صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '« ' به '«'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
جز (جایگزینی متن - '« ' به '«')
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:
مرحلۀ سوم: و اين مرحله، دورۀ نوشتن كتاب‌ها است، زيرا خداى سبحان به او الهام كرد كه از آنچه در دورۀ دوم به دست آورده است، به آنان كه خواهان دانش هستند سهمى برساند. صدر المتالهين همت خود را صرف نوشتن مى‌كند و چنان كه خود مى‌گويد: «اكنون زمان نوشتن كتاب است و اين خواست خداوند است كه به اين زمان موكول گرديده است.»
مرحلۀ سوم: و اين مرحله، دورۀ نوشتن كتاب‌ها است، زيرا خداى سبحان به او الهام كرد كه از آنچه در دورۀ دوم به دست آورده است، به آنان كه خواهان دانش هستند سهمى برساند. صدر المتالهين همت خود را صرف نوشتن مى‌كند و چنان كه خود مى‌گويد: «اكنون زمان نوشتن كتاب است و اين خواست خداوند است كه به اين زمان موكول گرديده است.»


پس با آنكه پيش از اين چنين تصميمى نداشت شروع به نوشتن مى‌كند و كتاب اسفار را مى‌نگارد و اين اولين كتابش پس از آن گوشه‌نشينى طولانى است و چنين برمى‌آيد كه آن را در همان محل گوشه‌نشينى خود نوشته است. ر.ك: حاشيۀ سفينة البحار، 2، و پيش از آن - تا آنجا كه ما به دست آورديم - جز سه رساله ننوشته بود زيرا خود، به اين سه اثر در اسفار اشاره كرده است و آنها عبارت‌اند از:« رسالة طرح الكونين» (1:10)، و «رسالة حل الإشكالات الفلكية في الإرادة الجزافيه» (1:176)، و «رسالة حدوث العالم» (1:233). هر چند اشاره به اين نوشته‌هاى سه‌گانه در اسفار، دليل بر تقدم تاليف آنها بر اسفار نيست، زيرا در رسالۀ حدوث نيز به همين كتاب اسفار و الشواهد الربوبيه كه گفته‌اند آخرين اثر اوست، اشاره دارد. شايد اشاره به كتاب‌هاى ديگر پس از گذشتن مدتى از نوشتن كتاب صورت گرفته و بر آن افزوده شده است. بنا بر اين اشاره به كتابى در متن كتاب ديگر، دليلى بر تقدم آن اثر نيست.
پس با آنكه پيش از اين چنين تصميمى نداشت شروع به نوشتن مى‌كند و كتاب اسفار را مى‌نگارد و اين اولين كتابش پس از آن گوشه‌نشينى طولانى است و چنين برمى‌آيد كه آن را در همان محل گوشه‌نشينى خود نوشته است. ر.ك: حاشيۀ سفينة البحار، 2، و پيش از آن - تا آنجا كه ما به دست آورديم - جز سه رساله ننوشته بود زيرا خود، به اين سه اثر در اسفار اشاره كرده است و آنها عبارت‌اند از:«رسالة طرح الكونين» (1:10)، و «رسالة حل الإشكالات الفلكية في الإرادة الجزافيه» (1:176)، و «رسالة حدوث العالم» (1:233). هر چند اشاره به اين نوشته‌هاى سه‌گانه در اسفار، دليل بر تقدم تاليف آنها بر اسفار نيست، زيرا در رسالۀ حدوث نيز به همين كتاب اسفار و الشواهد الربوبيه كه گفته‌اند آخرين اثر اوست، اشاره دارد. شايد اشاره به كتاب‌هاى ديگر پس از گذشتن مدتى از نوشتن كتاب صورت گرفته و بر آن افزوده شده است. بنا بر اين اشاره به كتابى در متن كتاب ديگر، دليلى بر تقدم آن اثر نيست.


گمان مى‌كنم تنها نوشته‌اى كه تاليف آن بر تاليف اسفار تقدم داشته و در دورۀ نخست قرار گرفته است، رسالۀ سريان الوجود است كه در بارۀ آن در جاى مناسب صحبت خواهد شد، زيرا مشتمل بر نظريه‌هايى است كه در اسفار آنها را نپديرفته است و چنان مى‌پندارم كه اين همان رسالۀ طرح الكونين است.
گمان مى‌كنم تنها نوشته‌اى كه تاليف آن بر تاليف اسفار تقدم داشته و در دورۀ نخست قرار گرفته است، رسالۀ سريان الوجود است كه در بارۀ آن در جاى مناسب صحبت خواهد شد، زيرا مشتمل بر نظريه‌هايى است كه در اسفار آنها را نپديرفته است و چنان مى‌پندارم كه اين همان رسالۀ طرح الكونين است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش