فتوت‌نامه سلطانی

فتوت‌نامه سلطانی، رساله‌ای فارسی است به قلم ملا حسین واعظ کاشفی سبزواری (درگذشته 910ق) و یکی از منابع اصیل در شناخت فتوت و آداب آن بشمار می‌رود. این اثر با مقدمه و تصحیح دکتر جعفر محجوب در سال 1350 منتشر شده است.

‫فتوت نامه سلطانی
فتوت‌نامه سلطانی
پدیدآورانکاشفی، حسین بن علی (نويسنده) محجوب، محمد جعفر (محقق)
ناشربنياد فرهنگ ايران
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1350ش
چاپ1
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ک۲ف۲ 294 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این کتاب، به گفته مؤلف آن، «رساله‌ای است در بیان طریق اهل‌ فتوت و قوانین و آداب و شدّ و بیعت و پوشیدن تاج و خرقه و شرح ادب و سیرت هر فرقه و شرایط شیخ و مرید و شاگرد و استاد و لوازم تکمیل و تعلیم و تلقین و ارشاد»[۱]‏.

این نسخه از کتاب مشتمل بر مقدمه مفصلی در بیش از یک‌صد صفحه از مصحح، مقدمه مؤلف در سه فصل و هفت باب است. آن‌گونه که مصحح نوشته باب هفتم کتاب ناقص مانده است. فصل‌های این باب نیز مغشوش است و ظاهراً باید شش نوع قبضه (تیغ، سپر و...) هریک در ذیل یک قسمت یاد شود؛ یعنی اینها قسمتی است از نخستین فصل باب هفتم[۲]‏.

جعفر محجوب در مقدمه یک‌صدوسیزده صفحه‌ای خود تاریخ مختصری از فتوت و نکاتی درباره کاشفی و خصوصیات فتوت‌نامه سلطانی و نسخ خطی آن را بیان کرده است[۳]‏.

فتوت‌نامه سلطانی از هر حیث، کتابی مهم در فهم تاریخ فرهنگی و معنوی و اجتماعی ایران است. از اخلاقیات تا عقاید عامه و تصوف فتوتی و آداب معنوی پیشه‌وران و اصناف گوناگون و نیز اشاره به عقاید و مسائلی که در هیچ منبع دیگری بدین تفصیل بدان پرداخته نشده است. مولانا حسین کاشفی با تسلط بر موضوع و ذوق تدوین و نثر خوب، دائرة‌المعارفی در فتوت و فرهنگ عامه خلق کرده که از جمله مهم‌‌ترین منابع در این موضوع محسوب می‌شود[۴]‏.

پانویس

  1. ر.ک: صفری، علی‌اکبر، ص150
  2. ر.ک: فهرست مندرجات، صفحه شش، پاورقی
  3. ر.ک: رضوی، مسعود، ص23
  4. ر.ک: همان، ص21

منابع مقاله

  1. فهرست مندرجات.
  2. صفری، علی‌اکبر، «فتوت‌نامه سلطانی، گزیده‌هایی از متن نسخه خطی فتوت‌نامه سلطانی ملا حسین واعظ کاشفی سبزواری»، آینه پژوهش، بهمن و اسفند 1390، شماره 132، ص‌150 تا 151.
  3. رضوی، مسعود، «در مذهب ارباب فتوت: نوشتاری درباره ملا حسین واعظ کاشفی و فتوت‌نامه سلطانی»، اطلاعات حکمت و معرفت، شهریور 1389، سال پنجم، شماره 6، ص‌19 تا 25.


وابسته‌ها