۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'رده:فیلسوفان، آ–ی' به 'رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ک' به 'ی‌ک') |
جز (جایگزینی متن - 'رده:فیلسوفان، آ–ی' به 'رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی') |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
رساله در اصطلاحات فلسفه | رساله در اصطلاحات فلسفه | ||
| پدیدآوران = [[دری، ضیاءالدین]] | |||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره =BBR 291 /د4ک8 | | کد کنگره =BBR 291 /د4ک8 | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =27433 | ||
| کتابخوان همراه نور =27433 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۴: | ||
}} | }} | ||
'''كنز المسائل في شرح أربع رسائل'''، گردآوری، ترجمه و تألیف چهار رساله توسط ضیاءالدین دری اصفهانی (1293-1375ق) است. این چهار رساله عبارتند از: «شرح فصوص فارابی در حکمت متعالیه»، «رساله در بیان حدوث زلزله و فلسفه آن» و «ترجمه رساله عمر خیام در خصوص خیر و شر» و «رساله در اصطلاحات فلسفه». ضیاءالدین اصفهانی، رساله اول را شرح و ترجمه نموده، رساله سوم را ترجمه و رساله دوم و چهارم را تألیف کرده است. | '''كنز المسائل في شرح أربع رسائل'''، گردآوری، ترجمه و تألیف چهار رساله توسط [[دری، ضیاءالدین|ضیاءالدین دری اصفهانی]] (1293-1375ق) است. این چهار رساله عبارتند از: «شرح فصوص فارابی در حکمت متعالیه»، «رساله در بیان حدوث زلزله و فلسفه آن» و «ترجمه رساله عمر خیام در خصوص خیر و شر» و «رساله در اصطلاحات فلسفه». ضیاءالدین اصفهانی، رساله اول را شرح و ترجمه نموده، رساله سوم را ترجمه و رساله دوم و چهارم را تألیف کرده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۸: | ||
این رساله، ترجمه سؤال ابونصر محمد بن عبدالرحیم نسوی و جواب عمر بن ابراهیم خیام توسط ضیاءالدین دری اصفهانی است. | این رساله، ترجمه سؤال ابونصر محمد بن عبدالرحیم نسوی و جواب عمر بن ابراهیم خیام توسط ضیاءالدین دری اصفهانی است. | ||
سؤال | سؤال مطرح‌شده چنین است که: «این همه شرور و مضاداتی که در این عالم واقع شده و می‌شود آیا ممکن‌الوجودند یا واجب‌الوجود. مسلم است که واجب‌الوجود نیستند؛ زیرا با ادله توحید ثابت و مبرهن شده است که واجب‌الوجود یکی است؛ پس ناچار ممکن‌الوجود می‌باشند و این مسئله هم مسلم است که هیچ ممکن‌الوجودی نمی‌تواند بدون سبب و علتی موجود شود، مگر اینکه به واجب‌الوجود ختم شود؛ بنابراین لازم می‌آید که واجب‌الوجود، علت و سبب پدید آمدن شرور و مضادت و فساد در عالم باشد»<ref>ر.ک: همان، ص76</ref>. | ||
عمر خیام برای پاسخ به این سؤال، سه مقدمه را آورده است، سپس می‌گوید: اکنون‌که این مقدمات را دانستی، پی می‌بری به اینکه اگر تضاد و تنافی در موجودات ممکنه مشاهده شود، به‌واسطه جعل جاعل نیست؛ بلکه به جهت آن است که هرگاه آن موجود یافت شد تضاد بالضروره موجود خواهد شد و چون تضاد موجود شد، عدم بالضروره موجود می‌گردد و وقتی‌که عدم موجود شد بالضروره شر هم موجود می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>. | عمر خیام برای پاسخ به این سؤال، سه مقدمه را آورده است، سپس می‌گوید: اکنون‌که این مقدمات را دانستی، پی می‌بری به اینکه اگر تضاد و تنافی در موجودات ممکنه مشاهده شود، به‌واسطه جعل جاعل نیست؛ بلکه به جهت آن است که هرگاه آن موجود یافت شد تضاد بالضروره موجود خواهد شد و چون تضاد موجود شد، عدم بالضروره موجود می‌گردد و وقتی‌که عدم موجود شد بالضروره شر هم موجود می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص80</ref>. | ||
مترجم بعد از ذکر پاسخ عمر خیام، پاسخ ابن سینا را نیز در | مترجم بعد از ذکر پاسخ عمر خیام، پاسخ ابن سینا را نیز در این‌باره متذکر می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص82-81</ref>، سپس می‌گوید: این نظام فعلی که در عالم وجود، موجود است، بهترین و کامل‌ترین نظام است؛ برای آنکه اگر کسی بگوید این نظام حسن نیست، در جواب او باید بگوییم: اگر نظامی بهتر و کامل‌تر از این بود آیا خدا می‌دانست و یا نمی‌دانست؟ اگر بگوید نمی‌دانست که قائل به جهل خدا شده است و اگر بگوید می‌دانست، این هم دو صورت دارد: به این صورت که وقتی‌که می‌دانست نظامی احسن از این نظام فعلی است و ایجاد نفرمود، یا می‌توانست و نکرد و یا نمی‌توانست. اگر بگوید می‌توانست و نکرد، بخل در خدا لازم می‌آید و اگر بگوید نمی‌توانست، عجز خدا لازم می‌آید. پس نسبت جهل دادن به خدا در صورت اول و نسبت بخل و عجز در دو فرض اخیر مسلماً کفر است؛ پس هرکس بگوید این نظام و روش در این عالم بد است من آن شخص را به این بیانی که گفتم کافر می‌دانم<ref>ر.ک: همان، ص83</ref>. | ||
===رساله چهارم: رساله در اصطلاحات فلسفه=== | ===رساله چهارم: رساله در اصطلاحات فلسفه=== | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۴: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۷: | ||
[[رده:عصر صاحب نظران فلسفه قرن چهارم]] | [[رده:عصر صاحب نظران فلسفه قرن چهارم]] | ||
[[رده:فیلسوفان، آ–ی]] | [[رده:کتابهای فیلسوفان، آ–ی]] | ||
[[رده:فارابی ابونصر محمد بن محمد، 260-339ق]] | [[رده:فارابی ابونصر محمد بن محمد، 260-339ق]] | ||