۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== [[' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} [['
جز (جایگزینی متن - 'جنبههای' به 'جنبههای') |
جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== [[' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} [[') |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR04201J1.jpg | |||
| عنوان =عوام و خواص از دیدگاه قرآن | |||
| عنوان‌های دیگر =عوام و خواص در قرآن | |||
| پدیدآوران = | |||
[[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. نمایندگی ولی فقیه. پژوهشکده تحقیقات اسلامی]] (تهيه کننده) | |||
| | |||
| | |||
[[حیدری، احمد]] ( | [[حیدری، احمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 104 /ع9ح9 | ||
| موضوع = | |||
عوام گرایی - جنبههای قرآنی | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
فقه جعفری - جنبههای قرآنی | فقه جعفری - جنبههای قرآنی | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، پژوهشکده تحقيقات اسلامی | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1382 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE04201AUTOMATIONCODE | |||
== | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =04201 | |||
'''عوام و خواص از ديدگاه قرآن'''، تأليف احمد | | کتابخوان همراه نور =04201 | ||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''عوام و خواص از ديدگاه قرآن'''، تأليف [[حیدری، احمد|احمد حيدرى]]، با هدف آموزش قرآن و معارف قرآنى، توسط پژوهشكده تحقيقات اسلامى نمايندگى ولى فقيه در سپاه تهيه شده است. اين كتاب در اجابت به دعوت [[خامنه‌ای، سید علی|مقام معظم رهبرى]] [[خامنه‌ای، سید علی|حضرت آيت‌الله خامنه‌اى]](مدظله‌العالى) به بررسى اين موضوع، تهيه شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/11 مقدمه، ص 11]</ref> | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و هفت بخش است. مطالب هر بخش نيز خود در ضمن چند عنوان با دسته‌بندى مناسب ارائه شده است. | كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و هفت بخش است. مطالب هر بخش نيز خود در ضمن چند عنوان با دسته‌بندى مناسب ارائه شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
در هر جامعه‌اى، افرادى هستند كه اهل شناخت و تجزيه و تحليل بوده، نسبت به وقايع اجتماعى، موضع‌گيرى مى‌نمايند و سردمدارى جريان جامعه به دست آنهاست و در مقابل آنها - كه معمولا كم هستند - اكثريت افراد جامعه قرار داشته كه معمولا پيرو بوده و به بالادستى‌ها نگاه كرده، مطابق مشى آنها عمل مى‌كنند. اين اكثريت، توانايى تجزيه و تحليل مسائل را ندارند و يا توانايى‌شان اندك است و به هر دليل، چاره‌اى جز پيروى ندارند. گروه اول را «خواص» و گروه دوم را «عوام» مى‌ناميم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/11 مقدمه، ص 11]</ref> | |||
در هر جامعه‌اى، افرادى هستند كه اهل شناخت و تجزيه و تحليل بوده، نسبت به وقايع اجتماعى، موضع‌گيرى مى‌نمايند و سردمدارى جريان جامعه به دست آنهاست و در مقابل آنها - كه معمولا كم هستند - اكثريت افراد جامعه قرار داشته كه معمولا پيرو بوده و به بالادستى‌ها نگاه كرده، مطابق مشى آنها عمل مى‌كنند. اين اكثريت، توانايى تجزيه و تحليل مسائل را ندارند و يا توانايى‌شان اندك است و به هر دليل، چاره‌اى جز پيروى ندارند. گروه اول را «خواص» و گروه دوم را «عوام» مى‌ناميم<ref>مقدمه، ص 11</ref> | |||
مطالب بخش‌هاى مختلف كتاب به‌اختصار بدين شرح است: | مطالب بخش‌هاى مختلف كتاب به‌اختصار بدين شرح است: | ||
#در بخش اول كتاب در ضمن دو بخش، واژه‌هاى ويژه خواص و عوام ذكر شده است. واژه‌هاى ويژه خواص، خود به سه بخش واژه‌هاى ويژه خواص جبهه حق، واژه‌هاى ويژه خواص جبهه باطل و واژه مشترك تقسيم شده است كه حواريون و اولوالعلم در جبهه حق و مترفان (خوشگذرانان) و پيشوايان گمراهى و مستكبران در جبهه باطل قرار دارند و ملأ واژه مشترك است. ناس و مستضعفان نيز دو واژه ويژه عوام هستند<ref>متن كتاب، ص 13 - 33</ref> | #در بخش اول كتاب در ضمن دو بخش، واژه‌هاى ويژه خواص و عوام ذكر شده است. واژه‌هاى ويژه خواص، خود به سه بخش واژه‌هاى ويژه خواص جبهه حق، واژه‌هاى ويژه خواص جبهه باطل و واژه مشترك تقسيم شده است كه حواريون و اولوالعلم در جبهه حق و مترفان (خوشگذرانان) و پيشوايان گمراهى و مستكبران در جبهه باطل قرار دارند و ملأ واژه مشترك است. ناس و مستضعفان نيز دو واژه ويژه عوام هستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/13 متن كتاب، ص 13 - 33]</ref> | ||
#در بخش دوم كتاب نيز ويژگى‌هاى خواص و عوام در دو بخش بيان شده است. خواص داراى قدرت تجزيه و تحليلند و انتخابگرند. از آن سو عوام قوّه تحليل و ژرف‌بينى نداشته، عقلشان به چشمشان است، ارزش از ديدگاه آنها غالباً به امور مادى و ظاهرى است و مقلّد و تابعند<ref>همان، ص 35 - 46</ref> | #در بخش دوم كتاب نيز ويژگى‌هاى خواص و عوام در دو بخش بيان شده است. خواص داراى قدرت تجزيه و تحليلند و انتخابگرند. از آن سو عوام قوّه تحليل و ژرف‌بينى نداشته، عقلشان به چشمشان است، ارزش از ديدگاه آنها غالباً ً به امور مادى و ظاهرى است و مقلّد و تابعند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/35 همان، ص 35 - 46]</ref> | ||
#در بخش سوم به وظايف دو گروه خواص و عوام اشاره شده است. اوّلين و مهم‌ترين وظيفه خواص، عمل به علم خويش و الگوى عملى شدن است. خواص اينسان مى‌توانند، ديگران را جذب كرده، از سر جان و دل پيرو خود سازند و در آن هنگام اثر وجودى آنان به‌صورت كامل، ظهور خواهد كرد<ref>همان، ص 47</ref>تعليم عوام و بالابردن بينش آنان، امر به معروف و نهى از منكر، اعلام بيزارى از منحرفان و هجرت و دورى گزيدن از فساد و مفسد، از ديگر وظايف خواص است. | #در بخش سوم به وظايف دو گروه خواص و عوام اشاره شده است. اوّلين و مهم‌ترين وظيفه خواص، عمل به علم خويش و الگوى عملى شدن است. خواص اينسان مى‌توانند، ديگران را جذب كرده، از سر جان و دل پيرو خود سازند و در آن هنگام اثر وجودى آنان به‌صورت كامل، ظهور خواهد كرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/47 همان، ص 47]</ref>تعليم عوام و بالابردن بينش آنان، امر به معروف و نهى از منكر، اعلام بيزارى از منحرفان و هجرت و دورى گزيدن از فساد و مفسد، از ديگر وظايف خواص است. | ||
#:اصل تبعيت از عالمان، اصلى عقلانى است و عوام لازم است كه تابع عالمان و خواص باشند. مهم در اينجا اين است كه عوام در تبعيت، دقت و توجه كافى داشته باشند و پيروى آنان مطابق معيارهاى صحيح باشد. آنان بايد پيرو انسان‌هاى هدايت‌شده و هدايتگر باشند. پيرو كسانى باشند كه امر خدا معيار كارشان است نه پيروى از هواى نفس<ref>متن كتاب، ص 58</ref>خوددارى از اظهار نظر در حوزه‌هاى تخصصى و تعلّم و كوشش براى خارج شدن از گروه عوام از ديگر وظايف عوام جامعه است. | #:اصل تبعيت از عالمان، اصلى عقلانى است و عوام لازم است كه تابع عالمان و خواص باشند. مهم در اينجا اين است كه عوام در تبعيت، دقت و توجه كافى داشته باشند و پيروى آنان مطابق معيارهاى صحيح باشد. آنان بايد پيرو انسان‌هاى هدايت‌شده و هدايتگر باشند. پيرو كسانى باشند كه امر خدا معيار كارشان است نه پيروى از هواى نفس<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/58 متن كتاب، ص 58]</ref>خوددارى از اظهار نظر در حوزه‌هاى تخصصى و تعلّم و كوشش براى خارج شدن از گروه عوام از ديگر وظايف عوام جامعه است. | ||
#در بخش چهارم كتاب، عوامل مؤثر در عملكرد خواص مورد بررسى قرار گرفته است. عملكرد خواص از عوامل مختلفى تأثير مى‌پذيرد. بعضى عوامل در خواص ايجاد تحول مى‌كند و آنان را به قيام، حركت، سازماندهى و حركت‌زايى وامى‌دارد و بعضى عوامل در آنها خمودى، سستى، رنگ‌پذيرى، تساهل و اهمال به بار مى‌آورد. نوع اول، عوامل مثبت و نوع دوم، عوامل منفى هستند<ref>همان، ص 67</ref>تصميم‌گيرى به‌موقع، هراس نداشتن از ملامت ديگران، زهد و بى‌اعتنايى به تعلقات دنيا از جمله عوامل مثبت و مغرور و دل‌خوش شدن به توهمات و عقايد غلط، تعلقات و دلبستگى‌هاى مادى و انگيزه‌هاى غير الهى از جمله عوامل منفى مؤثر در عملكرد خواص جامعه مى‌باشد<ref>همان، ص 67 - 94</ref> | #در بخش چهارم كتاب، عوامل مؤثر در عملكرد خواص مورد بررسى قرار گرفته است. عملكرد خواص از عوامل مختلفى تأثير مى‌پذيرد. بعضى عوامل در خواص ايجاد تحول مى‌كند و آنان را به قيام، حركت، سازماندهى و حركت‌زايى وامى‌دارد و بعضى عوامل در آنها خمودى، سستى، رنگ‌پذيرى، تساهل و اهمال به بار مى‌آورد. نوع اول، عوامل مثبت و نوع دوم، عوامل منفى هستند<ref>همان، ص 67</ref>تصميم‌گيرى به‌موقع، هراس نداشتن از ملامت ديگران، زهد و بى‌اعتنايى به تعلقات دنيا از جمله عوامل مثبت و مغرور و دل‌خوش شدن به توهمات و عقايد غلط، تعلقات و دلبستگى‌هاى مادى و انگيزه‌هاى غير الهى از جمله عوامل منفى مؤثر در عملكرد خواص جامعه مى‌باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/67 همان، ص 67 - 94]</ref> | ||
#آيات بسيارى از قرآن كريم، بيان‌گر اقدامات خواص خوب يا بد است كه | #آيات بسيارى از قرآن كريم، بيان‌گر اقدامات خواص خوب يا بد است كه نویسنده در بخش پنجم كتاب به آن پرداخته است. خواص خوب و حق‌مدار به مقتضاى تعهد انسانى - الهى خويش براى انجام وظيفه قيام كرده و نسبت به انحرافات، كجروى‌ها، ستم‌ها و تجاوزگرى‌ها عكس‌العمل نشان داده‌اند. قيام خواص، به‌صورت‌هاى مختلف بوده است كه مبارزه مخفى يا تقيه‌اى، اعلان توحيد و ايمان، كناره‌گيرى از قوم جاهل و جهاد مسلحانه، مراحل قيام خواص را عليه كفر، ظلم و ستم تشكيل مى‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/95 همان، ص 95 - 102]</ref> | ||
