۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی): تفاوت میان نسخه‌ها
شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۱۱
، ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۲۱جایگزینی متن - 'خطي' به 'خطی'
جز (جایگزینی متن - 'نصر بن مزاحم منقرى' به 'نصر بن مزاحم منقرى ') |
جز (جایگزینی متن - 'خطي' به 'خطی') |
||
| (۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03415J1.jpg | |||
| عنوان =شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی) | |||
| عنوان‌های دیگر =شرح نهج‌البلاغه. فارسی | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[نوایی یحیی زاده، علی‌اصغر]] (مترجم) | |||
| | |||
| | |||
[[عارف، محمدصادق]] (مترجم) | [[عارف، محمدصادق]] (مترجم) | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۰: | ||
[[محمدی مقدم، قربانعلی]] (مترجم) | [[محمدی مقدم، قربانعلی]] (مترجم) | ||
[[روحانی، | [[روحانی، حبیب‌الله]] (مترجم) | ||
[[علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول]] ( | [[علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول]] (نویسنده) | ||
[[شریف الرضی، محمد بن حسین]] (گردآورنده) | [[شریف الرضی، محمد بن حسین]] (گردآورنده) | ||
[[ | [[ابن میثم، میثم بن علی]] (شارح) | ||
[[عطایی، محمدرضا]] (مترجم) | [[عطایی، محمدرضا]] (مترجم) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 38/02 /الف2041 | ||
| موضوع = | |||
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
علی بن | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌ها | ||
علی بن | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار | ||
علی بن | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى | ||
| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران | |||
| سال نشر = 1417 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03415AUTOMATIONCODE | |||
== | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =5 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =5025 | |||
| کتابخوان همراه نور =03415 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن‌ميثم''' ترجمه‌اى است فارسى به قلم قربانعلى محمدى مقدم و على‌اصغر نوايى يحيى‌زاده كه در پنج مجلد منتشر شده است. | |||
==گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا == | ||
در ابتداى كتاب مقدمه مفيدى درباره عظمت نهج‌البلاغه و پيشينه نگارش كلام اميرالمؤمنين على(ع) در كتب قبل از نگارش نهج‌البلاغه و مطالب خواندنى ديگرى آمده است كه خلاصه‌اى از آن به خوانندگان عزيز ارائه مى‌شود: | در ابتداى كتاب مقدمه مفيدى درباره عظمت نهج‌البلاغه و پيشينه نگارش كلام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] در كتب قبل از نگارش نهج‌البلاغه و مطالب خواندنى ديگرى آمده است كه خلاصه‌اى از آن به خوانندگان عزيز ارائه مى‌شود: | ||
نهج‌البلاغه، آن درياى ژرف و كران ناپيدايى است كه از گوهر بيان امير سخن على(ع) تبلور يافته، كه شجره نبوّت و جايگاه نزول وحى و آمد و شد فرشتگان و گنجينه دانش و مخزن حكمت است. | نهج‌البلاغه، آن درياى ژرف و كران ناپيدايى است كه از گوهر بيان امير سخن على(ع) تبلور يافته، كه شجره نبوّت و جايگاه نزول وحى و آمد و شد فرشتگان و گنجينه دانش و مخزن حكمت است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۵۵: | ||
