۸۰٬۶۷۲
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محمد بن عبدالملک همدانی' به 'محمد بن عبدالملک همدانی ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11686J1.jpg | |||
| عنوان =قطع تاريخية من کتاب «عنوان السير في محاسن أهل البدو و الحضر، أو، المعارف المتأخرة» | |||
| عنوانهای دیگر =المعارف المتأخرة | |||
| | |||
| | |||
عنوان داخلي: شذرات من کتاب "أمراء الحج" | عنوان داخلي: شذرات من کتاب "أمراء الحج" | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[همدانی، محمد بن عبدالملک]] (نویسنده) | |||
[[هاجري، شايع عبدالهادي]] (گردآورنده) | [[هاجري، شايع عبدالهادي]] (گردآورنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =DS 38/4 /آ2ه8 | ||
| موضوع = | |||
1.وزيران - کشورهای اسلامی - سرگذشتنامه | |||
|کد کنگره | 2.شاهان و فرمان روايان - کشورهای اسلامی - سرگذشتنامه | ||
3.خلفا - سرگذشتنامه | |||
| ناشر = | |||
|موضوع | دار الغرب الإسلامي | ||
| مکان نشر =تونس | |||
2.شاهان و فرمان روايان - کشورهای اسلامی - | | سال نشر =2008م | ||
3.خلفا - | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11686AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11686 | |||
| کتابخوان همراه نور =11686 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''قطع تاریخیة من کتاب «عنوان السیر فی محاسن أهل البدو و الحضر أو المعارف المتأخرة» و بذیله شذرات من کتاب أمراء الحج'''، تألیف [[همدانی، محمد بن عبدالملک|محمد بن عبدالملک همدانی]] (521-463ق) مشتمل بر بخشهای به دست آمده از دو کتاب نویسنده در شرح حال مختصر علما، امرا و قضات است که توسط شایع عبدالهادی هاجری تحقیق شده است. | |||
'''قطع تاریخیة من کتاب «عنوان السیر فی محاسن أهل البدو و الحضر أو المعارف المتأخرة» و بذیله شذرات من کتاب أمراء الحج'''، تألیف [[همدانی، محمد بن عبدالملک|محمد بن عبدالملک همدانی]] | |||
اهمیت کتاب بدین جهت است که برخی از شرح حالهای ذکرشده در کتاب در هیچ مصدری غیر از آن یافت نمیشود<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص37</ref> | اهمیت کتاب بدین جهت است که برخی از شرح حالهای ذکرشده در کتاب در هیچ مصدری غیر از آن یافت نمیشود<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص37</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. بیشتر بخشهای این کتاب به ترتیب خاندان نظم یافته است؛ بدین صورت که بزرگ خاندان یا مؤسس آن ذکر شده و سپس اخبار فرزندان و نوادگان و در بعضی مواقع نزدیکان آنها ذکر گردیده است. | کتاب به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. بیشتر بخشهای این کتاب به ترتیب خاندان نظم یافته است؛ بدین صورت که بزرگ خاندان یا مؤسس آن ذکر شده و سپس اخبار فرزندان و نوادگان و در بعضی مواقع نزدیکان آنها ذکر گردیده است. | ||
البته گاه نیز شرح حال به ترتیب صنف یا مسئولیت - فقها یا والیان - تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص30</ref> | البته گاه نیز شرح حال به ترتیب صنف یا مسئولیت - فقها یا والیان - تنظیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص30</ref> | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
پایتخت خلافت عباسی، بغداد و دیگر پایتختهای منطقهای در قرون پنجم و ششم هجری شاهد ظهور تعدادی از علما در حوزه تاریخ اسلامی است. مورخ [[همدانی، محمد بن عبدالملک|محمد بن عبدالملک همدانی]] یکی از این علمای مبرزی است که تأثیر فعالی، نه تنها بر معاصرینش، بلکه بیش از آن بر علما و مورخین سدههای بعدی داشته است<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>در واقع او به عنوان فردی شناخته میشود که در روند تاریخ نویسی - که تا زمان خود؛ یعنی آغاز قرن ششم ادامه داد - تغییر کلی ایجاد | |||
کرد<ref>ر.ک: کلود کاهن، ص159</ref> | |||
«عنوان السیر» را ابن خلکان «عیون السیر» و [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] در الإعلان «عنوان السیرة» نامیده است. ابن العدیم در بغیة الطلب به نام کامل کتاب، «عنوان السیر فی محاسن أهل البدو و الحضر» اشاره کرده است. برخی مصادر «المعارف المتأخرة» نامیدهاند. ابوشامه در الروضتین، ابهام این نام گذاری را چنین برطرف کرده است: «در کتاب المعارف المتأخرة که عنوان السیر نامیده شده است...»؛ بنابراین، این کتاب دو عنوان دارد که آن را از بقیه تألیفات همدانی متمایز میکند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص29</ref> | |||
«عنوان | «عنوان السّیر» کتابی است که در حکم مفقود است و تنها بخشهای تاریخی پراکندهای از آن در مصادر متأخر آمده است. در قرن هفتم هجری ابن عدیم، ابن خلکان و ابیشامه و مهمتر از آن در قرن هشتم ابن فوطی، ابن ایبک صفدی و در آخر و بیش از همه در قرن نهم در کتاب عقد الجمان فی تاریخ أهل الزمان بدرالدین عینی از این کتاب گزارش شده است<ref>ر.ک: همان، ص27</ref>این بخشها از کتاب عنوان السیر در جزء یازده از عقد الجمان آمده و حوادث مابین سالهای (520-431ق) را پوشش داده است<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> | ||
در این کتاب، 233 شرح حال ذکر شده که 220 مورد از آن از منبع اصلی؛ یعنی همان عقد الجمان و 13 شرح حال از مصادر دیگر گرفته شده است. ابن عدیم در بغیة الطلب 10 شرح حال و ابن خلکان در وفیات 3 شرح حال به علاوه 7 شرح حال از عقیلیین، امرای موصل ذکر کرده است. ابوشامه در الروضتین تنها یک شرح حال از وزیر نظام الملک طوسی آورده است که با آنچه در بغیة الطلب و عقد الجمان آمده مطابقت دارد<ref>ر.ک: همان، ص30</ref> | |||
در | محقق کتاب در مقدمه، شرح حالهای ذکرشده در کتاب را در سه گروه خلفا، ملوک و سلاطین و بقیه اعیان دسته بندی کرده است. در گروه اول خلفای عباسی، فاطمی و امویین اندلس ذکر شده است. در گروه ملوک و سلاطین، ملوک آل بویه، سلاجقه، قراخانیین ترکستان، والیان مصر، معارضین و... ذکر شدهاند. در گروه سوم نیز امرا، نقبا، قضات و فرماندهان بغداد معرفی شدهاند<ref>ر.ک: همان، ص35-32</ref> | ||
از کتاب «أمراء الحج» نویسنده نیز تنها پارههای اندکی باقی مانده که عینی در کتاب عقد الجمان به اشتباه تحت نام «عنوان السیر» آورده است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> | |||
از کتاب «أمراء الحج» نویسنده نیز تنها پارههای اندکی باقی مانده که عینی در کتاب عقد الجمان به اشتباه تحت نام «عنوان السیر» آورده است<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> | |||
این کتاب با حج سال 317ق و حوادث پس از آن آغاز شده و با اشاره به حج ابوطالب زینبی در سال 463ق به اتمام رسیده | این کتاب با حج سال 317ق و حوادث پس از آن آغاز شده و با اشاره به حج ابوطالب زینبی در سال 463ق به اتمام رسیده | ||
است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص324-315</ref> | است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص324-315</ref> | ||
== وضعیت کتاب == | == وضعیت کتاب == | ||
ارجاعات و توضیحات محقق در پاورقیهای کتاب ذکر شده است. در انتهای اثر نیز فهارس اعلام، مکانها، جماعات و قبائل، کتب، قافیهها، فرهنگ و تمدن، مصادر و مراجع و محتویات کتاب ذکر شده است. | ارجاعات و توضیحات محقق در پاورقیهای کتاب ذکر شده است. در انتهای اثر نیز فهارس اعلام، مکانها، جماعات و قبائل، کتب، قافیهها، فرهنگ و تمدن، مصادر و مراجع و محتویات کتاب ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#مقدمه و متن کتاب. | #مقدمه و متن کتاب. | ||
#کلود کاهن، «تاریخ و مورخان اسلامی تا پایان دوران عباسی»، ترجمه شهلا بختیاری، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله تاریخ اسلام، بهار 1379، شماره 1، صفحه 141 تا | #[[:noormags:09388|کلود کاهن، «تاریخ و مورخان اسلامی تا پایان دوران عباسی»، ترجمه شهلا بختیاری، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله تاریخ اسلام، بهار 1379، شماره 1، صفحه 141 تا 195]]. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:تاریخ (عمومی)]] | [[رده:تاریخ (عمومی)]] |