قائم‌مقامی، عالم‌تاج‌ (فراهانی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲: خط ۴۲:


==زادروز، زادگاه و تبار==
==زادروز، زادگاه و تبار==
ژاله در سـال ١٣٠١ق (١٢٦٢ش)، در فراهان اراک به دنیا آمد<ref>ر.ک: مرادی، ایوب، ص149</ref>‏. پدرش میرزا فتح‌الله فرزند میرزا علی پسر میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام ثانی، نخستین فدایی سیاست خارجی بود و مادرش مریم خانم صبیه معین‌الملک.
ژاله در سـال ١٣٠١ق (١٢٦٢ش)، در فراهان اراک به دنیا آمد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64521/149 ر.ک: مرادی، ایوب، ص149]</ref>‏. پدرش میرزا فتح‌الله فرزند میرزا علی پسر میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام ثانی، نخستین فدایی سیاست خارجی بود و مادرش مریم خانم صبیه معین‌الملک.


==تحصیل==
==تحصیل==
خط ۵۴: خط ۵۴:
'''رنجی که من از دوری فرزند کشـم'''
'''رنجی که من از دوری فرزند کشـم'''


یعقوب‎ از آن حال خبر دارد و بس'''<ref>ر.ک: مرادی، ایوب، ص150-149</ref>‏. '''
یعقوب‎ از آن حال خبر دارد و بس'''<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64521/149 ر.ک: مرادی، ایوب، ص150-149]</ref>‏. '''


==جایگاه ادبی و اجتماعی==
==جایگاه ادبی و اجتماعی==
ژاله مکنونات شخصی‌اش را به‌راحتی در شعرش مـنعکس کــرد و ازهمـین‌رو بایـد گفت: «فـردیت و جـهان زنانه‎ در‎ شعر فارسی، نخسـتین بـار در شـعر ژالـه نمـود یافـت».
ژاله مکنونات شخصی‌اش را به‌راحتی در شعرش مـنعکس کــرد و ازهمـین‌رو بایـد گفت: «فـردیت و جـهان زنانه‎ در‎ شعر فارسی، نخسـتین بـار در شـعر ژالـه نمـود یافـت».
ژالـه «اولـین زن شاعری بود که از مسائل‎ خود‎ سخن‎ گفت؛ اشعارش را تا سال‎‎ها‎ پوشـیده‎ داشـت و جز برای دل خود شـعر نـمی‌گفت و حتی بخش قابـل تـوجهی از اشـعارش را سـوزاند». تااینکه‎ سال‎‎ها‎ بعد فرزندش، حسین، مجموعـه اشـعارش را‎ گردآوری‎ و منتشر کرد. ژاله قائم‌مقامی در طرح مسائل زنان پیش‎گام است و نـخستین بـیانیه‌های تـساوی حقـوق زنان و مردان‎ و ابراز‎ نارضایتی‎ از مقام و جایگاه زنان نخست در شعر ایشان مطـرح‎ شـده است. وی در اشـعارش آشکارا و با شجاعت تمام و بـا زبـانی سـاده، پخته و ادیبانه به‎ تـوصیف‎ اوضـاع‎ زنـان پرداخته است و شعار برابری حقوق زنـان و مـردان را سر می‎دهد‎<ref>ر.ک: همان</ref>‏.  
ژالـه «اولـین زن شاعری بود که از مسائل‎ خود‎ سخن‎ گفت؛ اشعارش را تا سال‎‎ها‎ پوشـیده‎ داشـت و جز برای دل خود شـعر نـمی‌گفت و حتی بخش قابـل تـوجهی از اشـعارش را سـوزاند». تااینکه‎ سال‎‎ها‎ بعد فرزندش، حسین، مجموعـه اشـعارش را‎ گردآوری‎ و منتشر کرد. ژاله قائم‌مقامی در طرح مسائل زنان پیش‎گام است و نـخستین بـیانیه‌های تـساوی حقـوق زنان و مردان‎ و ابراز‎ نارضایتی‎ از مقام و جایگاه زنان نخست در شعر ایشان مطـرح‎ شـده است. وی در اشـعارش آشکارا و با شجاعت تمام و بـا زبـانی سـاده، پخته و ادیبانه به‎ تـوصیف‎ اوضـاع‎ زنـان پرداخته است و شعار برابری حقوق زنـان و مـردان را سر می‎دهد‎<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64521/149 ر.ک: همان]</ref>‏.  


اگرچه‎ او هیچ تعمدی برای ساختن شـعر زنـانه نداشت‎، اما‎ ذهنیت زنانه‌اش، زبـان زنـانه‌ای آفرید که نقش خواسته‌ها و آرزوهای بی‎پرده یک زن بر صفحه کاغذ بود و این درست نقطه‎ مقابل‎ سنت‎ پوشیده‌گویی و رفتار سنتی زن در جامعه ایران بود. در ساختار‎ فـرهنگی ایـران دوران مشروطه مصلحت‌گرایی، اطاعت و دنـباله‌روی از الگـوهای مرسوم، به‌خصوص برای زنان، ارزش تلقی شده و با‎ هر‎ هنجارگریزی‎ او برخورد شده است. اما ژاله در شیوه بیان، نوع نگرش‎ و اندیشه‎ با دیگران تفاوت داشت؛ به رفتارهای مستبدانه اطرافیان و پدر و مادر و همسر انـتقاد مـی‌کرد و به قانون‌های نادرست‎ و اصول‎ اخلاقی‎ اجتماعی ناشایست اعتراض داشت <ref>ر.ک: پاشاپاسندی، حسینعلی؛ پارسایی، حسین؛ حمیدی مکرمه، ص12</ref>‏.
اگرچه‎ او هیچ تعمدی برای ساختن شـعر زنـانه نداشت‎، اما‎ ذهنیت زنانه‌اش، زبـان زنـانه‌ای آفرید که نقش خواسته‌ها و آرزوهای بی‎پرده یک زن بر صفحه کاغذ بود و این درست نقطه‎ مقابل‎ سنت‎ پوشیده‌گویی و رفتار سنتی زن در جامعه ایران بود. در ساختار‎ فـرهنگی ایـران دوران مشروطه مصلحت‌گرایی، اطاعت و دنـباله‌روی از الگـوهای مرسوم، به‌خصوص برای زنان، ارزش تلقی شده و با‎ هر‎ هنجارگریزی‎ او برخورد شده است. اما ژاله در شیوه بیان، نوع نگرش‎ و اندیشه‎ با دیگران تفاوت داشت؛ به رفتارهای مستبدانه اطرافیان و پدر و مادر و همسر انـتقاد مـی‌کرد و به قانون‌های نادرست‎ و اصول‎ اخلاقی‎ اجتماعی ناشایست اعتراض داشت <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/57988/12 ر.ک: پاشاپاسندی، حسینعلی؛ پارسایی، حسین؛ حمیدی مکرمه، ص12]</ref>‏.


==وفات==
==وفات==
ژاله، در ١٣٢٥ش، در ٦٣ سالگی وفات یافت<ref>ر.ک: مرادی، ایوب، ص150-149</ref>‏.  
ژاله، در ١٣٢٥ش، در ٦٣ سالگی وفات یافت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/64521/149 ر.ک: مرادی، ایوب، ص150-149]</ref>‏.  


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش