۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
فهرست ما قبل الفهرست (آثار ایرانی پیش از اسلام): تفاوت میان نسخه‌ها
فهرست ما قبل الفهرست (آثار ایرانی پیش از اسلام) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۳۰
، ۲ نوامبر ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ابیاس' به 'ابیاس'
جز (جایگزینی متن - '}}'''' به '}} '''') |
جز (جایگزینی متن - 'ابیاس' به 'ابیاس') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[اذکایی، پرویز]] ( | [[اذکایی، پرویز]] (نویسنده) | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| کد کنگره =Z 7085 /الف9الف4 | | کد کنگره =Z 7085 /الف9الف4 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
1.ادبيات ايراني - پيش از اسلام - سرگذشت‌نامه و | 1.ادبيات ايراني - پيش از اسلام - سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی | ||
2.خط - تاريخ | 2.خط - تاريخ | ||
3.علوم قديم | 3.علوم قديم | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14396AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14396AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18221 | |||
| کتابخوان همراه نور =14396 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''فهرست ما قبل الفهرست (آثار ایرانی پیش از اسلام)'''، اثر [[اذکایی، پرویز|پرویز اذکایی]]، | {{کاربردهای دیگر|الفهرست (ابهام زدایی)}} | ||
'''فهرست ما قبل الفهرست (آثار ایرانی پیش از اسلام)'''، اثر [[اذکایی، پرویز|پرویز اذکایی]]، دانشنامه‌ای جامع و سندی معتمد و مرجعی معتبر در تاریخ فرهنگ، دین، دانش، حکمت و آداب ایرانی به زبان فارسی است. | |||
همان طور که «فهرست» ابن ندیم مشتمل بر ذکر آثار مکتوب طی سده‌های نخستین اسلامی است - در موضوع‌های مختلف علوم و فنون و آداب و تاریخ و سیر - فهرست حاضر نیز متضمن شرح آثار ایرانی (پهلوی و سریانی) ما قبل اسلامی است که قسمت اعظم آنها، هم به دوره اسلامی انتقال یافته است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص6</ref> | همان طور که «فهرست» ابن ندیم مشتمل بر ذکر آثار مکتوب طی سده‌های نخستین اسلامی است - در موضوع‌های مختلف علوم و فنون و آداب و تاریخ و سیر - فهرست حاضر نیز متضمن شرح آثار ایرانی (پهلوی و سریانی) ما قبل اسلامی است که قسمت اعظم آنها، هم به دوره اسلامی انتقال یافته است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص6</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۹: | ||
اذکائی از دانشمندان و محققان علاقه مند به آثار عجم می‌خواهد که یکباره این پندار نادرست را از سر به در کنند که ]گویا[ خط و زبان سریانی بخشی از میراث ایرانی نبوده است. برای دفاع از این مدعا، او از دانشمندان بزرگ ایرانی عهد اسلامی نظیر «ابن مقفع»، «[[حمزه اصفهانی، حمزه بن حسن|حمزه اصفهانی]]»، «ابن الندیم» و «ابوعبدالله خوارزمی» نام می‌برد که «به یک کلام هم داستانند که سخن ]کذا[ ایرانیان بر پنج زبان روان می‌گردیده است: پهلوی، دری، پارسی، خوزی و سریانی»، که این زبان اخیر، زبان سرزمین سریان سورستان یا همان عراق است. او سپس اقامه دلیل می‌کند که چرا زبان شناسان معاصر، زبان سریانی را جزو زبان‌های ایرانی فهرست نکرده‌اند و توضیح می‌دهد که این بدان سبب است که سریانی، زبانی سامی است که برخلاف پهلوی جزو زبان‌های آریایی ]هند و اروپایی[ به حساب نمی‌آید. اما در این خصوص ابدا تردیدی نیست که ایرانیان باستان، زبان سریانی ]آرامی[ را به عنوان زبان خود برگزیده بوده‌اند؛ چنان که «در دوران اسلامی نیز زبان عربی را برای مقاصد ادبی، علمی و فلسفی در تألیفات خود به کار گرفتند». از واسطه این مقام زبان سریانی است که اذکائی نقشی را که این زبان در ایران باستانی برعهده داشته با نقش زبان عربی در دوره اسلامی مقایسه می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص69-70</ref> | اذکائی از دانشمندان و محققان علاقه مند به آثار عجم می‌خواهد که یکباره این پندار نادرست را از سر به در کنند که ]گویا[ خط و زبان سریانی بخشی از میراث ایرانی نبوده است. برای دفاع از این مدعا، او از دانشمندان بزرگ ایرانی عهد اسلامی نظیر «ابن مقفع»، «[[حمزه اصفهانی، حمزه بن حسن|حمزه اصفهانی]]»، «ابن الندیم» و «ابوعبدالله خوارزمی» نام می‌برد که «به یک کلام هم داستانند که سخن ]کذا[ ایرانیان بر پنج زبان روان می‌گردیده است: پهلوی، دری، پارسی، خوزی و سریانی»، که این زبان اخیر، زبان سرزمین سریان سورستان یا همان عراق است. او سپس اقامه دلیل می‌کند که چرا زبان شناسان معاصر، زبان سریانی را جزو زبان‌های ایرانی فهرست نکرده‌اند و توضیح می‌دهد که این بدان سبب است که سریانی، زبانی سامی است که برخلاف پهلوی جزو زبان‌های آریایی ]هند و اروپایی[ به حساب نمی‌آید. اما در این خصوص ابدا تردیدی نیست که ایرانیان باستان، زبان سریانی ]آرامی[ را به عنوان زبان خود برگزیده بوده‌اند؛ چنان که «در دوران اسلامی نیز زبان عربی را برای مقاصد ادبی، علمی و فلسفی در تألیفات خود به کار گرفتند». از واسطه این مقام زبان سریانی است که اذکائی نقشی را که این زبان در ایران باستانی برعهده داشته با نقش زبان عربی در دوره اسلامی مقایسه می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص69-70</ref> | ||
نویسنده، مردم سریانی زبان را به دو گروه تقسیم می‌کند: یکی گروهی که تحت استیلای رومیان به سر می‌بردند که یعقوبیان هستند و دیگری، آنها که در بلاد ایران می‌زیسته‌اند و به نسطوریان مشهورند. هنگامی که رومیان در سال 974م مدرسه ادسا را تعطیل کردند، نسطوریان به نصیبین آمدند و در آنجا مدرسه ای تأسیس کردند که آن هم اشتهار یافت. «اختلاف میان این دو فرقه مسیحی، | نویسنده، مردم سریانی زبان را به دو گروه تقسیم می‌کند: یکی گروهی که تحت استیلای رومیان به سر می‌بردند که یعقوبیان هستند و دیگری، آنها که در بلاد ایران می‌زیسته‌اند و به نسطوریان مشهورند. هنگامی که رومیان در سال 974م مدرسه ادسا را تعطیل کردند، نسطوریان به نصیبین آمدند و در آنجا مدرسه ای تأسیس کردند که آن هم اشتهار یافت. «اختلاف میان این دو فرقه مسیحی، بازتابیاست از منازعات بین امپراتوری روم و ایران. در واقع، این منازعات بیش از آنکه دینی باشد، سیاسی بوده است»<ref>همان، ص70</ref> | ||
کتاب، اساسا مشتمل است بر تحقیقی درباره جایگاه علم در شاهنشاهی ایران باستان و آثاری که در طول آن دوره نوشته شده است. نویسنده کوشیده است نشان دهد که علم، نخست در شاهنشاهی عظیم ایران - که ایران بزرگ و بین النهرین را در بر می‌گرفت - آغاز شده و سپس از آنجا به جهان غرب بسط یافته است<ref>همان، ص68</ref> | کتاب، اساسا مشتمل است بر تحقیقی درباره جایگاه علم در شاهنشاهی ایران باستان و آثاری که در طول آن دوره نوشته شده است. نویسنده کوشیده است نشان دهد که علم، نخست در شاهنشاهی عظیم ایران - که ایران بزرگ و بین النهرین را در بر می‌گرفت - آغاز شده و سپس از آنجا به جهان غرب بسط یافته است<ref>همان، ص68</ref> | ||
| خط ۶۷: | خط ۷۰: | ||
فهرست محتویات هر جلد در ابتدای آن جلد آمده است. | فهرست محتویات هر جلد در ابتدای آن جلد آمده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#مقدمه و متن کتاب. | #مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags:84009|جورجیانا، «نقد و معرفی کتاب: کتابگزاری فهرست ما قبل الفهرست»، ترجمه احمدرضا قائم مقامی، مجله آینه میراث، شماره 18 و 19، پاییز و زمستان 1381، از صفحه 68 تا 75، درج در پایگان مجلات تخصصی نور (نورمگز)]]. | #[[:noormags:84009|جورجیانا، «نقد و معرفی کتاب: کتابگزاری فهرست ما قبل الفهرست»، ترجمه احمدرضا قائم مقامی، مجله آینه میراث، شماره 18 و 19، پاییز و زمستان 1381، از صفحه 68 تا 75، درج در پایگان مجلات تخصصی نور (نورمگز)]]. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||