#در اين بخش، نقش خواص در تثبيت و تخريب حكومت‌ها بررسى شده است. حكومت‌هاى حق بر پايه‌هاى آزادى، كرامت انسان، آگاهى توده‌ها، دفاع از حقوق حقه آحاد جامعه، شكوفا كردن استعدادها، تقسيم عادلانه امكانات اقتصادى و... قرار گرفته و طبعاً خواص در اين جامعه، عامل اجرايى، ايجادكنندگان پايه‌هاى فوق و ضامن بقا و سلامت بنيان حكومت هستند؛ بيدارگران و مدافعان حقوق و آزادى‌ها بوده و حكام عدل را در رسيدن به اهداف فوق يارى مى‌دهند و در برابر انحرافات و كژى‌هاى آنان مى‌ايستند و آنان را مستقيم مى‌گردانند. از سوى ديگر، خواص در جوامع كفر و ظلم با كتمان، جعل و تحريف از آگاه شدن توده‌ها جلوگيرى مى‌كنند<ref>همان، ص 123 - 124</ref> | #در اين بخش، نقش خواص در تثبيت و تخريب حكومت‌ها بررسى شده است. حكومت‌هاى حق بر پايه‌هاى آزادى، كرامت انسان، آگاهى توده‌ها، دفاع از حقوق حقه آحاد جامعه، شكوفا كردن استعدادها، تقسيم عادلانه امكانات اقتصادى و... قرار گرفته و طبعاً خواص در اين جامعه، عامل اجرايى، ايجادكنندگان پايه‌هاى فوق و ضامن بقا و سلامت بنيان حكومت هستند؛ بيدارگران و مدافعان حقوق و آزادى‌ها بوده و حكام عدل را در رسيدن به اهداف فوق يارى مى‌دهند و در برابر انحرافات و كژى‌هاى آنان مى‌ايستند و آنان را مستقيم مى‌گردانند. از سوى ديگر، خواص در جوامع كفر و ظلم با كتمان، جعل و تحريف از آگاه شدن توده‌ها جلوگيرى مى‌كنند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/123 همان، ص 123 - 124]</ref> | ||
#در آخرين بخش كتاب نيز با توجه به آيات قرآن كريم، پاداش عوام و خواص مطالعه شده است. عوام و خواص هركدام متناسب با اعمال خود پاداش مى‌برند يا كيفر مى‌بينند. خواص خوب، پاداش اعمال صالح شخصى خود و پاداش هدايت ديگران را مى‌بينند؛ چون علاوه بر اينكه خود هدايت يافته‌اند، سبب هدايت و نجات انسان‌هاى فراوانى نيز شده‌اند؛ ازاين‌رو علاوه بر پاداش اعمال خود، پاداش عظيم اين هدايت و نجات دادن انسان‌ها نيز نصيب آنان مى‌شود و خواص بد نيز كيفر گناهان و اعمال بد خود را مى‌بينند و كيفر گمراه كردن انسان‌هاى فراوانى را كه تحت تأثير آنان گمراه شده‌اند. اين پاداش و كيفر هدايت‌گرى و گمراه‌گرى متناسب با مقدار انعكاس و تأثير مثبت يا منفى شخصيت و عمل آنها در جامعه است<ref>همان، ص 127</ref> | #در آخرين بخش كتاب نيز با توجه به آيات قرآن كريم، پاداش عوام و خواص مطالعه شده است. عوام و خواص هركدام متناسب با اعمال خود پاداش مى‌برند يا كيفر مى‌بينند. خواص خوب، پاداش اعمال صالح شخصى خود و پاداش هدايت ديگران را مى‌بينند؛ چون علاوه بر اينكه خود هدايت يافته‌اند، سبب هدايت و نجات انسان‌هاى فراوانى نيز شده‌اند؛ ازاين‌رو علاوه بر پاداش اعمال خود، پاداش عظيم اين هدايت و نجات دادن انسان‌ها نيز نصيب آنان مى‌شود و خواص بد نيز كيفر گناهان و اعمال بد خود را مى‌بينند و كيفر گمراه كردن انسان‌هاى فراوانى را كه تحت تأثير آنان گمراه شده‌اند. اين پاداش و كيفر هدايت‌گرى و گمراه‌گرى متناسب با مقدار انعكاس و تأثير مثبت يا منفى شخصيت و عمل آنها در جامعه است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/5840/1/127 همان، ص 127]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع، در انتهاى كتاب آمده است. آدرس آيات، روايات و منابع مطالبى كه | فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع، در انتهاى كتاب آمده است. آدرس آيات، روايات و منابع مطالبى كه نویسنده از آنها استفاده كرده، در پاورقى ذكر شده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
| خط ۷۸: | خط ۵۹: | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[عوام و خواص از دیدگاه امام خمینی(ره)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:تفسیر]] | [[رده:تفسیر]] | ||
[[رده:قرآن و مباحث دیگر]] | [[رده:قرآن و مباحث دیگر]] | ||