۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كلثوم ننه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'هـ.ش' به 'ش ') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR14942J1.jpg | |||
| عنوان =کلثوم ننه | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[جعفری زنجانی، حسین]] (محقق) | [[جعفری زنجانی، حسین]] (محقق) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =PIR 3953 /آ7ع7* | ||
| موضوع = | |||
خرافات - ایران | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
زندگی اجتماعی - قرن 10 - 12ق. - لطیفه، طنز و هجو | زندگی اجتماعی - قرن 10 - 12ق. - لطیفه، طنز و هجو | ||
| خط ۲۸: | خط ۱۷: | ||
فرهنگ عامه - ایران | فرهنگ عامه - ایران | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | آل عبا علیهم‌السلام | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1382 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14942AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =964-93679-8-5 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14942 | |||
| کتابخوان همراه نور =14942 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''كلثوم ننه''' يا عقائد النساء، قديمى‌ترين كتابى است كه درباره اخلاق و آداب و رسوم زنان عامى ايران نوشته شده است. اين كتاب، در دوره صفويه و به زبان فارسى نوشته شده است و منسوب به محمد بن حسين خوانسارى، معروف به [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] يا آقا جمال اصفهانى است كه در خوانسار زاده شد و در اصفهان زيست و همان‌جا درگذشت و در تخته فولاد به خاک سپرده شد. تاريخ وفات او را 1125ق، گفته‌اند. | '''كلثوم ننه''' يا عقائد النساء، قديمى‌ترين كتابى است كه درباره اخلاق و آداب و رسوم زنان عامى ايران نوشته شده است. اين كتاب، در دوره صفويه و به زبان فارسى نوشته شده است و منسوب به محمد بن حسين خوانسارى، معروف به [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]] يا آقا جمال اصفهانى است كه در خوانسار زاده شد و در اصفهان زيست و همان‌جا درگذشت و در تخته فولاد به خاک سپرده شد. تاريخ وفات او را 1125ق، گفته‌اند. | ||
اين كتاب، با زبان طنز، به نقد آداب و رسوم خرافى كه در ميان توده مردم، به نام دين رواج داشته، پرداخته است. | اين كتاب، با زبان طنز، به نقد آداب و رسوم خرافى كه در ميان توده مردم، به نام دين رواج داشته، پرداخته است. | ||
به نظر محمود كتيرايى، مصحح اين كتاب، هدف | به نظر محمود كتيرايى، مصحح اين كتاب، هدف نویسنده، گردآورى فرهنگ توده نبوده، بلكه هدفش ريش‌خند كردن خرافات و معتقدات مردم روزگارش و به‌ويژه زنان اصفهانى و افرادى بوده كه خودشان را عالم مى‌دانستند؛ به‌خصوص با توجه به دوره زندگى نویسنده و مكان زندگى او. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، به زبان طنز و شامل يك مقدمه، شانزده باب و يك خاتمه است و به شيوه رساله‌هاى عمليه مراجع تقليد نوشته شده است. | كتاب، به زبان طنز و شامل يك مقدمه، شانزده باب و يك خاتمه است و به شيوه رساله‌هاى عمليه مراجع تقليد نوشته شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
برخى از مطالب رساله، عقايد و رسومى هستند كه مردم هم‌زمان نویسنده رساله؛ يعنى مردم زمان پادشاهى صفويان به آنها باور داشته‌اند و آنها را در زندگى خود به كار مى‌برده‌اند و امروز هم كه نزدیک به سى‌صد سال از آن زمان مى‌گذرد، هنوز برخى از زنان سنتى ايران به پاره‌اى از آنها پاى‌بندند و آنها را همان‌گونه كه پيشينيان به كار مى‌بسته‌اند، به كار مى‌برند و پاره‌اى از مطالب آن، امروزه اغراق‌آميز به نظر مى‌آيد، زيرا بيشتر عادات و خرافاتى كه از آنها ياد شده، امروزه منسوخ گرديده و از بين رفته است و حتى پيرزن‌ها هم آنها را با ديده تمسخر مى‌نگرند. | |||
برخى از مطالب رساله، عقايد و رسومى هستند كه مردم هم‌زمان | |||
باب‌هاى كتاب عبارتند از: | باب‌هاى كتاب عبارتند از: | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۹۱: | ||
#:چهارم، آش شله‌قلم‌كار و آن نيز مشهور است و احتياج به ذكر ندارد. | #:چهارم، آش شله‌قلم‌كار و آن نيز مشهور است و احتياج به ذكر ندارد. | ||
#در چند وقت دعاى ايشان[زنان] مستجاب مى‌شود: | #در چند وقت دعاى ايشان[زنان] مستجاب مى‌شود: | ||
#:اول، در وقت زدن نقاره، هيچ | #:اول، در وقت زدن نقاره، هيچ دعایى رد نمى‌شود؛ | ||
#:دوم، در وقت زدن هر ساز، خواه سرنا باشد و خواه كمانچه و امثال اينها و باجى ياسمن گفته كه وقت سوتك زدن، البته دعا مستجاب است و اين خالى از قوت نيست؛ | #:دوم، در وقت زدن هر ساز، خواه سرنا باشد و خواه كمانچه و امثال اينها و باجى ياسمن گفته كه وقت سوتك زدن، البته دعا مستجاب است و اين خالى از قوت نيست؛ | ||
#:سوم، در وقت باز كردن ديگ حليم و سمنو و آش برگ و برگ ريختن در ديگ و باجى ياسمن گفته كه در وقت گندم ريختن نيز هيچ دعا رد نمى‌شود؛ | #:سوم، در وقت باز كردن ديگ حليم و سمنو و آش برگ و برگ ريختن در ديگ و باجى ياسمن گفته كه در وقت گندم ريختن نيز هيچ دعا رد نمى‌شود؛ | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۹۹: | ||
#:هفتم، در شب زفاف بايد كه دور هم بنشينند و حرف‌هاى شيرين در ميان آورند كه باعث خشنودى مادر عروس شود، بعد دعا كنند كه مستجاب مى‌شود؛ | #:هفتم، در شب زفاف بايد كه دور هم بنشينند و حرف‌هاى شيرين در ميان آورند كه باعث خشنودى مادر عروس شود، بعد دعا كنند كه مستجاب مى‌شود؛ | ||
#:هشتم، وقت ميوه بستن؛ بايد روزى كه انگور يا خربزه مى‌بندند بگويند كه خربزه گرفتيم براى خرجى خانه و آن خربزه و انگور را به سلامت بخورند؛ | #:هشتم، وقت ميوه بستن؛ بايد روزى كه انگور يا خربزه مى‌بندند بگويند كه خربزه گرفتيم براى خرجى خانه و آن خربزه و انگور را به سلامت بخورند؛ | ||
#:نهم، وقت جا كردن آذوقه ساليانه است؛ بايد كه آش عدس بپزند كه باعث | #:نهم، وقت جا كردن آذوقه ساليانه است؛ بايد كه آش عدس بپزند كه باعث تبرک است؛ | ||
#:دهم، وقت عقد بستن و وقت تولد فرزند. | #:دهم، وقت عقد بستن و وقت تولد فرزند. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۰۸: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | [[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | ||