كتاب فيه ما جاء في البدع
كتاب فيه ما جاء في البدع، مجموعه‌ای است از روایات محمد بن وضاح قرطبی (متوفی 287ق)، پیرامون بدعت و حرمت آن که با تحقیق بدر بن عبدالله بدر، منتشر شده است.
| كتاب فيه ما جاء في البدع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قرطبی، محمد بن وضاح (نويسنده) بدر، بدر بن عبد الله (محقق) |
| ناشر | دار الصميعي |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1416ق - 1996م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | الف۲ب۴ 225/4 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب با مقدمه مفصلی از محقق آغاز گردیده است که در ابتدای آن، با استفاده از روایات، به ذکر اهمیت حفظ شریعت و پرهیز از بدعت در آن، پرداخته شده و سپس، به برخی از مصنفات در این موضوع، اشاره شده است که از جمله آنها می‌توان از «الحوادث و البدع» ابوبکر محمد بن ولید بن محمد بن خلف طرطوشی (متوفی 474ق)، «الباعث علی إنكار البدع و الحوادث» شهاب‌الدین ابومحمد عبدالرحمن بن اسماعیل، معروف به ابوشامه (متوفی 656ق) و «الاعتصام» ابواسحاق ابراهیم بن موسی شاطبی (متوفی 790ق)، نام برد[۱].
در ادامه، شرح حال مختصری از مؤلف در اختیار خواننده قرار گرفته و سپس، به اثبات نسبت کتاب به مؤلف و توصیف نسخ خطی آن و اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در آن، پرداخته شده است[۲].
اکثر کسانی که به شرح حال قرطبی پرداخته‌اند، این کتاب را جزو آثار وی، نام نبرده‌اند، ولی عمر رضا کحاله در «معجم المؤلفين»، از آن با عنوان «البدع و النهي عنها» یاد کرده و فؤاد سزگین نیز در «تاريخ التراث العربي»، از وجود کتابی با عنوان «اتقاء البدعة» برای قرطبی، خبر داده است[۳].
روایات کتاب، مجموعا 313 حدیث بوده که در سیزده باب، تنظیم شده است. عناوین برخی از ابواب، عبارتند از: پرهیز از بدعت؛ آنچه بدعت می‌باشد؛ هر امر تازه‌اختراع‌شده‌ای بدعت است؛ ایجاد بدعت‌ها؛ تغییر نوآوری‌ها؛ نهی از هم‌نشینی با اهل بدعت یا اختلاط با آنها یا همراه شدن با ایشان و...
از جمله روایات کتاب، روایتی است از جابر بن عبدالله، از پیامبر(ص) که فرمودند: «برترین هدایت‌ها، هدایت محمد است و بدترین امور، امور تازه‌اختراع‌شده در دین است و هر بدعتی، گمراهی است»[۴].
از جمله اموری که نشان‌دهنده اهمیت کتاب می‌باشد، آن است که این کتاب، مورد استفاده بسیاری از مصنفین بعدی بوده و احادیث و آثار ذکرشده در آن را در آثار و تصنیفات خویش آورده‌اند که از جمله آنها، عبارتند از: ابوبکر طرطوشی در «كتاب الحوادث و البدع»، ابوشامه مقدسی در «الباعث علی إنكار البدع و الحوادث»، شاطبی در «الاعتصام» و...[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.