شمس، سید حسین
| نام | سید حسین شمس |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1304ش |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | مشکاه الاصول
الامر بين الامرين |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02455AUTHORCODE |
سید حسین شمس (ولادت 1306ش)، از علمای برجسته خراسانی می‌باشد که نزد بزرگانی همچون آیت‌الله بروجردی، امام خمینی(ره) و علامه طباطبائی تلمذ نموده و آثاری همچون «توحید ناب» و «الأمر بين الأمرين» را در کارنامه تألیفی خویش دارد.
ولادت
آیت‌الله سید حسین شمس خراسانی به سال 1346ق/1306ش (در شناسنامه 1304) در اطراف مشهد، به دنیا آمد[۱].
تحصیلات در مشهد
وی پس از تحصیلات ابتدائی در مکتب‌خانه و دبستان، تحصیلات رسمی حوزه را از حدود 12 سالگی ( حدود 1318ش) در حوزه علمیه مشهد و در مدرسه نواب، در محضر اساتید برجسته آن دیار آغاز کرد[۲].
اساتید در مشهد
برخی از اساتیدی که در مشهد، وی از محضرشان کسب فیض نمود، عبارتند از:
- شیخ محمدادیب ادیب نیشابوری (مغنی و مطول)؛
- میرزا احمد مدرس یزدی (معالم الأصول، قوانین و شرح لمعه)؛
- شیخ عبدالنبی کجوری (بخشی از کتاب قوانين الأصول)؛
- شیخ هاشم قزوینی (رسائل، مکاسب، کفایه و مقداری خارج اصول)؛
- شیخ شمس (شرح نظام)؛
- شیخ هادی کنی، از شاگردان آقابزرگ حکیم - همراه شیخ محمدباقر بهبودی – (شرح اشارات تا نمط چهارم)؛
- شیخ غلامحسین محامی (منطق منظومه)[۳].
اساتید در تهران
وی در سال 1329ش، برای تکمیل علوم عقلی به تهران رفته و در مدرسه سپهسالار قدیم ساکن شد. برخی از اساتید ایشان در تهران، عبارتند از:
- شیخ مهدی حائری یزدی (نمط چهارم اشارات)؛
- شیخ محمدرضا قاضی - از شاگردان میرزا احمد آشتیانی – (شرح منظومه)؛
- آیت‌الله سیدابوالحسن رفیعی قزوینی - در معیت آقایان سید رضی شیرازی و محی‌الدین انواری - (بخشی از اسفار)؛
- آیت‌الله سید احمد خوانساری (خارج فقه و اصول)[۴].
اساتید در قم
وی در اواسط سال 1332ش، با هجرت به قم، در مدرسه حجتیه مستقر شدند. از جمله اساتید ایشان در قم، می‌توان از علما و آیات عظام ذیل، نام برد:
- سید محمدحسین بروجردی، خارج فقه (کتاب صلات)؛
- امام خمینی(ره)، خارج اصول (مباحث الفاظ)؛
- علامه سید محمدحسین طباطبائی (ادامه اسفار و خارج کفایه. درس خارج کفایه علامه، خصوصی برای ایشان و سید جلال‌الدین آشتیانی و یک نفر دیگر بوده است)[۵].
بازگشت و ادامه تحصیل در مشهد
ایشان در اواخر سال 1333ش، به قصد سفر به حوزه علمیه نجف، برای تکمیل درس خارج فقه و اصول، از قم به مشهد مراجعت نمود تا ضمن ازدواج، مقدمات سفر به نجف را فراهم کنند، اما با اطلاع از حضور و سکونت آیت‌الله سید محمدهادی میلانی در مشهد در چند ماه قبل آن، از عزیمت به نجف منصرف شده و با جدیت در درس خارج فقه و اصول این فقیه دقیق‌النظر و اصولی، حاضر شدند. آیت‌الله میلانی، حدود 13 سال اصول تدریس کردند که یک دوره کامل نشد و تمام حدود 20 سال حضورشان در مشهد فقه را تدریس فرمودند که ایشان از شاگردان مورد عنایت خاص استاد خود بودند و تقریرات این دروس - هرچند تنظیم نشده - اما موجود است[۶].
تدریس در مشهد
وی هم‌زمان با حضور در درس آیت‌الله میلانی، به تدریس سطوح عالی اصول و همچنین درس خارج اصول (اواخر دهه 40ش) اشتغال داشتند. همچنین مباحث کلام و حکمت را برای شاگردان خاص بیان می‌کردند[۷].
مراجعت و تدریس در قم
ایشان پس از ارتحال آیت‌الله میلانی در 1354ش، به حوزه علمیه قم عزیمت کردند، اما پس از یک سال و به قصد تبدیل منزل مسکونی در مشهد و استقرار دائمی در قم، به مشهد برگشتند و از تیرماه 1359ش، ساکن قم شدند و به ادامه تدریس خارج فقه و اصول و مباحث اعتقادی و تفسیر قرآن ادامه دادند و شاگردان فاضلی را تربیت کردند[۸].
تألیفات
علاوه برتقریرات فقه و اصول، ایشان کتاب‌ها و رسائل گوناگونی در فقه، اصول، رجال، کلام و اعتقادات، با نظرات خاص و ابتکاری دارند که امید است همه آنها منتشر شود. این رسائل در ابواب مختلف مباحث الفاظ و اصول عملیه و اجتهاد و تقلید و در فقه خمس، زکات، طهارت، صلات، ولایت فقیه و... می‌باشد[۹].
کتاب‌های چاپ‌شده
- توحید ناب؛
- توحید از نگاهی نو؛
- الأمر بين الأمرين؛
- مشكات الأصول، تنبیهات اشتغال؛
- مشكات الأصول، استصحاب؛
- التوحيد بين الفلسفة المادية و المدرسة العرفانية؛
و...[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
بی‌نام، «نگاهی اجمالی به زندگی علمی و آثار آیت‌الله سید حسین شمس خراسانی»، برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی کتاب ناب، سه‌شنبه 4 دی‌ماه 1397، به آدرس اینترنتی: