۹٬۴۵۲
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} '
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ') |
||
| (۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00337J1.jpg | |||
| عنوان =کتاب الصلاة (للحایری) | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[حائری، عبدالکریم]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 186 /ح2ک2 1362 | |||
| | | موضوع = | ||
فقه جعفری - قرن 14 | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
نماز | نماز | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]]، مرکز انتشارات | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1404 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00337AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00337 | |||
| کتابخوان همراه نور =00337 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر| كتاب الصلاة (ابهام زدایی)}} | |||
'''كتاب الصلاة''' يكى از مؤلفات مرحوم [[حائری یزدی، عبدالکریم|آيت‌اللّه حائرى يزدى]]، مؤسس حوزه علميه قم است كه به گونه‌اى جامع و گويا همراه با بيان ادله مسائل نماز در يك جلد و به زبان عربى تأليف گرديده است. جامعيّت اين كتاب در كنار اختصارش جايگاهى ويژه و بسيار جالب بدان بخشيده است | |||
==ساختار== | |||
كتاب در نه مقصد تنظيم شده است كه مقصد اول در مقدمات نماز مى‌باشد اين مقصد پنج بحث دارد كه به مسائل قبله، ستر و ساتر، مكان نمازگزار و اذان و اقامه پرداخته است. | كتاب در نه مقصد تنظيم شده است كه مقصد اول در مقدمات نماز مى‌باشد اين مقصد پنج بحث دارد كه به مسائل قبله، ستر و ساتر، مكان نمازگزار و اذان و اقامه پرداخته است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۳۸: | ||
چهارمين مقصد در مورد نماز جماعت است كه پنج فصل جداگانه را به خود اختصاص داده است؛ اين فصول عبارتند از: مستحبّ مؤكّد بودن نماز جماعت، شرايط نماز جماعت، احكام جماعت، شرايط امام جماعت و بعضى از مستحبات نماز جماعت. | چهارمين مقصد در مورد نماز جماعت است كه پنج فصل جداگانه را به خود اختصاص داده است؛ اين فصول عبارتند از: مستحبّ مؤكّد بودن نماز جماعت، شرايط نماز جماعت، احكام جماعت، شرايط امام جماعت و بعضى از مستحبات نماز جماعت. | ||
اما مقصد پنجم در نماز آيات است كه اسباب نماز آيات و | اما مقصد پنجم در نماز آيات است كه اسباب نماز آيات و کیفیت آن به همراه وقت آن و نيز بعضى از احكامش در آن، مورد بررسى واقع شده است. | ||
مقصد ششم در نماز قضا مى‌باشد كه نياز به دليل جديد داشتن قضا، اولين مبحث آن مى‌باشد. ترتيب نماز قضا و نماز استيجارى و قضاى ولى از طرف ميّت ديگر، موضوعات مطرح شده در اين مقصد هستند. | مقصد ششم در نماز قضا مى‌باشد كه نياز به دليل جديد داشتن قضا، اولين مبحث آن مى‌باشد. ترتيب نماز قضا و نماز استيجارى و قضاى ولى از طرف ميّت ديگر، موضوعات مطرح شده در اين مقصد هستند. | ||
| خط ۶۴: | خط ۴۸: | ||
آخرين و نهمين مقصد نيز مربوط به نماز عيدين است كه بعضى از امور متعلقه بدان در ذيلش آمده است. | آخرين و نهمين مقصد نيز مربوط به نماز عيدين است كه بعضى از امور متعلقه بدان در ذيلش آمده است. | ||
==گزارش محتوا | ==گزارش محتوا== | ||
مقصد اول: | مقصد اول: | ||
مؤلف در ابتداى بحث از مقدمات نماز، به تعداد ركعات نمازهاى يوميّه و نوافل آنها پرداخته است و در ادامه فرموده: اوقات نمازهاى يوميّه به دو صورت وقت خاص و وقت مشترك مى‌باشد؛ براى مثال اول زوال، وقت نماز ظهر است و بعد از آن تا به اندازه چهار ركعت مانده به غروب، وقت مشترك ظهر و عصر مى‌باشد تا چهار ركعت مانده به غروب كه آن هم وقت اختصاصى براى نماز عصر مى‌باشد. در اين‌جا احكامى بر هر يك مترتب مى‌شود كه در ذيل آمده است. در اين‌جا روايتى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيز آمده كه حضرت فرموده: «إذا زالت الشمس فقد دخل وقت الظهر حتى يمضي مقدار ما يصلّي المصلّي أربع ركعات فإذا مضى ذلك فقد دخل وقت الظهر و العصر حتى يبقى من الشمس مقدار ما يصلي المصلّي أربع ركعات»، لكن در مقابل اين روايت روايات ديگرى هم وجود دارد كه با اشاره‌اى به مضامينشان نتيجه كلى از مجموع روايات به دست آمده است. | مؤلف در ابتداى بحث از مقدمات نماز، به تعداد ركعات نمازهاى يوميّه و نوافل آنها پرداخته است و در ادامه فرموده: اوقات نمازهاى يوميّه به دو صورت وقت خاص و وقت مشترك مى‌باشد؛ براى مثال اول زوال، وقت نماز ظهر است و بعد از آن تا به اندازه چهار ركعت مانده به غروب، وقت مشترك ظهر و عصر مى‌باشد تا چهار ركعت مانده به غروب كه آن هم وقت اختصاصى براى نماز عصر مى‌باشد. در اين‌جا احكامى بر هر يك مترتب مى‌شود كه در ذيل آمده است. در اين‌جا روايتى از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] نيز آمده كه حضرت فرموده: «إذا زالت الشمس فقد دخل وقت الظهر حتى يمضي مقدار ما يصلّي المصلّي أربع ركعات فإذا مضى ذلك فقد دخل وقت الظهر و العصر حتى يبقى من الشمس مقدار ما يصلي المصلّي أربع ركعات»، لكن در مقابل اين روايت روايات ديگرى هم وجود دارد كه با اشاره‌اى به مضامينشان نتيجه كلى از مجموع روايات به دست آمده است. | ||
در مورد استقبال قبله نيز اولين بحث، وجوب آن بر جميع مكلفين از دور و | در مورد استقبال قبله نيز اولين بحث، وجوب آن بر جميع مكلفين از دور و نزدیک است كه به سوى كعبه مشرّفه نماز بخوانند، اما اينكه استقبال قبله به چه صورت بايد باشد، عنوان بحث بعدى مى‌باشد كه دو نوع نظريّه در اين‌جا هست و مؤلف موافقت خود را با يكى از آنها اعلام كرده است. | ||
از جمله مسائل قابل توجه در بحث قبله، عدم وجوب استقبال براى نمازهاى نافله مى‌باشد، چه اينكه نمازهاى نافله را مى‌توان در حال راه رفتن و سوار بر مركب نيز اقامه كرد. ممكن است در نمازها قبله به هر دليلى اشتباه شود و بعدا اين خطا مكشوف شود در اين صورت مسئله چند حالت پيدا مى‌كند كه در كتاب به آن صور و ادله‌شان اشاره شده است. | از جمله مسائل قابل توجه در بحث قبله، عدم وجوب استقبال براى نمازهاى نافله مى‌باشد، چه اينكه نمازهاى نافله را مى‌توان در حال راه رفتن و سوار بر مركب نيز اقامه كرد. ممكن است در نمازها قبله به هر دليلى اشتباه شود و بعدا اين خطا مكشوف شود در اين صورت مسئله چند حالت پيدا مى‌كند كه در كتاب به آن صور و ادله‌شان اشاره شده است. | ||
| خط ۷۹: | خط ۶۱: | ||
مقصد دوم: | مقصد دوم: | ||
نيّت، تكبيره الاحرام، قيام، قرائت، ركوع، سجود، تشهد و سلام واجبات نماز هستند كه به عنوان نخستين مبحث مقصد دوم به صورت تفصيلى مورد بررسى واقع گرديده‌اند. براى نمونه در بحث نيّت بحث مهمّى راجع به حقيقت نيّت مطرح شده كه در تمام عبادات قابل عرضه و توجه مى‌باشد يا در بحث تكبيره الاحرام مطلبى | نيّت، تكبيره الاحرام، قيام، قرائت، ركوع، سجود، تشهد و سلام واجبات نماز هستند كه به عنوان نخستين مبحث مقصد دوم به صورت تفصيلى مورد بررسى واقع گرديده‌اند. براى نمونه در بحث نيّت بحث مهمّى راجع به حقيقت نيّت مطرح شده كه در تمام عبادات قابل عرضه و توجه مى‌باشد يا در بحث تكبيره الاحرام مطلبى درباره افراد لال و اخرس آمده كه با مشخص شدن تكليفشان در اين مورد وظيفه اين گونه افراد در تمام اعمال عبادى و غير آن كه نياز به تكلّم مى‌باشد روشن مى‌گردد. | ||
مقصد سوم: | مقصد سوم: | ||
خلل نماز هم يكى از مطالب، در مباحث صلاة است كه بعضى از بزرگان مانند [[ | خلل نماز هم يكى از مطالب، در مباحث صلاة است كه بعضى از بزرگان مانند [[موسوی خمینی، سید روح‌الله|امام خمينى]](ره) و ديگران كتاب‌هاى مستقلّى در آن تأليف نموده‌اند. مؤلف نيز در اين‌جا تا حد ممكن سعى نموده جوانب و فروعات مسئله را تبيين نمايد كه اولين مبحث آن درباره سهو است. ايشان سهو را به دو صورت سهو در زياده و سهو در نقيصه تقسيم كرده، مى‌فرمايند: اصل اوّليه اين است كه سهو به زياده مبطل نماز نمى‌باشد مگر اينكه با قصد قربت شخص در تنافى باشد كه در اين صورت بدون شك هر گونه زيادى باعث بطلان نماز خواهد شد. رواياتى هم در اين زمينه وجود دارد كه مؤلف به بعضى از آنها اشاره نموده است. شكيات نماز هم داراى اقسامى هستند كه بعضى محكوم به صحت‌اند و بعضى ديگر مبطل و بعضى منصوص و بعضى ديگر غير منصوص. | ||
مقصد چهارم: | مقصد چهارم: | ||
نماز جماعت يكى از مستحبّات مؤكّد | نماز جماعت يكى از مستحبّات مؤكّد درباره فرائض مى‌باشد كه مؤلف جماعت در صبح و مغرب و عشاء را داراى اهميت بيشترى قلمداد كرده است. نماز جماعت در مورد جمعه و نماز عيدين واجب است به شرط اينكه بقيه شروط نيز جمع بشوند. در مورد نمازهاى مستحبّى هم بنا بر اعتقاد اماميّه، جماعت جايگاهى ندارد مگر در موارد استثنايى در مقابل اهل سنّت كه به جماعت برگزار شدن نمازهاى تراويح و غير آن را از سنّت‌هاى مؤكّد به حساب آورده‌اند. جماعت براى خود احكام و لوازمى دارد كه عدالت امام از آن جمله مى‌باشد، لكن اگر بعد از نماز جماعت معلوم شود امام كافر يا فاسق بوده نماز محكوم به صحت است كه البته اين حكم مستند به رواياتى از ائمه عليهم‌السلام مى‌باشد. | ||
مقصد پنجم: | مقصد پنجم: | ||
نماز آيات نمازى است كه در صورت كسوف، خسوف، زلزله و هر گونه عامل آسمانى از بادهاى شديده و تاريك شدن هوا واجب مى‌گردد. در مورد | نماز آيات نمازى است كه در صورت كسوف، خسوف، زلزله و هر گونه عامل آسمانى از بادهاى شديده و تاريك شدن هوا واجب مى‌گردد. در مورد کیفیت اقامه‌اش نيز مباحث منحصر به فردى مطرح مى‌باشد، زيرا اين نماز به لحاظ تعداد ركوع‌ها با نمازهاى ديگر قابل مقايسه نبوده و اگر كسى در اين ركوع‌ها شك كند نمى‌تواند به اصل مراجعه كند. در مورد وقت اين نماز هم اقوال متعددى وجود دارد؛ براى مثال اينكه نماز كسوف بايد بعد از شروع كسوف خوانده شود معلوم مى‌باشد. | ||
اما نهايت وقت آن تا كجاست، بحث ديگرى است كه با استفاده از روايات در صدد تعيينش برآمده‌اند. | اما نهايت وقت آن تا كجاست، بحث ديگرى است كه با استفاده از روايات در صدد تعيينش برآمده‌اند. | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۸۵: | ||
مقصد هفتم: | مقصد هفتم: | ||
نماز مسافر از مسائل مهم باب صلاة كتاب‌هاى فقهى مى‌باشد كه در موارد زيادى هم به صورت مستقل | نماز مسافر از مسائل مهم باب صلاة كتاب‌هاى فقهى مى‌باشد كه در موارد زيادى هم به صورت مستقل تألیف شده‌اند. دو ركعتى شدن نمازهاى چهار ركعتى كه اصطلاحا قصر گفته مى‌شود، اولين مبحث اين مقصد است كه البته براى واجب شدن اين حالت خاص شرايطى لازم است؛ از جمله اين شرايط، مسافت است؛ يعنى رسيدن به مسافت هشت فرسخ به قصد پيمودن اين مسافت از اول خروج، دومين شرط قصر شدن نماز مى‌باشد. استمرار قصد مسافرت، قصد اقامه نداشتن مسافر در يك محل ثابت، مكان ثابت داشتن كسى كه به سفر رفته؛ يعنى به اشخاصى كه مكان ثابت ندارند و هميشه در حال كوچ هستند مسافر صدق نمى‌كند، شغل نبودن سفر براى شخص و رسيدن شخص به حد ترخص ديگر شرايط قصر شدن نماز مى‌باشند. از جمله مسائل نماز مسافر اين است كه در چهار مكان مكه، مدينه، مسجد كوفه، و حائر حسينى(ع) شخص مخير است كه نمازش را تمام بخواند يا شكسته كه البته تمام خواندنش افضل مى‌باشد. | ||
مقصد هشتم: | مقصد هشتم: | ||
نماز جمعه از جمله امورى است كه دروجوبش هيچ گونه شك و ترديدى وجود ندارد. اين مسئله بين تمام مسلمين نيز اتفاقى مى‌باشد، زيرا نص صريح قرآن و احاديث معصومين | نماز جمعه از جمله امورى است كه دروجوبش هيچ گونه شك و ترديدى وجود ندارد. اين مسئله بين تمام مسلمين نيز اتفاقى مى‌باشد، زيرا نص صريح قرآن و احاديث معصومين عليهم‌السلام بر آن دلالت دارند؛ تنها صغير، مجنون، مريض، عبدو كسانى كه در روايات به آنها تصريح شده از اين حكم مستثنى مى‌باشند. | ||
از دگر احكام نماز جمعه اين است كه تكليف اين فريضه با اهميت در زمان غيبت معصوم(ع) چه خواهد بود؟. تعداد خاص حاضرين در نماز جمعه و بيان دو خطبه قبل از آن و نبودن نماز جمعه ديگرى در | از دگر احكام نماز جمعه اين است كه تكليف اين فريضه با اهميت در زمان غيبت معصوم(ع) چه خواهد بود؟. تعداد خاص حاضرين در نماز جمعه و بيان دو خطبه قبل از آن و نبودن نماز جمعه ديگرى در نزدیک تر از سه فرسخ به محل برگزارى نماز جمعه از جمله شرايط آن مى‌باشد. | ||
مقصد نهم: | مقصد نهم: | ||
نماز عيدين؛ يعنى نمازى كه مختص به روزهاى عيد فطر و عيد قربان بوده و با شرايط مخصوص و | نماز عيدين؛ يعنى نمازى كه مختص به روزهاى عيد فطر و عيد قربان بوده و با شرايط مخصوص و کیفیت خاصى اقامه مى‌شود، وجوب اين نماز قطعى بوده و شكى در آن وجود ندارد؛ آيه 14 و 15 سوره اعلى هم دال بر اين معنا مى‌باشد كه مى‌فرمايد: '''«قد أفلح من تزكى و ذكر اسم ربه فصلى»''' قمى در تفسير صافى مى‌گويد: منظور از تزكى، زكات فطره بوده و صلاة بعد از آن ناظر به نماز عيد فطر و عيد قربان مى‌باشد. لزوم وجود سلطان عادل براى واجب شدن نماز عيدين و عدم لزوم آن بحثى است كه مؤلف در ذيل اين مقصد به تفصيل و با ذكر ادله مطرح نموده است. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[الصلوة (حائری یزدی)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||