نمایش مبدأ برای عنوان التوفیق في آداب الطریق

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR10937J1.jpg
| عنوان = عنوان التوفیق في آداب الطریق
| عنوان‌های دیگر = شرح الصلاة المشیشیة ** شرح حزب البحر
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن عطاء ‎الله اسکندری، احمد بن محمد]] (نويسنده)
[[عیسی، عمادالدین عبدالقادر]] (مصحح)
[[نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل]] (شارح)
[[ازمیری، احمد بن عمر]] (شارح)
[[عبدالسلام بن مشیش]] (نویسنده)
[[شاذلی، علی بن عبدالله]] (نویسنده)

|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =   ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ع‎‏9 283/2 BP 
| موضوع =ابن مشیش، عبد السلام بن مشیش، - ۶۲۲ق. الصلاه المشیشیه - نقد و تفسیر - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - شاذلیه - نقد و تفسیر - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
|ناشر 
| ناشر = دار الغزالي
| مکان نشر = سوریه - حلب
| سال نشر = 1423ق - 2002م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10937AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = -
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 10937
| کتابخوان همراه نور = 10937
| کد پدیدآور = 4763
| پس از = 
| پیش از = 
}}

'''عنوان التوفیق فی آداب الطریق'''، نوشته [[ابن عطاء‌الله اسکندری، احمد بن محمد|ابن عطاء‌الله، تاج‌الدین‌ احمد بن‌ محمد سکندری‌ جذامی‌]] (658ق - 709ق‌) عارف، صوفی و مالکی‌مذهب است که در شرح قصيده شيخ [[ابومدين غوث تلمسانى]] (509ق - 594ق) در آداب صحبت نوشته شده است تلمسانی از شاگردان [[گیلانی، عبدالقادر|عبدالقادر گیلانی]] است. [[عیسی، عمادالدین عبدالقادر|عمادالدین عبدالقادر عیسی]] این اثر را به همراه «شرح الصلاة المشیشیة» از [[نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل|عبدالغنی نابلسی]](1050ق – 1143ق) و «شرح حزب البحر» از [[ازمیری، احمد بن عمر|احمد بن عمر ازمیری]] یکجا گردآورده و تحقیق کرده است.

[[ابن عطاء‌الله اسکندری، احمد بن محمد|ابن عطا]] در عنوان التوفیق بر نشست و برخاست سالک با بزرگان اهل تصوف (فقراء) تأکید نموده و مهم‌ترین آداب هم‎نشینی را گوشزد می‌کند؛<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33-27</ref>آدابی که مرید با خود دارد، همچون سکوت، فروتنی و استغفار<ref>ر.ک: همان، ص40-33</ref>و آداب همنشینی او با برادرانش و دیگر سالکان طریق همچون ملایمت با آنان و به نرمی سخن‌گفتن با ایشان،<ref>ر.ک: همان، ص44-40</ref>و آداب بهره‌گرفتن از شیخ و بزرگ طریق سلوک، همچون تواضع و اطاعت از وی<ref>ر.ک: همان، ص48-44</ref> در شمار بحث‌های مؤلف است.

محقق در مقدمه و پاورقی‌هایش به مستندنمودن حدیث‌های نبوی، درج سخنان ارزشمند از برخی شیوخ طریقت، شناسه‌دار کردن شعرها، معنانمودن واژه‌های دشوار با استناد به کتاب «الدرر البهیة فی الوصایا الجامیة» پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9</ref>او شرحی را بر زندگی، کرامت‌ها، شعرها و تألیفات مصنف و نیز شرحی را بر زندگی [[ابن عطاء‌الله اسکندری، احمد بن محمد|ابن عطاءالله]]، ابومدین تلمسانی<ref>ر.ک: همان، ص22-11</ref> و [[گیلانی، عبدالقادر|عبدالقادر گیلانی]] نوشته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص42-40</ref>وی از سخنان ابن عجیبه و احمد بن مصطفی علاوی نیز برای توضیح متن بهره‌برده است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص 9</ref>

==شرح الصلاة المشیشیة==
این اثر را [[نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل|عبدالغنی نابلسی]] (1050ق – 1143ق) در شرح الصلاة المشیشیة اثر [[عبدالسلام بن مشیش]](559 ق - 626ق) به سبک مزجی نوشته است. موضوع کتاب شأن و منقبت رسول‌الله(ص) و درودها بر ایشان و توسل به حضرتش می‌باشد که مصنف ضمن آن‌ها برای خود از خداوند درخواست هدایت و فضیلت می‌کند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 65و71و75</ref>

نابلسی صلاة مشیشیه را دربردارندۀ معارف لطیف و اسرار شریفی می‌داند که منزلت پیامبر اسلام(ص) را در میان پیامبران دیگر نمایان می‌کند و [[عبدالسلام بن مشیش|ابن مشیش]] این معارف و اسرار را با واژه‌ها و معناهای نیکو بیان کرده است و هر مقصد نورانی را در چارچوب مشخص جای داده است و هر راز شگفت و معنای شگرفی را در صلاتش آورده است و ویژگی‌ها و مقام بلند پیامبر(ص) را با عبارت‌های لطیف و اشارت‌های دقیق بیان کرده است<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>محقق کتاب نیز شرحی را بر زندگی و آثار [[عبدالسلام بن مشیش|ابن مشیش]] و [[نابلسی، عبدالغنی بن اسماعیل|نابلسی]] نوشته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص60-56</ref>

==شرح حزب البحر==
این شرح را [[ازمیری، احمد بن عمر|احمد بن عمر ازمیری]] در شرح حزب البحر اثر [[شاذلی، ابوالحسن|ابوالحسن علی بن عبدالله شاذلی]] (متوفای 656ق) به سبک مزجی نوشته است. شاذلی شیخ طریقه شاذلیه و از شاگردان عبدالسلام مشیش و عبدالقادر گیلانی است. این کتاب از جمله کتاب‌های سه‌گانۀ مصنف با نام‌های حزب کبیر، حزب بر و حزب بحر است که موضوع آن تعویذ‌هایی است که برای در امان ماندن شخص از گزند رخدادها به کار می‌رود. شاذلی متن اصلی کتاب را با درخواست‌هایی در طلب هدایت و بهروزی از پروردگار آغاز کرده است. سپس دعاها و اورادی را که با حروف مقطعه قرآن (مانند کهیعص، طس، طسم، حم، عسق) آغاز شده‌اند به همراه برخی آیه‌های دیگر نوشته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 89و90و91</ref>[[ازمیری، احمد بن عمر|ازمیری]] در خلال شرح کتاب آیاتی را که در متن آمده‌اند، تفسیر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص173-166</ref>

نامیدن کتاب به حزب البحر بدین جهت بوده که شاذلی وِردها را برای در امان ماندن شخص هنگام گرفتاری در سفر به دریای قلزم (دریای سرخ) نوشته است. این کتاب را بحر صغیر نیز نامیده‌اند و برای خوانندۀ آن بهره‌ها و کراماتی را پیش‌بینی کرده‌اند و اینکه مثلاً وردها را به هنگام طلوع آفتاب، به نزد هر ستمگر، پس از هر نماز و مکان‌های خاصی بخوانند.<ref>ر.ک: همان، ص96-95</ref>

==پانویس ==
<references/>
==منابع مقاله==
# متن و مقدمه کتاب




==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:تصوف و عرفان]]
[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]]
[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان قرن 7 – 10]]

[[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ آذر 1401 توسط سید حمیدرضا حسینی هاشمی]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ آذر 1401 توسط فریدون سبحانی]]