كامل الصناعة الطبية: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class='wikiInfo'>

[[پرونده:NUR14633J1.jpg|بندانگشتی|کامل الصناعة الطبیة]]

|+ |

! نام کتاب!! data-type='bookName'|کامل الصناعة الطبیة

|-

|نام های دیگر کتاب

|data-type='otherBookNames'|

|data-type='authors'|[[موسسه احیاء طب طبیعی]] (محقق)

[[موسسه مطالعات تاریخ پزشکی. طب اسلامی و مکمل]] (سفارش‌دهنده)

[[مجوسی، علی بن عباس]] (نويسنده)

|زبان  

|data-type='language'|عربی

|کد کنگره  

|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏R‎‏ ‎‏128‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ک‎‏2‎‏ ‎‏13*

|موضوع  

|data-type='subject'|پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14

|-

|data-type='publisher'|جلال الدين ج: 1, 2

ج: 3, 4

|-

|مکان نشر

|data-type='publishPlace'|قم - ایران ج: 1, 2

|data-type='publishYear'| 1387 هـ.ش

|-class='articleCode'

|}

 

'''كامل الصناعة الطبية'''، معروف به «ملكى» <ref>عيون الأنباء، ص 319</ref> و «الكناش الملكى» <ref>الذريعة، ج 4، ص 129</ref>، به تشويق عضد الدوله ديلمى، پادشاه صاحب نام آل بويه تأليف شد <ref>الكنى و الألقاب، ج 2، ص 469</ref>.

مؤلف، در مقدمه اين اثر، انگيزه خود را از نگارش اين كتاب، اولاً نگارش اثرى جامع در زمينه طب و ثانياً نقص كتب قدماء در اين زمينه بيان مى‌كند <ref>كامل الصناعة، ج 1، ص 10</ref>. وى در ادامه با مقارنه بين اين كتاب و كتب مهم پيشينيان در پى اثبات اين مدعاست.

 

 

اين كتاب، در دو قسمت (جزء) است و هر قسمت آن، شامل 10 مقاله مى‌باشد و مقالات هر جزء نيز خود داراى ابواب متعددى است. مجموع ابواب اين دو جزء - چنان‌كه حاجى خليفه گفته است - 1063 باب است <ref>كشف الظنون، ج 2، ص 1380</ref>.

 

 

جزء اول، در كليات و امور علمى و نظرى و جزء دوم، در امور عملى است. در جزء اول، افزون بر ديباچه و تصدير كتاب به نام عضد الدوله و بررسى آثار پزشكان بزرگ و كليات طب، به مسائلى همچون تشريح اعضاى ساده و مركب بدن، قواى طبيعى، علل و علائم و دوره بيمارى‌ها و نقش عواملى چون آب و هوا، غذا، خواب و ورزش در سلامت انسان پرداخته است.

ارزش اين اثر، تنها به نقل قول‌هاى مؤلف نيست. مؤلف، خود، در باره ارزش و جايگاه علمى اثرش مى‌گويد: «فانى اذكر فى كتابى هذا جميع ما يحتاج اليه من حفظ الصحة و مداواة الأمراض... و اذكر من أمر المداواة و العلاج... ما قد وقعت التجارب عليه و اختاره القدماء و صحت منفعته و امتحانه و طرحت ما سوى ذلك» <ref>كامل الصناعة، ج 1، ص 16</ref>.

اين سخن مؤلف، به گزافه نيست، چرا كه أبوالفرج ملطى نيز در حق اين اثر مى‌گويد: «در زمان خودش اين اثر به‌عنوان يك منبع درسى مورد توجه قرار گرفت تا آنكه كتاب «قانون» تأليف و به جامعه پزشكى عرضه شد و از آن پس، «كامل الصناعة»، كمتر مورد توجه قرار گرفت؛ بااين‌حال، اين اثر از لحاظ علمى بر «قانون» [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] ترجيح دارد» <ref>معجم المطبوعات العربية، ج 2، ص 1619</ref>.

دانشمند انگليسى، الگود نيز «قانون» را از نظر علمى ممتاز مى‌شناسد و «كامل الصناعة» را از ديدگاه عملى. همچنين بارهبروس، بخش اندام‌شناسى اين اثر را كامل‌تر از قانون مى‌داند <ref>فرزانگان زرتشتى، تأليف رويه</ref>

اثر مذكور يك بار توسط حكيم سيد غلام‌حسنين موسوى كنتورى به فارسى ترجمه شده است <ref>أعيان الشيعة، ج 8، ص 385</ref>. همچنين دو بار به لاتين ترجمه گرديده است. علاوه بر اين، تشريح اين كتاب و قانون [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و منصورى رازى، به نام سه كتاب تشريحى عرب، به سال 1903م، در ليده از شهرهاى هلند چاپ شده است <ref>تحفه حكيم مؤمن، ص 17</ref>.

<references />