۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - 'شیعه در پیشگاه قرآن و اهل بیت علیهمالسلام' به 'شیعه در پیشگاه قرآن و اهلبیت علیهمالسلام') |
||
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۵: | خط ۵: | ||
! نام!! data-type='authorName'|مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی | ! نام!! data-type='authorName'|مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|data-type='authorOtherNames'| علامه مجلسی | |data-type='authorOtherNames'| علامه مجلسی | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type='authorDeathDate'|1078 ش | |data-type='authorDeathDate'|1078 ش یا 1110 ق یا 1700 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
|-class='articleCode' | |-class='articleCode' | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type='authorCode'| | |data-type='authorCode'|AUTHORCODE00367AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''محمدباقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى''' (1037/1038- 1110-111 ق)، مشهور به [[علامه مجلسى]] و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، | {{کاربردهای دیگر|مجلسی (ابهام زدایی)}} | ||
'''محمدباقر بن محمدتقى بن مقصودعلى مجلسى''' (1037/1038- 1110-111 ق)، مشهور به [[علامه مجلسى]] و مجلسى ثانى، فقیه، محدث، متکلم و شاعر متخلص به مشتاق، شیخالاسلام اصفهان و از دانشمندان بزرگ اواخر حکومت صفوی است. | |||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
محمدباقردر چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اجازه روایت دریافت کرد. گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، ملامحسن استر آبادی، [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|ملامحسن فیض کاشانی]]، [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملاصالح مازندرانی]] تلمّذ کرده است، طوريکه گفتهاند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد میرسد. | محمدباقردر چهار سالگی به درس و بحث روی آورد و در چهارده سالگی از [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اجازه روایت دریافت کرد. گذشته از این در مکتب دانشمندانی چون [[حر عاملی، محمد بن حسن|شیخ حر عاملی]]، ملامحسن استر آبادی، [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|ملامحسن فیض کاشانی]]، [[مازندرانی، محمدصالح بن احمد|ملاصالح مازندرانی]] تلمّذ کرده است، طوريکه گفتهاند شمار اساتید وی به بیست و یک استاد میرسد. | ||
علامه مجلسی در اندک زمانی بر | علامه مجلسی در اندک زمانی بر دانشهای صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ریاضی، تاریخ و فلسفه، حدیث و رجال، درایه و اصول، فقه و کلام مسلط شد و پس از فوت پدر به زعامت مسجد و مدرسه جامع اصفهان پرداخت. در درس او بیش از هزار طلبه حاضر میشدند. در مکتب این علامه عصر صفوی شخصیتهای بزرگی از دانشمندان دانش آموختهاند که میتوان از مولی ابراهیم جیلانی، ملامحمدباقرلاهیجی، ملا حسین تفرشی، عبدالحسین مازندرانی، سید عزیز الله جزایری، ملامحمدکاظم شوشتری و [[جزایری، نعمتالله|سید نعمتالله جزایری]] نام برد. سید مصلحالدین مهدوی در کتاب زندگینامه علامه مجلسی به نام 181 نفر از شاگردان وی اشاره کرده است. | ||
علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمدباقرسبزواری در سال 1090 به منصب | علامه علاوه بر علم و دانش در عرصه سیاست نیز فعال بود و پس از فوت مرحوم ملا محمدباقرسبزواری در سال 1090 به منصب شیخالاسلامی دست یافت. | ||
او با احراز این منصب، قدرت مهمی به هم زد و از آن فرصت حداکثر استفاده را نمود و تا سرحد امکان در رونق و رواج علم و حدیث شیعه، و حمایت از اهل علم و مردم بی پناه و امر به معروف و نهی از منکر و محدودیت بیگانگان اسلام و مبارزه با ظلم و رورگویی که پیش از وی کسی قدرت جلوگیری آن را نداشت کوشید<ref>همان، ص 25</ref> | او با احراز این منصب، قدرت مهمی به هم زد و از آن فرصت حداکثر استفاده را نمود و تا سرحد امکان در رونق و رواج علم و حدیث شیعه، و حمایت از اهل علم و مردم بی پناه و امر به معروف و نهی از منکر و محدودیت بیگانگان اسلام و مبارزه با ظلم و رورگویی که پیش از وی کسی قدرت جلوگیری آن را نداشت کوشید<ref>همان، ص 25</ref> | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
علامه مجلسی [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام]] را با کمک گروهی از یاران و شاگردانش و در مدت چهل سال تدوین کرد. | علامه مجلسی [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام]] را با کمک گروهی از یاران و شاگردانش و در مدت چهل سال تدوین کرد. | ||
علامه در کنار تدوین [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام]] و با استفاده از آن احاطه علمی به تبیین دشواریهای احادیث و اسرار و رموز آن رو کرد، چنانکه از | علامه در کنار تدوین [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام]] و با استفاده از آن احاطه علمی به تبیین دشواریهای احادیث و اسرار و رموز آن رو کرد، چنانکه از ارزیابیاسناد و اثبات صدور نیز فروگذار نکرد. | ||
وی به جز توضیح و تبیینهایی که در جای جای [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام]] دارد به ترویج سنت حسنهای همت گماشت که پیش از آن تا اندازهای نضج داشت. وی شرح کافی شریف را به نام مرآةالعقول در بیست و شش جلد و شرح تهذیب الاحکام را به نام ملاذ الاخیار در شانزده جلد تحریر کرد. به جز آن از شرح صحیفه ی سجادیه و اربعین حدیث نیز میتوان یاد کرد<ref>همان، ج1، ص6</ref> | وی به جز توضیح و تبیینهایی که در جای جای [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهمالسلام]] دارد به ترویج سنت حسنهای همت گماشت که پیش از آن تا اندازهای نضج داشت. وی شرح کافی شریف را به نام مرآةالعقول در بیست و شش جلد و شرح تهذیب الاحکام را به نام ملاذ الاخیار در شانزده جلد تحریر کرد. به جز آن از شرح صحیفه ی سجادیه و اربعین حدیث نیز میتوان یاد کرد<ref>همان، ج1، ص6</ref> | ||
سومین عرصهای که مجلسی در آن پیشتاز و نامور است، برگردان احادیث و معارف روایی به فارسی ساده و عوام فهم است.آثار فارسی علامه مجلسی به زبان فارسی بیش از شصت کتاب و رساله است که اینها یا مستقیما ترجمه حدیث است و یا تبیین معارف حدیثی. | سومین عرصهای که مجلسی در آن پیشتاز و نامور است، برگردان احادیث و معارف روایی به فارسی ساده و عوام فهم است.آثار فارسی علامه مجلسی به زبان فارسی بیش از شصت کتاب و رساله است که اینها یا مستقیما ترجمه حدیث است و یا تبیین معارف حدیثی. | ||
توحید امام رضا(ع)، توحید مفضل، دعای جوشن صغیر، دعای سمات، دعای کمیل، دعای مباهله، زیارت جامعه، نامه [[امام على(ع)]] به مالک اشتر و.... از این گونه | توحید امام رضا(ع)، توحید مفضل، دعای جوشن صغیر، دعای سمات، دعای کمیل، دعای مباهله، زیارت جامعه، نامه [[امام على(ع)]] به مالک اشتر و.... از این گونه کتابهای او میباشد<ref>همان</ref> | ||
بر این اساس بحق میتوان مجلسی را پرکارترین عالم شیعی به حساب آورد که با تأليف بیش از هفتاد اثر در بیش از دویست جلد توانست قریب یک میلیون و دویست و دو هزار و هفتصد سطر بنگارد که اگر بر عمر هفتاد و سه ساله اش تقسیم شود، در هر سال 19125 سطر نگاشته است<ref>همان، ص 9</ref> | بر این اساس بحق میتوان مجلسی را پرکارترین عالم شیعی به حساب آورد که با تأليف بیش از هفتاد اثر در بیش از دویست جلد توانست قریب یک میلیون و دویست و دو هزار و هفتصد سطر بنگارد که اگر بر عمر هفتاد و سه ساله اش تقسیم شود، در هر سال 19125 سطر نگاشته است<ref>همان، ص 9</ref> | ||
خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
# [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|آقا حسين خوانسارى]] (متوفاى 1098 ق)، فرزند آقا جمال كه استاد علامه در علوم عقلى بوده است. | # [[محقق خوانساری، حسین بن محمد|آقا حسين خوانسارى]] (متوفاى 1098 ق)، فرزند آقا جمال كه استاد علامه در علوم عقلى بوده است. | ||
# حسنعلی شوشتری(متوفای 1029)،<ref>ر.ک.نوری، میرزاحسین، ص 139</ref> | # حسنعلی شوشتری(متوفای 1029)،<ref>ر.ک.نوری، میرزاحسین، ص 139</ref> | ||
# | # امیررفیعالدین محمد بن حیدر حسینی حسنی طباطبایی نائینی(متوفای 1099 ق) | ||
# امیر محمد قاسم قهپایی<ref>ر.ک.همان، ص141</ref> | # امیر محمد قاسم قهپایی<ref>ر.ک.همان، ص141</ref> | ||
خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
شهرت علّامه مجلسى گذشته از مقام علمى و جامعیت و مرجعیتى که در دولت صفویه داشته است، اصولا مرهون تألیفات بسیار اوست که همه مفید و قابل استفاده عموم و در نهایت سلاست (= روانی) نوشته است. | شهرت علّامه مجلسى گذشته از مقام علمى و جامعیت و مرجعیتى که در دولت صفویه داشته است، اصولا مرهون تألیفات بسیار اوست که همه مفید و قابل استفاده عموم و در نهایت سلاست (= روانی) نوشته است. مخصوصاًً کتابهاى فارسى آن مرد بزرگ همه سودمند و از زمان تألیف و در عصر حیات مؤلّف تاکنون مورد استفاده تمام شیعیان فارسىدان بوده و میباشد. | ||
علّامه مجلسى و پدرش [[مجلسی، محمدتقی|مجلسى اول]] نخستین دانشمندانى هستند که احادیث شیعه را بفارسى قابل استفاده و سلیس و ساده ترجمه کردند. چه، پیش از آنها هر چند کتبى از طرف علماى دینى بفارسى ترجمه میشد، ولى قلم آنها روانى قلم این دو بزرگوار را نداشت و اغلب هم موضوعات غیر اخبار و روایات بود... | علّامه مجلسى و پدرش [[مجلسی، محمدتقی|مجلسى اول]] نخستین دانشمندانى هستند که احادیث شیعه را بفارسى قابل استفاده و سلیس و ساده ترجمه کردند. چه، پیش از آنها هر چند کتبى از طرف علماى دینى بفارسى ترجمه میشد، ولى قلم آنها روانى قلم این دو بزرگوار را نداشت و اغلب هم موضوعات غیر اخبار و روایات بود... | ||
[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]] در الفیض القدسى مینویسد: «یکى از اساتید بزرگ ما بیک واسطه از علّامه بحر العلوم نقل میکرد که وى آرزو داشت تمام تصنیفات او را در نامه عمل مجلسى بنویسند، و در عوض یکى از کتب فارسى مجلسى که ترجمه متون اخبار، و مانند قرآن مجید، در تمام اقطار شایع است در نامه عمل او نوشته شود!» سپس محدّث عالیقدر مزبور میگوید: «چرا علّامه بحرالعلوم این آرزو را نداشته باشد، با اینکه روزى و ساعتى از اوقات شبانه روزى | [[نوری، حسین بن محمدتقی|محدّث نورى]] در الفیض القدسى مینویسد: «یکى از اساتید بزرگ ما بیک واسطه از علّامه بحر العلوم نقل میکرد که وى آرزو داشت تمام تصنیفات او را در نامه عمل مجلسى بنویسند، و در عوض یکى از کتب فارسى مجلسى که ترجمه متون اخبار، و مانند قرآن مجید، در تمام اقطار شایع است در نامه عمل او نوشته شود!» سپس محدّث عالیقدر مزبور میگوید: «چرا علّامه بحرالعلوم این آرزو را نداشته باشد، با اینکه روزى و ساعتى از اوقات شبانه روزى مخصوصاًً در ایام متبرّکه و اماکن مشرّفه نمیگذرد مگر اینکه هزاران نفر از عبّاد و صلحا و زهّاد چنگ بریسمان تألیفات وى زده و متوسّل به تصنیفات او میگردند؛ یکى از روى کتاب او دعا میخواند، و دیگرى با نوشتههاى وى مناجات میکند، سومى زیارت مینماید، و چهارمى ناله و گریه سر میدهد...». | ||
همچنین [[آقااحمد کرمانشاهی]] - نواده [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحید بهبهانى]] - در تاریخ "[[مرآت الأحوال جهان نما]]" که سفرنامه اوست، در ضمن شرح حال دائى (اعلای) خود علّامه مجلسى مینویسد: | همچنین [[آقااحمد کرمانشاهی]] - نواده [[وحید بهبهانی، محمدباقر|وحید بهبهانى]] - در تاریخ "[[مرآت الأحوال جهان نما]]" که سفرنامه اوست، در ضمن شرح حال دائى (اعلای) خود علّامه مجلسى مینویسد: | ||
خط ۱۵۴: | خط ۱۵۴: | ||
#ربیع الاسابیع (در اعمال و ادعیۀ هفتگی)؛ | #ربیع الاسابیع (در اعمال و ادعیۀ هفتگی)؛ | ||
#مقباس المصابیح (در تعقیبات نماز)؛ | #مقباس المصابیح (در تعقیبات نماز)؛ | ||
#رساله اختیارات (در متفرّقات اعمال و جغرافیا و... که در متن تحریف نشدۀ آن، نجوم گالیله و کوپرنیک را پذیرفته است؛ ولی آنچه امروزه چاپ و منتشر شده، "اختیارات" تحریف شده است که کلّی خرافه نیز داخل آن | #رساله اختیارات (در متفرّقات اعمال و جغرافیا و... که در متن تحریف نشدۀ آن، نجوم گالیله و کوپرنیک را پذیرفته است؛ ولی آنچه امروزه چاپ و منتشر شده، "اختیارات" تحریف شده است که کلّی خرافه نیز داخل آن کردهاند)؛ | ||
#رساله (حقوقی حدود و قصاص و) دیات؛ | #رساله (حقوقی حدود و قصاص و) دیات؛ | ||
#رساله در اوقات (نماز، و روش تشخیص آنها)؛ | #رساله در اوقات (نماز، و روش تشخیص آنها)؛ | ||
خط ۲۰۹: | خط ۲۰۹: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
#کتاب بزرگ و دائرةالمعارف «بحار الأنوار» در بیست و پنج جلد (قدیم؛ در قطع رحلی بزرگ؛ برابر با صد و ده جلد جدید، در قطع وزیری)؛ | #کتاب بزرگ و دائرةالمعارف «بحار الأنوار» در بیست و پنج جلد (قدیم؛ در قطع رحلی بزرگ؛ برابر با صد و ده جلد جدید، در قطع وزیری)؛ | ||
#کتاب «مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرّسول» در دوازده جلد، شرح کتاب «کافى» | #کتاب «مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرّسول» در دوازده جلد، شرح کتاب «کافى» ثقةالاسلام کلینى است؛ | ||
#ملاذ الاخیار، شرح تهذیب الاخبار [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ | #ملاذ الاخیار، شرح تهذیب الاخبار [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، از اول تا کتاب صوم (روزه) و از کتاب طلاق تا آخر آن در 16 جلد؛ | ||
#شرح اربعین (چهل حدیث)؛ | #شرح اربعین (چهل حدیث)؛ | ||
#الفوائد الطریفة در شرح صحیفه سجادیه(ع)، تا آخر دعاى چهارم؛ | #الفوائد الطریفة در شرح صحیفه سجادیه(ع)، تا آخر دعاى چهارم؛ | ||
خط ۲۳۵: | خط ۲۳۵: | ||
# ابن طاوس، عبدالکریم، فرحة الغرى، پژوهش جویا جهانبخش، میراث مکتوب، تهران، 1379ش | # ابن طاوس، عبدالکریم، فرحة الغرى، پژوهش جویا جهانبخش، میراث مکتوب، تهران، 1379ش | ||
# دوانی، علی، مهدی موعود، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1375ش | # دوانی، علی، مهدی موعود، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1375ش | ||
# قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویه، تحقیق:[[باقری بیدهندی، ناصر|ناصر باقری بیدهندی]]، | # قمی، شیخ عباس، فوائد الرضویه، تحقیق:[[باقری بیدهندی، ناصر|ناصر باقری بیدهندی]]، مؤسسه بوستان کتاب، 1385ش | ||
# نوری، میرزاحسین، الفیض القدسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول،1374ش | # نوری، میرزاحسین، الفیض القدسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول،1374ش | ||
# مجلسی، محمدباقر، مقدمه بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، انتشارات اسلامیه، بی تا | # مجلسی، محمدباقر، مقدمه بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، انتشارات اسلامیه، بی تا | ||
# مهریزی، مهدی، شناخت نامه علامه مجلسی، | # مهریزی، مهدی، شناخت نامه علامه مجلسی، ناصرالدین انصاری قمی، انتشارات چاپ و انتشارات، 1378ش | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[حدود و قصاص و دیات]] | [[حدود و قصاص و دیات]] | ||
خط ۲۸۷: | خط ۲۸۸: | ||
[[ترجمۀ جلد دهم بحار الانوار]] | [[ترجمۀ جلد دهم بحار الانوار]] | ||
[[شیعه در پیشگاه قرآن و | [[شیعه در پیشگاه قرآن و اهلبیت علیهمالسلام]] | ||
[[مهدی موعود]] | [[مهدی موعود]] | ||
خط ۲۹۴: | خط ۲۹۵: | ||
[[ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار]] | [[ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار]] | ||
[[نظم اللئالي]] | |||
[[ترجمه فرحة الغری]] | [[ترجمه فرحة الغری]] | ||
خط ۳۰۳: | خط ۳۰۵: | ||
[[شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحار الأنوار للعلامة المجلسی]] | [[شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحار الأنوار للعلامة المجلسی]] | ||
[[حق | [[حق اليقين (ویرایش جدید)]] | ||
[[مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول]] | [[مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول]] | ||
خط ۳۴۳: | خط ۳۴۵: | ||
[[اخلاق و آداب]] | [[اخلاق و آداب]] | ||
[[رسالة الأوزان و | [[رسالة الأوزان و المقادير]] | ||
[[غریب الحدیث فی بحار الانوار (چهار جلدی)]] | [[غریب الحدیث فی بحار الانوار (چهار جلدی)]] | ||
خط ۳۷۵: | خط ۳۷۷: | ||
[[گزيده عين الحياة در اخلاق]] | [[گزيده عين الحياة در اخلاق]] | ||
[[توحيد مفضل، يا، عجايب عالم هستي و شگفتي | [[توحيد مفضل، يا، عجايب عالم هستي و شگفتي های آفرينش از ديدگاه امام جعفر بن محمد الصادق(ع) در روايتي معتبر از مفضل بن عمر جعفي کوفي]] | ||
[[المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحار الأنوار]] | [[المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحار الأنوار]] | ||
خط ۴۱۵: | خط ۴۱۷: | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
ویرایش