قصه مدینه: تاریخ زندگی حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و وقایع پس از رحلت حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۴۲: خط ۴۲:


== معرفى اجمالى ==
== معرفى اجمالى ==
'''قصه مدينه: تاريخ زندگى حضرت فاطمه زهرا (س) و وقايع پس از رحلت حضرت رسول(ص)'''، تأليف [[نظری منفرد، علی|على نظرى منفرد]]، گزارش و تحليلى از تاريخ زندگى حضرت زهرا (س) و وقايع پس از رحلت پيامبر(ص) است كه با استناد به جوامع روايى و تاريخى فريقين نگاشته شده است <ref>مجله كتاب‌هاى اسلامى، ص148-149</ref>.
'''قصه مدينه: تاريخ زندگى حضرت فاطمه زهرا (س) و وقايع پس از رحلت حضرت رسول(ص)'''، تأليف [[نظری منفرد، علی|على نظرى منفرد]]، گزارش و تحليلى از تاريخ زندگى حضرت زهرا (س) و وقايع پس از رحلت پيامبر(ص) است كه با استناد به جوامع روايى و تاريخى فريقين نگاشته شده است <ref>مجله كتاب‌هاى اسلامى، ص148-149</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==




كتاب با مقدمه‌اى از مؤلف آغاز شده است. نويسنده در گزارش خود، سرنوشت پرفراز و نشيب مدينه، قصه‌هاى پرماجراى دوران صحابه در اين شهر و به‌ويژه مطالبى در مظلوميت اهل‌بيت(ع) را در شش فصل ارائه كرده است <ref>همان</ref>.
كتاب با مقدمه‌اى از مؤلف آغاز شده است. نويسنده در گزارش خود، سرنوشت پرفراز و نشيب مدينه، قصه‌هاى پرماجراى دوران صحابه در اين شهر و به‌ويژه مطالبى در مظلوميت اهل‌بيت(ع) را در شش فصل ارائه كرده است <ref>همان</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==




در مقدمه، مطالبى پيرامون رحلت پيامبر(ص)، منشأ اختلافات، عادل دانستن صحابه و راه شناخت منافقين، عنوان گرديده است <ref>مقدمه، ص17-22</ref>.
در مقدمه، مطالبى پيرامون رحلت پيامبر(ص)، منشأ اختلافات، عادل دانستن صحابه و راه شناخت منافقين، عنوان گرديده است <ref>مقدمه، ص17-22</ref>


در فصل نخست اين اثر، مباحثى در شش بخش ارائه شده است. اين فصل، شامل مباحثى درباره خلافت و مشروعيت آن، حوادث تلخ مربوط به ماجراى سقيفه و احاديثى درباره [[امام على(ع)]] و اهل‌بيت(ع) است <ref>متن كتاب، ص26-95</ref>.
در فصل نخست اين اثر، مباحثى در شش بخش ارائه شده است. اين فصل، شامل مباحثى درباره خلافت و مشروعيت آن، حوادث تلخ مربوط به ماجراى سقيفه و احاديثى درباره [[امام على(ع)]] و اهل‌بيت(ع) است <ref>متن كتاب، ص26-95</ref>


پيامبر(ص) پس از 23 سال تلاش بى‌وقفه و كوششى مداوم، چشم از جهان فروبست و روح مقدسش به‌سوى ملكوت پرواز كرد. او مسئوليت خويش را انجام داد و رسالتش را ابلاغ نمود. دينى كه او مأمور تبليغ آن شده بود، كامل و تمام بود و هيچ نقصان و كاستى‌اى در آن نبود تا مسلمانان آن را كامل كنند. پس آنچه در خير و سعادت، تباهى و شقاوت بشريت تأثير مى‌گذاشت، توسط وحى به رسول خدا (ص) انتقال يافت و او نيز به مردم ابلاغ كرد. پس همه چيز از طرف حضرت حق بيان و توسط رسول خدا ابلاغ شد. نويسنده پس از بيان اين مطلب، اين سؤال را مطرح مى‌كند كه با توجه به اينكه اسلام دين ابدى و هميشگى است و بعد از پيامبر(ص)، كسى به‌عنوان نبى و پيامبر نخواهد آمد، مسئله خلافت و مشروعيت آن بعد از ايشان چه خواهد شد؟ <ref>ر.ك: همان، ص23-24</ref>.
پيامبر(ص) پس از 23 سال تلاش بى‌وقفه و كوششى مداوم، چشم از جهان فروبست و روح مقدسش به‌سوى ملكوت پرواز كرد. او مسئوليت خويش را انجام داد و رسالتش را ابلاغ نمود. دينى كه او مأمور تبليغ آن شده بود، كامل و تمام بود و هيچ نقصان و كاستى‌اى در آن نبود تا مسلمانان آن را كامل كنند. پس آنچه در خير و سعادت، تباهى و شقاوت بشريت تأثير مى‌گذاشت، توسط وحى به رسول خدا (ص) انتقال يافت و او نيز به مردم ابلاغ كرد. پس همه چيز از طرف حضرت حق بيان و توسط رسول خدا ابلاغ شد. نويسنده پس از بيان اين مطلب، اين سؤال را مطرح مى‌كند كه با توجه به اينكه اسلام دين ابدى و هميشگى است و بعد از پيامبر(ص)، كسى به‌عنوان نبى و پيامبر نخواهد آمد، مسئله خلافت و مشروعيت آن بعد از ايشان چه خواهد شد؟ <ref>ر.ك: همان، ص23-24</ref>


در ادامه، سه راهى كه براى مشروعيت خلافت وجود دارد، به‌تفصيل بحث شده است. اين سه راه عبارتند از: اجماع، شورا و نصب <ref>همان، ص26</ref>.
در ادامه، سه راهى كه براى مشروعيت خلافت وجود دارد، به‌تفصيل بحث شده است. اين سه راه عبارتند از: اجماع، شورا و نصب <ref>همان، ص26</ref>


در فصل دوم، از شايستگى‌هاى حضرت على(ع) براى رهبرى سخن به ميان آمده است. از جمله آنكه از جابر بن عبدالله نقل شده است كه گفت: از رسول خدا (ص) شنيدم كه خصلت‌هايى از على(ع) بيان مى‌كرد كه اگر يكى از آنها در كسى باشد، براى فضل و شرف او كافى است؛ مثلا پيامبر فرموده:
در فصل دوم، از شايستگى‌هاى حضرت على(ع) براى رهبرى سخن به ميان آمده است. از جمله آنكه از جابر بن عبدالله نقل شده است كه گفت: از رسول خدا (ص) شنيدم كه خصلت‌هايى از على(ع) بيان مى‌كرد كه اگر يكى از آنها در كسى باشد، براى فضل و شرف او كافى است؛ مثلا پيامبر فرموده:
خط ۷۴: خط ۷۴:
#«علي قسيم الجنّة و النّار»؛ «على تقسيم‌كننده بهشت و دوزخ است».
#«علي قسيم الجنّة و النّار»؛ «على تقسيم‌كننده بهشت و دوزخ است».
#«من فارق عليا فقد فارقني و من فارقني فقد فارق اللّه»؛ «هركس از على جدا شود از من جدا شده و هركس از من جدا شود از خدا فاصله گرفته است».
#«من فارق عليا فقد فارقني و من فارقني فقد فارق اللّه»؛ «هركس از على جدا شود از من جدا شده و هركس از من جدا شود از خدا فاصله گرفته است».
#«شيعة علي هم الفائزون يوم القيامة»؛ «شيعيان على در روز قيامت رستگارند» <ref>همان، ص97-98</ref>.
#«شيعة علي هم الفائزون يوم القيامة»؛ «شيعيان على در روز قيامت رستگارند» <ref>همان، ص97-98</ref>


در روايت ديگرى كه از معاذ بن جبل، از پيامبر(ص) نقل شده، چنين آمده است كه آن حضرت فرمود: يا على! من بر تو در نبوّت پيشى گرفتم و تو بر مردم در هفت چيز برتر هستى و هيچ قريشى‌اى نمى‌تواند با تو در آن مقابله كند:
در روايت ديگرى كه از معاذ بن جبل، از پيامبر(ص) نقل شده، چنين آمده است كه آن حضرت فرمود: يا على! من بر تو در نبوّت پيشى گرفتم و تو بر مردم در هفت چيز برتر هستى و هيچ قريشى‌اى نمى‌تواند با تو در آن مقابله كند:
خط ۸۴: خط ۸۴:
#در ميان رعيت، عادل‌تر از ديگران بودى؛
#در ميان رعيت، عادل‌تر از ديگران بودى؛
#آگاهى و بصيرت تو در قضايا بيش از ديگران است؛
#آگاهى و بصيرت تو در قضايا بيش از ديگران است؛
#نزد خدا مزيت و برترى تو عظيم‌تر است <ref>ر.ك: همان، ص99</ref>.
#نزد خدا مزيت و برترى تو عظيم‌تر است <ref>ر.ك: همان، ص99</ref>


فصل سوم ويژه بيان فضايل، ويژگى‌ها و مظلوميت حضرت فاطمه زهرا (س) است. در روايتى در اين فصل، چنين آمده است كه پيامبر(ص) فرمود: نور فاطمه قبل از خلقت زمين و آسمان آفريده شده است. بعضى از مردم گفتند: يا رسول‌الله! مگر فاطمه از جنس بشر نيست؟ فرمود: فاطمة حوراي إنسية (حور و انس است). گفتند: چگونه او حوراى انسيه است؟ فرمود: خدا او را قبل از خلقت آدم از نور خود آفريد و هنگامى كه آدم را آفريد او را بر آدم عرضه كرد. گفتند: فاطمه در كجا بود؟ فرمود: در حقه‌اى زير ساق عرش. گفتند: طعام او چه بود؟ فرمود: تسبيح، تقديس، تهليل و تحميد. پس زمانى كه خداى عز و جل آدم را آفريد و مرا از صلب او بيرون آورد و خواست فاطمه را از صلب من بيرون آورد، او را در سيب بهشتى قرار داد و جبرئيل آن را نزد من آورد <ref>همان، ص149-150</ref>.
فصل سوم ويژه بيان فضايل، ويژگى‌ها و مظلوميت حضرت فاطمه زهرا (س) است. در روايتى در اين فصل، چنين آمده است كه پيامبر(ص) فرمود: نور فاطمه قبل از خلقت زمين و آسمان آفريده شده است. بعضى از مردم گفتند: يا رسول‌الله! مگر فاطمه از جنس بشر نيست؟ فرمود: فاطمة حوراي إنسية (حور و انس است). گفتند: چگونه او حوراى انسيه است؟ فرمود: خدا او را قبل از خلقت آدم از نور خود آفريد و هنگامى كه آدم را آفريد او را بر آدم عرضه كرد. گفتند: فاطمه در كجا بود؟ فرمود: در حقه‌اى زير ساق عرش. گفتند: طعام او چه بود؟ فرمود: تسبيح، تقديس، تهليل و تحميد. پس زمانى كه خداى عز و جل آدم را آفريد و مرا از صلب او بيرون آورد و خواست فاطمه را از صلب من بيرون آورد، او را در سيب بهشتى قرار داد و جبرئيل آن را نزد من آورد <ref>همان، ص149-150</ref>


در فصل‌هاى چهارم تا ششم، حوادث و مسائل مربوط به دوران خلفاى سه‌گانه (ابوبكر، عمر و عثمان) ارائه شده است. از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصول، عبارت است از: حديث شيطان و استقاله، مدت زمامدارى ابوبكر، رابطه عمر با يهود، رأى عمر درباره قرآن، جارود عامرى، تصرف عثمان در بيت‌المال، وليد بن عقبه، وفات ابوذر، اسباب قتل عثمان، نقش طلحه و زبير و... <ref>همان، ص293-463</ref>.
در فصل‌هاى چهارم تا ششم، حوادث و مسائل مربوط به دوران خلفاى سه‌گانه (ابوبكر، عمر و عثمان) ارائه شده است. از جمله مباحث مطرح‌شده در اين فصول، عبارت است از: حديث شيطان و استقاله، مدت زمامدارى ابوبكر، رابطه عمر با يهود، رأى عمر درباره قرآن، جارود عامرى، تصرف عثمان در بيت‌المال، وليد بن عقبه، وفات ابوذر، اسباب قتل عثمان، نقش طلحه و زبير و... <ref>همان، ص293-463</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۹۵: خط ۹۵:
فهرست مطالب، در ابتدا و كتابنامه منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست مطالب، در ابتدا و كتابنامه منابع مورد استفاده نويسنده، در انتهاى كتاب آمده است.


در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع <ref>ر.ك: پاورقى، ص23</ref>، به توضيح برخى مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ك: همان، ص26</ref>.
در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع <ref>ر.ك: پاورقى، ص23</ref>، به توضيح برخى مطالب متن پرداخته شده است <ref>ر.ك: همان، ص26</ref>


==پانويس ==
==پانويس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش