شمول الشریعة

شمول الشريعة، نوشته حیدر حب‌الله (متولد 1973م) است. او در این اثر در باب قلمرو دین بحث می‌کند و گستره آن را در سه دیدگاه فراگیری مطلق شریعت، کناره‌گیری و بی‌طرفی مطلق شریعت از هر چیزی که به زندگی دنیایی و شؤون گوناگون حیات انسان‌ها مربوط می‌شود و راه میانه در بین این دو راه را نشان می‌دهد.

شمول الشریعة
شمول الشریعة
پدیدآورانحب‌الله، حیدر (نويسنده)
عنوان‌های دیگربحوث فی مدیات المرجعیه القانونیه بین العقل و الوحی
سال نشر1439ق - 2018م
چاپ1
موضوعاصول - کلام جدید
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ح۲ش۸ 11 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

حب‌الله مباحث خود را با بحثی درباره هویت، مفهوم، ادله و قانون شمول تشریعی آغاز می‌کند؛ او انواع و اقسام حکم فقهی، قانونی و اخلاقی را توضیح داده[۱]‏، مستندهای عقلی و عقلانی برای اثبات نظریه شمول قانونی را برمی‌شمرد[۲]‏، سپس به رویکرد شمول تشریعی در ثبات و تغییر موضوعات می‌پردازد و برخی نظریه‌ها مانند حکم حکومتی در نظریه ولایت فقیه را که در برابر تغییرات صادر می‌شود، در کنار دیدگاه‌های میرزای نائینی، علامه طباطبایی و محمدباقر صدر و بحث منطقة الفراغ او واکاوی می‌کند[۳]‏.

حب‌الله رویکرد محدودسازی دایره شریعت و چاره‌سازی‌هایی آن و بحث از «فراغ» و فقه ادله تشریع که علامه شمس‌الدین طرح کرده است و سپس دیدگاه آخرت‌گرایانه دین و هدف بعثت انبیا از مهندس بازرگان و جدا کردن رسالت پیامبران از حکمرانی در نگاه علی عبدالرزاق را بررسی می‌کند[۴]‏.

نویسنده در ادامه به دیدگاه‌های سروش در تکامل معرفت دینی، قبض و بسط شریعت و «شریعت صامت» او می‌پردازد و اینکه آیا فقه از عرضیات دین بوده و از ذاتیات آن نیست را توضیح می‌دهد. حب‌الله از اینجا به بحث دنیوی ‌بودن دانش فقه در نگاه سروش، شبستری، ابوزید و فیض کاشانی و دیدگاهی که به فرازمانی‌ بودن دین و یا تاریخی ‌دیدن آن در نگاه مجتهد شبستری است، می‌رسد[۵]‏.

او در پایان، نظریه مختارش را با عنوان (رفتن از شمول شریعت به‌سوی مشارکت آدمیان در قانون‌گذاری) توضیح می‌دهد[۶]‏.

پانویس

  1. ر.ک: متن کتاب، ص27-47
  2. ر.ک: همان، ص49-252
  3. ر.ک: همان، ص259-284
  4. ر.ک: همان، ص414-486
  5. ر.ک: همان، ص533-676
  6. ر.ک: همان، ص684-757

منابع مقاله

متن کتاب.


وابسته‌ها