّا [[مجلسی، محمدتقی|محمدتقى مجلسى]] مدفون گردید. آرامگاه مجلسى از زمان درگذشتش تا کنون همواره مزار مجاورین و مسافرین از زن و مرد مسلمان بوده است.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۲۴۳: خط ۲۴۰:
# مهریزی، مهدی، شناخت نامه علامه مجلسی، ناصرالدین انصاری قمی، انتشارات چاپ و انتشارات، 1378ش
# مهریزی، مهدی، شناخت نامه علامه مجلسی، ناصرالدین انصاری قمی، انتشارات چاپ و انتشارات، 1378ش


{{سرور زنان جهان}}
{{امام سجاد علیه‌السلام}}
{{امام باقر علیه‌السلام}}
{{امام رضا علیه‌السلام}}
{{علامتین مجلسی}}
{{مجلسی، محمدباقر}}
{{جوامع روایی شیعه}}
{{جوامع روایی شیعه}}
{{محدثان شیعه}}


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۲۵۱: خط ۲۵۶:
[[حدود و قصاص و دیات]]  
[[حدود و قصاص و دیات]]  


[[بیست و پنج رساله فارسی]]  
[[بیست و پنج رساله فارسی]]
 
[[رهبر جاودان: زندگی امام زمان(عج)]]  


[[زاد المعاد]]  
[[زاد المعاد]]  
خط ۲۵۸: خط ۲۶۵:


[[الإهليلجة]]
[[الإهليلجة]]
[[ملهمه]]


[[گزیده حلیه المتقین در آداب و احکام]]  
[[گزیده حلیه المتقین در آداب و احکام]]  
[[معجم اشعار المعصومين علیهم‌السلام الواردة في بحارالانوار ما نظموه و ما انشدوه]]
[[المعجم المفهرس لألفاظ أحادیث بحارالأنوار]]
المعجم المفهرس لألفاظ أحادیث بحارالأنوار (زیر نظر برازش)


[[کلمات المحققین]]  
[[کلمات المحققین]]  
خط ۲۷۱: خط ۲۸۶:
[[ترجمه جلد چهارم بحار الانوار]]  
[[ترجمه جلد چهارم بحار الانوار]]  


[[اخلاق اسلامى]]
[[اخلاق اسلامی]]


[[ترجمه جلد هفتم بحار الانوار: بخش امامت]]  
[[ترجمه جلد هفتم بحار الانوار: بخش امامت]]  
خط ۳۱۸: خط ۳۳۳:
[[ایمان و کفر از کتاب بحار الانوار]]  
[[ایمان و کفر از کتاب بحار الانوار]]  


[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]]  
[[بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]]  


[[مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد]]  
[[مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد]]  
خط ۳۲۵: خط ۳۴۰:


[[ترجمۀ جلد دهم بحار الانوار]]  
[[ترجمۀ جلد دهم بحار الانوار]]  
[[المنتخب من التفسیر الموضوعي في بحار الأنوار]]


[[رساله تشویق السالکین؛ اجوبه، لوایح، لوامع]]  
[[رساله تشویق السالکین؛ اجوبه، لوایح، لوامع]]  
خط ۳۳۰: خط ۳۴۷:
[[کتاب رجعت]]  
[[کتاب رجعت]]  


[[الأهلیلجة]]  
[[الإهليلجة]]  


[[حلية المتقين في الآداب و السنن و الأخلاق]]  
[[حلية المتقين في الآداب و السنن و الأخلاق]]  
خط ۳۴۰: خط ۳۵۷:
[[بلوهر و بوذاسف]]  
[[بلوهر و بوذاسف]]  


[[بحار الانوار الـجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار]]  
[[بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار]]  


[[گزیده حیاه القلوب در تاریخ پیامبران]]  
[[گزیده حیاه القلوب در تاریخ پیامبران]]  
خط ۳۴۸: خط ۳۶۵:
[[اختیارات]]  
[[اختیارات]]  


[[الأربعین]]  
[[کتاب الأربعین (مجلسی)]]  


[[اخلاق و آداب]]  
[[اخلاق و آداب]]  
خط ۴۰۴: خط ۴۲۱:
[[مجموعه پنج رساله علمي طبي]]  
[[مجموعه پنج رساله علمي طبي]]  


[[تحفة الزائر: زيارات چهارده معصوم عليهم‌السلام]]  
[[تحفة الزائر]]  


[[حیاة القلوب]]  
[[حیاة القلوب]]  
خط ۴۲۴: خط ۴۴۱:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مترجمان]]
[[رده:مهدویت‌پژوهان]]
[[رده:شارحان صحیفه سجادیه]]
[[رده:محدثان شیعه]]