۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|- | |- | ||
|زبان | |زبان | ||
|data-type='language'| عربي | |data-type='language'| عربي | ||
|- | |- | ||
|کد کنگره | |کد کنگره | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
|- | |- | ||
|سال نشر | |سال نشر | ||
|data-type='publishYear'|1430ق | |data-type='publishYear'|1430ق | ||
|-class='articleCode' | |-class='articleCode' | ||
|کد اتوماسیون | |کد اتوماسیون | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==معرفی اجمالی== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''فضائل الصحابة'''، اثر [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] | '''فضائل الصحابة'''، اثر [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] (164-241ق)، چنان‌که از عنوان آن هویداست مشتمل بر روایاتی است که در منقبت صحابه پیامبر(ص) نقل شده است. این کتاب اولین کتابی است که در این موضوع به دست ما رسیده است<ref>طباطبایی یزدی، محمد</ref>. کتاب توسط وصی‌الله بن محمد عباس تحقیق شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
فصل دوم به کتبی که درباره صحابه و فضایلشان نگاشته شده است اختصاص یافته است. در این فصل تعداد زیادی از نویسندگان را برمی‌شمارد که در موضوع صحابه کتاب نگاشته‌اند. اولین آنها محمد بن سعد بن منیع (168-230ق) است و آخرین نفری که محقق از آنها یاد می‌کند ابن حجر عسقلانی (773-852ق) است. | فصل دوم به کتبی که درباره صحابه و فضایلشان نگاشته شده است اختصاص یافته است. در این فصل تعداد زیادی از نویسندگان را برمی‌شمارد که در موضوع صحابه کتاب نگاشته‌اند. اولین آنها محمد بن سعد بن منیع (168-230ق) است و آخرین نفری که محقق از آنها یاد می‌کند ابن حجر عسقلانی (773-852ق) است. | ||
فصل سوم به زندگی‌نامه [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] | فصل سوم به زندگی‌نامه [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] و آثار او اختصاص یافته است. | ||
فصل چهارم مشتمل بر: نسخی که محقق در تحقیق کتاب از آنها استفاده کرده، انتساب نسخه به مؤلف، چگونگی تصحیح و تحقیق کتاب است. | فصل چهارم مشتمل بر: نسخی که محقق در تحقیق کتاب از آنها استفاده کرده، انتساب نسخه به مؤلف، چگونگی تصحیح و تحقیق کتاب است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
مقدمه کتاب شامل طرق مختلف کتاب و روایاتی از پیامبر در فضایل صحابه است. | مقدمه کتاب شامل طرق مختلف کتاب و روایاتی از پیامبر در فضایل صحابه است. | ||
نکته مهم درباره روایات این کتاب این است که این کتاب به‌صورت متعارف تألیف [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] | نکته مهم درباره روایات این کتاب این است که این کتاب به‌صورت متعارف تألیف [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] به حساب نمی‌آید، بلکه مجموعه روایاتی است که عبدالله بن احمد فرزند او از وی روایت کرده است به اضافه روایاتی که از طریق ابوبکر بن مالک قطیعی از عبدالله روایت کرده است و این دو شخص اخیر - عبدالله و قطیعی - علاوه بر مرویاتشان از احمد، روایاتی را از طریق مشایخ خود - غیر احمد - بر آن افزوده‌اند. | ||
در خصوص کتاب «فضائل الصحابة» آمار روایات آن از مجموع ۱۹۶۲ روایت بر اساس تقسیم‌بندی فوق چنین است: | در خصوص کتاب «فضائل الصحابة» آمار روایات آن از مجموع ۱۹۶۲ روایت بر اساس تقسیم‌بندی فوق چنین است: | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
در این جلد بعد از ذکر فضایل عشره مبشره، روایاتی در فضائل فاطمه زهرا (س)، حسنین(ع)، همسران پیامبر(ص) و برخی دیگر از صحابه، برخی از اقوام و قبایل همچون بنی غفار و اسلم، اهل شام و یمن آمده است. کتاب با روایاتی در فضیلت عمرو بن عاص، معاویه، عباس بن عبدالمطلب و عبدالله بن عباس به پایان می‌رسد. | در این جلد بعد از ذکر فضایل عشره مبشره، روایاتی در فضائل فاطمه زهرا (س)، حسنین(ع)، همسران پیامبر(ص) و برخی دیگر از صحابه، برخی از اقوام و قبایل همچون بنی غفار و اسلم، اهل شام و یمن آمده است. کتاب با روایاتی در فضیلت عمرو بن عاص، معاویه، عباس بن عبدالمطلب و عبدالله بن عباس به پایان می‌رسد. | ||
در این کتاب احادیث از حیث صحت و ضعف به چند قسم تقسیم می‌شوند: برخی از آنها صحیح، برخی حسن، تعدادی ضعیف و شماری از آنها در نهایت ضعف قرار دارند و این نوع از روایات فقط در این کتاب [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] | در این کتاب احادیث از حیث صحت و ضعف به چند قسم تقسیم می‌شوند: برخی از آنها صحیح، برخی حسن، تعدادی ضعیف و شماری از آنها در نهایت ضعف قرار دارند و این نوع از روایات فقط در این کتاب [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] نیست، بلکه در کتبی چون مسند نیز شیوه مؤلف چنین بوده است؛ لذا [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] درباره احادیث کتاب مسند گفته است: در کتاب مسند قصدم بر این بوده که احادیث مشهور را گردآوری کنم و چنین نبوده است که فقط به احادیث صحیح اکتفا نمایم؛ والا اگر چنین بود در مسند فقط به مسائل جزئی پرداخته می‌شد<ref>ر.ک: محمودی، محمدکاظم، ص32</ref>. | ||
هرچند روایات این کتاب از حیث سند گوناگون است، لکن سیره علمای عامه بر این بوده که احادیث این کتاب را اخذ کرده و در کتب خود ذکر کرده‌اند؛ کسانی چون حاکم نیشابوری، خطیب بغدادی، حسکانی، ابن عساکر، محب طبری، مزی، ابن ابی‌الحدید، ابن کثیر، ابن بطریق و...<ref>ر.ک: همان، ص32 و 33</ref>. | هرچند روایات این کتاب از حیث سند گوناگون است، لکن سیره علمای عامه بر این بوده که احادیث این کتاب را اخذ کرده و در کتب خود ذکر کرده‌اند؛ کسانی چون حاکم نیشابوری، خطیب بغدادی، حسکانی، ابن عساکر، محب طبری، مزی، ابن ابی‌الحدید، ابن کثیر، ابن بطریق و...<ref>ر.ک: همان، ص32 و 33</ref>. | ||
عموما روش محدثان شیعه و سنی همواره چنین بوده است که دقت و احتیاطی را که در خصوص روایات فقهی و حلال و حرام تکلیفی اعمال می‌کنند، در مواجهه با روایات غیر فقهی، اعم از روایات مربوط به فضائل، روایات اخلاقی و... اعمال نمی‌کنند و سخت‌گیری کمتری از خود نشان می‌دهند. فقیهان نیز درخصوص روایات سنن احکام مستحبی به قاعده «تسامح در ادله سنن» تمسک می‌جویند. [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] | عموما روش محدثان شیعه و سنی همواره چنین بوده است که دقت و احتیاطی را که در خصوص روایات فقهی و حلال و حرام تکلیفی اعمال می‌کنند، در مواجهه با روایات غیر فقهی، اعم از روایات مربوط به فضائل، روایات اخلاقی و... اعمال نمی‌کنند و سخت‌گیری کمتری از خود نشان می‌دهند. فقیهان نیز درخصوص روایات سنن احکام مستحبی به قاعده «تسامح در ادله سنن» تمسک می‌جویند. [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] نیز همچون دیگر محدثین از این شیوه تبعیت کرده است. اما در خصوص روایات فضائل، وی اگر هم از چنین شیوه‌ای پیروی کرده باشد بدان معنی نیست که روایات آن بالجمله و همگی ضعیف باشند یا همه آنها بی‌عیب و صحیح قلمداد شوند<ref>طباطبایی یزدی، محمد </ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||