كوکب الروضة في تاريخ النيل و جزيرة الروضة
| نام کتاب | کوکب الروضة في تاريخ النيل و جزيرة الروضة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | ششتاوی، محمد (محقق)
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | DT 115 /س9ک9 |
| موضوع | جزیره روضه - تاریخ
رود نیل - جغرافیای تاریخی مصر - روضه - تاریخ |
| ناشر | دار الآفاق العربية |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1422 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE11322AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى كتاب
"كوكب الروضة فى تاريخ النيل و جزيرة الروضة" تاليف جلال الدين سيوطى (911- 1505 ه.ق) مى‌باشد كه به زبان عربى پيرامون تاريخ جزيره مصرى روضه و مكانها و بناهاى آن نوشته است.
علاوه بر تاريخى بودن اين كتاب، ادبى نيز مى‌باشد به خاطر مولف آن كه شخصى اديب و دانشمند بوده و نكات ادبى و اشعار بسيارى از شعرا را در كتاب خود نقل نموده است.
ساختار كتاب
در ابتدا، روش تحقيق كتاب توسط محقق آن ذكر شده و در ادامه موضوع كتاب و شرح حالى از مولف و آثار وى به عمل آمده است و به دنبال آن متن اصلى كتاب با مقدمه مولف شروع مى‌گردد.
گزارش محتوا
تاريخ جزيره روضه در جانب رود نيل قرار دارد، سيوطى هر آن چه مولفان قبل از وى در اين موضوع نوشته‌اند، در اين كتاب جمع كرده است. هر چند اين كتاب تاريخى است؛ اما سيوطى به خاطر اين كه كاتب موسوعى است، مطالبى در اين كتاب ذكر نموده اعم از شعر و ادب كه مى‌توان از اين كتاب حذف نمود و آن را به يك سوم رساند، مطالبى كه خواننده را از اصل موضوع كتاب دور مى‌كند.
در ابتداى متن كتاب احاديثى راجع به نزهت و شادابى ذكر نموده چنانچه اين احاديث از قبيل حديث جابر مى‌باشند و از رسول خدا نقل مى‌كند چند چيز است كه نور ديدگان را فزونى مى‌بخشد، نظر به صورت زيبا و سبزى طبيعت.
مطلب بعدى سخنى است پيرامون لفظ روضه و معنا، لغت و صفات آن و اشعار عرب در ذكر روضه. سپس كتابهايى كه به اين عنوان نام گذارى شده‌اند را بررسى نموده همچنين از شرافت اين مكان و بناء ساخته شده در روضه سخن مى‌راند. دربخشى از كتاب، واليانى كه بر اين سرزمين حكمرانى كرده‌اند ذكر نموده است.
كتاب حاضر شامل باب و فصل خاصى نمى‌باشد؛ اما مى‌توان گفت كه هر آن چه به اين مكان نسبت داشته از قلعه‌ها، مماليك، پلها، چاهها، جوامع، رباط، نيل و احاديثى كه در اين باره ذكر شده، دفن حضرت يوسف در نيل، داستان انداختن حضرت موسى در نيل، نامه عمرخطاب به نيل، ذكر برزخى كه بين نيل و دريا قرار دارد، ذكر احاديثى كه درباره ظلم كردن و گرفتن چيزى از زمين و راه مسلمين كه در حق او نبوده، ذكر گلها، ميوه‌ها و سبزيجات موجود در روضه و بسيارى از درختان و گياهانى كه در آنجا رشد مى‌كنند، كه سيوطى به ذكر تك تك آنها در طى عناوينى پرداخته است.
در بخشهاى پايانى كتاب راجع به مفاخره رطب و اعناب مطالبى جالب ذكر نموده، همچنين بين انجير و انگور، خورشيد و توت، گل سرخ با نسرين. در قسمتى ديگر فوائدى كه در صيد ماهى وجود دارد. در بخشهايى همچنين از شنا، سفينه‌ها و مركبها و مكانهاى معروفى از روضه سخن به ميان آورده است.
وضعيت كتاب
فهرستهاى كتاب شامل: اعلام، شعرا، ادباء، كتاب، خلفاء، ملوك، سلاطين، ولاة، جماعات، اقوام، طوائف، اماكن، معالم، بلدان، رودها، كتب وارده خطى، آيات قرآنى، احاديث نبوى، امثال، مصطلحات، اشعار و در آخر فهرستى از مطالب كتاب ذكر شده است.
محقق كتاب آقاى محمد شتاوى مى‌باشد.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب
پیوندها
مطالعه کتاب کوکب الروضة في تاريخ النيل و جزيرة الروضة در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور