طوسی، محمد بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۳۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ دسامبر ۲۰۲۳
جز
«طوسی، محمد بن حسن» را محافظت کرد ([ویرایش=تنها مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=تنها مدیران] (بی‌پایان))
بدون خلاصۀ ویرایش
جز طوسی، محمد بن حسن» را محافظت کرد ([ویرایش=تنها مدیران] (بی‌پایان) [انتقال=تنها مدیران] (بی‌پایان)))
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
[[پرونده:NUR00823.jpg|بندانگشتی|مقبره شیخ طوسی در نجف اشرف]]
| عنوان = طوسی، محمد بن حسن
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| تصویر = NUR00823.jpg
|-
| اندازه تصویر =
! نام!! data-type="authorName" |طوسی، محمد بن حسن
| توضیح تصویر = مقبره شیخ طوسی در نجف اشرف
|-
| نام کامل =  
|نام‌های دیگر  
| نام‌های دیگر = ش‍ی‍خ‌ ال‍طای‍ف‍ه، ش‍ی‍خ‌ طوس‍ی‌، طوس‍ی‌، اب‍وج‍ع‍ف‍ر م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌
| data-type="authorOtherNames" | ش‍ی‍خ‌ ال‍طای‍ف‍ه
| لقب =
 
| تخلص =
ش‍ی‍خ‌ طوس‍ی‌
| نسب =
 
| نام پدر = حسن
طوس‍ی‌، اب‍وج‍ع‍ف‍ر م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ح‍س‍ن‌
| ولادت = 374ش
|-
| محل تولد = خراسان
|نام پدر  
| کشور تولد =
| data-type="authorfatherName" |حسن
| محل زندگی =
|-
| رحلت = شب دوشنبه، ۲۲ محرم 460ق
|متولد
| شهادت =
| data-type="authorbirthDate" |374 ش یا 995 م
| مدفن =
|-
| طول عمر =
|محل تولد
| نام همسر =  
| data-type="authorBirthPlace" |خراسان
| فرزندان =
|-
| خویشاوندان =
|رحلت
| دین =
| data-type="authorDeathDate" |446 ش یا 460 ق یا 1067 م
| مذهب =  
|-
| پیشه =
|اساتید
| منصب =
| data-type="authorTeachers" |[[شیخ مفید]]، [[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسین بن عبیداللَّه غضایری]]، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی علم‌الهدی]]  
| پس از =
|-
| پیش از =  
|برخی آثار
| اساتید = [[شیخ مفید]]، [[غضایری، حسین بن عبیدالله|حسین بن عبیداللَّه غضایری]]، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی علم‌الهدی]]  
| data-type="authorWritings" |[[‏اقتصاد، ترجمه الاقتصاد إلی طريق الرشاد]]  
| مشایخ  =
 
| معاصرین =
[[‏الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]]  
| شاگردان =
 
| اجازه اجتهاد از =
[[‏الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد]]  
| درجه علمی =
 
| دانشگاه =
[[‏الأمالي (طوسی)]]
| حوزه =
|- class="articleCode"
| علایق پژوهشی =
|کد مؤلف
| سبک نوشتاری =  
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00823AUTHORCODE
| آثار = [[‏اقتصاد، ترجمه الاقتصاد إلی طريق الرشاد]]، [[‏الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]]، [[‏الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد]]، [[‏الأمالي (طوسی)]]
|}
| وبگاه =
</div>
| امضا =  
 
| کد مؤلف = AUTHORCODE00823AUTHORCODE
}}


{{کاربردهای دیگر|شیخ الطائفه (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|شیخ الطائفه (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|طوسی (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|طوسی (ابهام زدایی)}}
'''ابوجعفر محمد بن حسن طوسی''' (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخ‌الطائفه، کنیه او ابوجعفر، از بزرگترین محدثان و فقیهان شیعه. وی نویسنده دو کتاب [[تهذيب الأحكام|التهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه است. 
'''ابوجعفر محمد بن حسن طوسی''' (385 -460ق)، معروف به شیخ طوسی، و شیخ‌الطائفه، کنیه او ابوجعفر، از بزرگترین محدثان و فقیهان شیعه. وی نویسنده دو کتاب [[تهذيب الأحكام|التهذیب]] و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]] از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه است. 


خط ۷۵: خط ۷۲:
==شیخ طوسی و زعامت مرجعیت شیعه==
==شیخ طوسی و زعامت مرجعیت شیعه==


پس از وفات سید مرتضی در سال 336ق، رهبری شیعیان به شیخ طوسی رسید.
پس از وفات سید مرتضی در سال 436ق، رهبری شیعیان به شیخ طوسی رسید. او تا سال 448ق در بغداد این وظیفه را برعهده داشت و در طول این دوازده سال، فعالیت‌های علمی فراوانی را در بغداد انجام داد. خلیفه عبّاسی القائم‌بأمراللَّه (422-467ق) کرسی تدریس کلام را به وی اعطا کرد. این کرسی تدریس، تنها به عدّه کمی از بزرگان علما و رئیس علمای هر عصر داده می‌شد. این تقدیر خلیفه از شیخ طوسی، حسادت عدّه‌ای را برانگیخت و در نزد خلیفه به سعایت از وی پرداختند و او را متّهم کردند که در کتاب «[[مصباح المتهجد|مصباح المتهجّد]]» در دعای روز عاشورا، به صحابه به‌گونه‌ای نامناسب حمله نموده است.
 
او تا سال 448ق در بغداد این وظیفه را برعهده داشت و در طول این دوازده سال، فعالیت‌های علمی فراوانی را در بغداد انجام داد. خلیفه عبّاسی القائم‌بأمراللَّه (422-467ق) کرسی تدریس کلام را به وی اعطا کرد. این کرسی تدریس، تنها به عدّه کمی از بزرگان علما و رئیس علمای هر عصر داده می‌شد. این تقدیر خلیفه از شیخ طوسی، حسادت عدّه‌ای را برانگیخت و در نزد خلیفه به سعایت از وی پرداختند و او را متّهم کردند که در کتاب «[[مصباح المتهجد|مصباح المتهجّد]]» در دعای روز عاشورا، به صحابه به‌گونه‌ای نامناسب حمله نموده است.


این نکته باعث شد که خلیفه شیخ طوسی را به‌همراه کتاب مصباحش فرابخواند. شیخ طوسی در حضور خلیفه این اتّهام را نفی کرد؛ لیکن خلیفه این عبارت از دعا را به وی نشان داد که: «اللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلًا ثُمَّ الثَّانِی ثُمَ الثَّالِثَ ثُمَّ الرَّابِعَ وَ الْعَنْ یزیدَ خامِساً».
این نکته باعث شد که خلیفه شیخ طوسی را به‌همراه کتاب مصباحش فرابخواند. شیخ طوسی در حضور خلیفه این اتّهام را نفی کرد؛ لیکن خلیفه این عبارت از دعا را به وی نشان داد که: «اللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلًا ثُمَّ الثَّانِی ثُمَ الثَّالِثَ ثُمَّ الرَّابِعَ وَ الْعَنْ یزیدَ خامِساً».
خط ۱۹۴: خط ۱۸۹:
== وفات شیخ طوسی ==
== وفات شیخ طوسی ==


مصادر تراجم، در تاریخ وفات شیخ طوسی اختلاف دارند. در این‌باره تواریخ متعددی نقل شده که عبارتند از: «458ق»، «459ق»، «461ق»، «465»، «466ق» و «460ق». بیشتر مصادر و معتبرترین آنها، «460ق» را ذکر کرده‌اند.
مصادر تراجم، در تاریخ وفات شیخ طوسی اختلاف دارند. در این‌باره تواریخ متعددی نقل شده که عبارتند از: «458ق»، «459ق»، «461ق»، «465»، «466ق» و «460ق». بیشتر مصادر و معتبرترین آنها، سال «460ق» ذکر کرده‌اند. اینکه او در شب دوشنبه، ۲۲ محرم 460ق درگذشت <ref> [https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/2G9KK/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C ر.ک: پایگاه جامع تاریخ]</ref> و شاگردانش حسن بن مهدی سلیقی، حسن بن عبدالواحد عین زربی، و ابوالحسن لولوی او را غسل داده و در خانه‌اش دفن کردند و طبق وصیتش این خانه به مسجد تبدیل شد و امروزه به جامع الشیخ الطوسی مشهور است و  ‌طى ده ‌قرن گذشته ‌یكى از مراكز تدریس حوزه نجف شمرده مى‌‌شود.


== آثار ==
== آثار ==
خط ۲۶۴: خط ۲۵۹:
# مسائل ابن البرّاج؛
# مسائل ابن البرّاج؛
# المسائل القمّیة؛
# المسائل القمّیة؛
# مسئلة فی الأحوال (ر.ک: رحمان ستایش، محمدکاظم، ص179-192).
# مسئلة فی الأحوال؛<ref>ر.ک: رحمان ستایش، محمدکاظم، ص179-192</ref>


== منابع مقاله ==
==پانويس ==
<references />




رحمان ستایش، محمدکاظم، بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث، چاپ اول، 1384ش.
== منابع مقاله ==
#رحمان ستایش، محمدکاظم، بازشناسی منابع اصلی رجال شیعه، قم، مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث، چاپ اول، 1384ش.
#[https://tarikh.inoor.ir/fa/event/page/2G9KK/%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C پایگاه جامع تاریخ]


{{الگو:آثار شیخ طوسی}}
{{الگو:آثار شیخ طوسی}}
خط ۳۲۰: خط ۳۱۸:


[[رجال الطوسی]]  
[[رجال الطوسی]]  
[[رجال الطوسي (محقق: بحرالعلوم)]]


[[اختیار معرفة الرجال]]
[[اختیار معرفة الرجال]]
خط ۳۲۵: خط ۳۲۵:
[[الغيبة (للطوسی)]]  
[[الغيبة (للطوسی)]]  


[[الفهرست (طوسی، محمد بن حسن)]]  
[[الفهرست (طوسی، محمد بن حسن)]]
 
[[الفهرست شیخ طوسی]]  


[[مصباح المتهجد]]  
[[مصباح المتهجد]]  
خط ۳۳۲: خط ۳۳۴:


[[المنتخب من تفسیر القرآن و النکت المستخرجة من کتاب التبیان]]  
[[المنتخب من تفسیر القرآن و النکت المستخرجة من کتاب التبیان]]  
[[مبانی رفع تعارض اخبار از ديدگاه شيخ طوسی در استبصار]]


[[معراج أهل الکمال إلی معرفة الرجال]]  
[[معراج أهل الکمال إلی معرفة الرجال]]  
خط ۳۴۲: خط ۳۴۶:


[[تهذیب الاحکام (تحقیق غفاری)]]  
[[تهذیب الاحکام (تحقیق غفاری)]]  
[[اندیشه‌های کلامی شیخ طوسی]]


[[تجرید المنطق]]  
[[تجرید المنطق]]  
خط ۳۶۰: خط ۳۶۶:


[[تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه (رحلی)]]  
[[تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه (رحلی)]]  
[[رجال الطوسی]]


[[العده فی اصول الفقه (یک جلدی)]]  
[[العده فی اصول الفقه (یک جلدی)]]  
خط ۳۹۶: خط ۴۰۰:


[[المبسوط فی فقه الامامیة]]  
[[المبسوط فی فقه الامامیة]]  
[[رجال الطوسی]]


[[النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی با ترجمه فارسی آن]]  
[[النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی با ترجمه فارسی آن]]  
خط ۴۰۶: خط ۴۰۸:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مراجع تقلید]]
[[رده:محدثان]]
[[رده:محدثان]]
[[رده:متکلمان]]
[[رده:متکلمان]]