امّا افسوس كه آن مجسّمه علم و تقوا، وارث علم تمام كتاب، دانش‌پژوهان حقيقت‌طلبى را نيافت كه حقايق پوشيده بر جهانيان را با آن‌ها در ميان گذارد و آنچه تأمين كننده سعادت دنيا و آخرت انسان‌هاست روشن فرمايد، لذا با اندوه فراوان خطاب به كميل بن زياد فرمود: «اى كميل، اگر افراد مستعدّى مى‌يافتم، در اين گنجينه سينه من دانش فراوانى است». آنچه حضرتش گفته و يا نوشته به ضرورت انجام پذيرفته است؛ با اين وصف درياى كران‌ناپيدايى از معارف و حكمت به وجود آمده است، كه اندكى از بسيار آن را سيّد رضى(ره) جمع‌آورى كرده و نهج‌البلاغه ناميده است. | امّا افسوس كه آن مجسّمه علم و تقوا، وارث علم تمام كتاب، دانش‌پژوهان حقيقت‌طلبى را نيافت كه حقايق پوشيده بر جهانيان را با آن‌ها در ميان گذارد و آنچه تأمين كننده سعادت دنيا و آخرت انسان‌هاست روشن فرمايد، لذا با اندوه فراوان خطاب به كميل بن زياد فرمود: «اى كميل، اگر افراد مستعدّى مى‌يافتم، در اين گنجينه سينه من دانش فراوانى است». آنچه حضرتش گفته و يا نوشته به ضرورت انجام پذيرفته است؛ با اين وصف درياى كران‌ناپيدايى از معارف و حكمت به وجود آمده است، كه اندكى از بسيار آن را سيّد رضى(ره) جمع‌آورى كرده و نهج‌البلاغه ناميده است. | ||
بايد گفت نه تنها دانشمندان مسلمان، به ظرافت و زيبايى سخن امام(ع) و عمق ژرفاى معناى بلند كلام حضرتش معترف و مقرّند، بلكه تمام متفكّران، انديشمندان، | بايد گفت نه تنها دانشمندان مسلمان، به ظرافت و زيبايى سخن امام(ع) و عمق ژرفاى معناى بلند كلام حضرتش معترف و مقرّند، بلكه تمام متفكّران، انديشمندان، سياستمداران، حقوقدانان... همه و هر كس با هر كيش و آيينى، در برابر عظمت روح، بلندى همّت، اجراى عدالت و احقاق حقوق ملّت كه در بيانات حكيمانه آن حضرت متجلّى است، سر تعظيم فرود آورده‌اند: | ||
شهرستانى مى‌گويد: «تعجّب و شگفتى ادبا تنها به ملاحظه نظم و هماهنگى و انسجام الفاظ نهج‌البلاغه نيست، دهشت و تحيّر دانشمندان فقط از برترى و تفوّق معانى آن كه به سر حدّ اعجاز رسيده است، نمى‌باشد، بلكه علّت اصلى تحيّر و تعجّبشان به علّت تنوّع و گوناگون بودن اهداف و مقاصد اين خطبه‌ها و سخنهاست: از قبيل پند و اندرز و امر به زهد و نهى از بدى‌ها و گناهان، دستورهاى جنگى، تشويق مردم به جهاد، تعليم فنون مختلف علم و بحث‌هاى عالى در مورد هيئت آسمان‌ها، اوضاع افلاك، ابواب نجوم و اسرار جهان آفرينش و اثبات وجود خدا و بيانات متفاوت و پر تفنّن در معارف الهى و بحث‌هاى همه جانبه در توحيد و خداشناسى، توصيف مبدأ و معاد و بحث‌هاى دامنه‌دار در امور كشور دارى و سياست و اداره شهرها و زندگى مردم و بالا بردن سطح دانش مردم و آشنا ساختن آن‌ها با فضايل اخلاقى و انسانى و دينى و قوانينى اجتماعى و آداب معاشرت و مكارم اخلاق، توصيف شاعرانه پديده‌هاى زندگى و مانند اين‌ها از اهداف و مقاصد گوناگونى است كه به عالى‌ترين مظاهر خود در نهج‌البلاغه آمده است». | شهرستانى مى‌گويد: «تعجّب و شگفتى ادبا تنها به ملاحظه نظم و هماهنگى و انسجام الفاظ نهج‌البلاغه نيست، دهشت و تحيّر دانشمندان فقط از برترى و تفوّق معانى آن كه به سر حدّ اعجاز رسيده است، نمى‌باشد، بلكه علّت اصلى تحيّر و تعجّبشان به علّت تنوّع و گوناگون بودن اهداف و مقاصد اين خطبه‌ها و سخنهاست: از قبيل پند و اندرز و امر به زهد و نهى از بدى‌ها و گناهان، دستورهاى جنگى، تشويق مردم به جهاد، تعليم فنون مختلف علم و بحث‌هاى عالى در مورد هيئت آسمان‌ها، اوضاع افلاك، ابواب نجوم و اسرار جهان آفرينش و اثبات وجود خدا و بيانات متفاوت و پر تفنّن در معارف الهى و بحث‌هاى همه جانبه در توحيد و خداشناسى، توصيف مبدأ و معاد و بحث‌هاى دامنه‌دار در امور كشور دارى و سياست و اداره شهرها و زندگى مردم و بالا بردن سطح دانش مردم و آشنا ساختن آن‌ها با فضايل اخلاقى و انسانى و دينى و قوانينى اجتماعى و آداب معاشرت و مكارم اخلاق، توصيف شاعرانه پديده‌هاى زندگى و مانند اين‌ها از اهداف و مقاصد گوناگونى است كه به عالى‌ترين مظاهر خود در نهج‌البلاغه آمده است». | ||
| خط ۸۰: | خط ۶۵: | ||
جاذبه و جامعيّت كلام امام(ع) علاقه‌مندان به دانش و حكمت را بر آن داشت كه از قرن اوّل هجرى دست به كار شوند و كتبى از مجموعه بيانات امام(ع) تأليف كنند كه در ذيل به برخى از آن‌ها اشاره مى‌شود: | جاذبه و جامعيّت كلام امام(ع) علاقه‌مندان به دانش و حكمت را بر آن داشت كه از قرن اوّل هجرى دست به كار شوند و كتبى از مجموعه بيانات امام(ع) تأليف كنند كه در ذيل به برخى از آن‌ها اشاره مى‌شود: | ||
# خطب [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]]، تأليف زيد بن وهب الجهنى (متوفّاى سال 96ق) | |||
# كتاب خطب [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] نوشته ابوالفضل [[نصر بن مزاحم|نصر بن مزاحم منقرى]] كوفى (متوفّاى سال 202ق) | |||
# خطب [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] تأليف محمّد بن عمر واقدى (متوفّاى سال 207ق) | |||
# كتاب خطب اميرالمؤمنين، نوشته يعقوب اسماعيل بن مهران محمد سكونى كوفى (متوفّاى بعد از سال 148ق) | |||
# كتاب‌المسترشد، نوشته ابوجعفر محمّد بن جرير بن رستم طبرى، از معاصرين ابن‌جرير طبرى | |||
# كتاب خطب على(ع) نوشته ابواحمد عبدالعزيز بن يحيى بن احمد بن عيسى جلودى ازدى بصرى (متوفّاى سال 332ق) | |||
# خطب اميرالمؤمنين(ع)، تأليف قاضى نعمانى المصرى(متوفّاى سال 363ق) | |||
البته شهرستانى در كتاب «ما هو نهج‌البلاغه» و سيّد عبدالزهرا حسينى خطیب در كتاب «مصادر نهج‌البلاغه» اسامى بيشترى را ذكر كرده‌اند كه به جهت رعايت اختصار از ذكر آن‌ها صرف نظر مى‌شود. | |||
پس از جمع‌آورى خطبه‌ها و سخنان امام(ع) به وسيله سيّد رضى(ره) دانشمندان دريافتند كه چه گنجينه بى‌نظيرى فراهم آمده است و در صدد بر آمدند، هر يك فراخور توان علمى خود از اين خوان نعمت توشه برگيرند. از جمله دانشمندان مشهورى كه بر نهج‌البلاغه شرح نوشته‌اند و از متقدّمين شمرده مى‌شوند؛ عبارتند از: بيهقى، فضل‌الله راوندى، [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله |قطب‌الدين راوندى]]، على بن ناصر، قاضى عبدالجبار معتزلى، [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، ابن طاوس حلى، ملامحسن خوارزمى، [[تفتازانی، مسعود بن عمر|تفتازانى]]، ابن ابى‌الحديد، ابن‌ميثم و.... | |||
برخى از متأخرينى هم كه بر نهج‌البلاغه شرح و يا فهرست و نوشته‌اند؛ عبارتند از: مولى فتح‌اللّه كاشانى، علىّ بن حسين زورائى، علامه كركى، سيّد حبيب‌اللّه خوئى، ملّا صالح قزوينى، محمّد عبده، محمّد نائل ميرصفى، [[جعفری تبریزی، محمدتقی|محمدتقى جعفرى]] و.... | |||
در ميان شرح‌هايى كه متقدّمين بر نهج‌البلاغه نوشته‌اند، هر چند [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد]] به لحاظ قدمت، تفصيل و نقل قول در ميان كتاب‌هاى مختلفى كه امروزه بر اثر مرور زمان از دسترس ما خارج‌اند، جايگاه ويژه‌اى دارد، امّا شرح نهج‌البلاغه ابن‌ميثم بحرانى كه در سال 677ق نوشته شده و مورد تقدير و ستايش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] و [[ملا صدراى شيرازى]] و استاد [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] و سيّد عبدالكريم بن طاوس بوده، با اهميّت و ممتاز است. | |||
در ميان شرح‌هايى كه متقدّمين بر نهج‌البلاغه نوشته‌اند، هر چند شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد به لحاظ قدمت، تفصيل و نقل قول در ميان كتاب‌هاى مختلفى كه امروزه بر اثر مرور زمان از دسترس ما خارج‌اند، جايگاه ويژه‌اى دارد، امّا شرح نهج‌البلاغه ابن‌ميثم بحرانى كه در سال 677ق نوشته شده و مورد تقدير و ستايش [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصيرالدين طوسى]] و [[ملا صدراى شيرازى]] و استاد [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلّى]] و سيّد عبدالكريم بن طاوس بوده، با اهميّت و ممتاز است. | |||
==وضعيت كتاب == | ==وضعيت كتاب == | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۸۹: | ||
== منابع مقاله== | == منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
{{نهج‌البلاغه}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||
[[رده:حالات فردی]] | [[رده:حالات فردی]] | ||
[[رده:علی بن ابی‌طالب(ع)]] | [[رده:علی بن ابی‌طالب(ع)]] | ||