شرح نهج‌البلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «'
جز (جایگزینی متن - 'ى«' به 'ی «')
جز (جایگزینی متن - 'ن«' به 'ن «')
خط ۶۷: خط ۶۷:




كتاب، با مقدمه‌اى مشتمل بر مطالبى با عناوين«شروح نهج البلاغة»، «معرفى مختصر [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و «اسلوب [[علامه مجلسى]] در شرح نهج البلاغة» آغاز شده است. محقق كتاب، در بخش اول با اشاره به اينكه تا كنون قريب به پانصد كتاب پيرامون«نهج البلاغة» نوشته شده است، تعدادى از شروح اين كتاب گران‌سنگ را ذكر مى‌كند. او مى‌افزايد: كتابى كه لازم است به نام آن اشاره شود، «شرح نهج البلاغة» [[علامه مجلسى]] است؛ چه بسا اين اسم و موضوع نزد پژوهش‌گران جديد و غريب باشد؛ چرا كه مى‌دانيم [[علامه مجلسى]]، با وجود اينكه بعضى خطبه‌ها و نامه‌های «نهج البلاغة» را ترجمه كرده است، اما كتابى به اين نام، مختصر يا مطول، به‌صورت مستقل تأليف نكرده است. كتاب پيش روى محققين نيز تحقيق موسّعى در كتاب«[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و استخراج شروحى است كه [[علامه مجلسى]] نوشته است.
كتاب، با مقدمه‌اى مشتمل بر مطالبى با عناوين «شروح نهج البلاغة»، «معرفى مختصر [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و «اسلوب [[علامه مجلسى]] در شرح نهج البلاغة» آغاز شده است. محقق كتاب، در بخش اول با اشاره به اينكه تا كنون قريب به پانصد كتاب پيرامون «نهج البلاغة» نوشته شده است، تعدادى از شروح اين كتاب گران‌سنگ را ذكر مى‌كند. او مى‌افزايد: كتابى كه لازم است به نام آن اشاره شود، «شرح نهج البلاغة» [[علامه مجلسى]] است؛ چه بسا اين اسم و موضوع نزد پژوهش‌گران جديد و غريب باشد؛ چرا كه مى‌دانيم [[علامه مجلسى]]، با وجود اينكه بعضى خطبه‌ها و نامه‌های «نهج البلاغة» را ترجمه كرده است، اما كتابى به اين نام، مختصر يا مطول، به‌صورت مستقل تأليف نكرده است. كتاب پيش روى محققين نيز تحقيق موسّعى در كتاب«[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و استخراج شروحى است كه [[علامه مجلسى]] نوشته است.


محقق كتاب، در بخش دوم مقدمه به اين نكته اشاره مى‌كند كه «[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» به لحاظ كيفيت و كميت از بزرگ‌ترين جوامع حديثى نزد فرق اسلامى است، سپس به مصادر«[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و كيفيت تأليف آن مى‌پردازد و در انتها، از شيوه [[علامه مجلسى]] در شرح«نهج البلاغة»، سخن مى‌گويد كه به اختصار ارائه مى‌شود:
محقق كتاب، در بخش دوم مقدمه به اين نكته اشاره مى‌كند كه «[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» به لحاظ كيفيت و كميت از بزرگ‌ترين جوامع حديثى نزد فرق اسلامى است، سپس به مصادر«[[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)|بحار الانوار]]» و كيفيت تأليف آن مى‌پردازد و در انتها، از شيوه [[علامه مجلسى]] در شرح«نهج البلاغة»، سخن مى‌گويد كه به اختصار ارائه مى‌شود:
خط ۷۳: خط ۷۳:
علامه، پس از نقل قطعه‌اى از«نهج البلاغة» در موضوع يا فصل مرتبط با آن، به شرح مختصر يا تفصيلى آن مى‌پردازد. در اين شروح و در شرح كلمات مشكل يا در بيان مطالب، براى اثبات آنها، گاه براهين و ادله‌اى را نيز از كتب حديثى ديگر ذكر مى‌كند. وى، در شرح الفاظ، از مهم‌ترين كتب لغت عربى مانند: «الصحاح» جوهرى، «قاموس اللغة» فيروزآبادى يا«[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]» زبيدى به‌صورت گسترده استفاده مى‌كند.
علامه، پس از نقل قطعه‌اى از«نهج البلاغة» در موضوع يا فصل مرتبط با آن، به شرح مختصر يا تفصيلى آن مى‌پردازد. در اين شروح و در شرح كلمات مشكل يا در بيان مطالب، براى اثبات آنها، گاه براهين و ادله‌اى را نيز از كتب حديثى ديگر ذكر مى‌كند. وى، در شرح الفاظ، از مهم‌ترين كتب لغت عربى مانند: «الصحاح» جوهرى، «قاموس اللغة» فيروزآبادى يا«[[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]]» زبيدى به‌صورت گسترده استفاده مى‌كند.


مجلسى، از شروح مهم«نهج البلاغة» كه اسامى آنها خواهد آمد، استفاده كرده است، اما اين، بدين معنا نيست كه شرح [[علامه مجلسى]] تكرار شروح معروف است. نويسنده، معتقد است كه اين، كلام كسانى است كه به‌صورت سطحى به شروح [[علامه مجلسى]] نظر كرده‌اند. علامه، در بسيارى از موارد، گفته‌هاى شارحين«نهج البلاغة» را نقد و تحليل كرده و در خلال ردّ آنها ديدگاهى را كه به نظرش صحيح مى‌آيد، بيان مى‌كند.شروح چهارگانه‌اى كه [[علامه مجلسى]] بيش از ديگر شروح بر آنها تكيه كرده عبارت است از:
مجلسى، از شروح مهم«نهج البلاغة» كه اسامى آنها خواهد آمد، استفاده كرده است، اما اين، بدين معنا نيست كه شرح [[علامه مجلسى]] تكرار شروح معروف است. نويسنده، معتقد است كه اين، كلام كسانى است كه به‌صورت سطحى به شروح [[علامه مجلسى]] نظر كرده‌اند. علامه، در بسيارى از موارد، گفته‌هاى شارحين «نهج البلاغة» را نقد و تحليل كرده و در خلال ردّ آنها ديدگاهى را كه به نظرش صحيح مى‌آيد، بيان مى‌كند.شروح چهارگانه‌اى كه [[علامه مجلسى]] بيش از ديگر شروح بر آنها تكيه كرده عبارت است از:


1. «شرح نهج البلاغة» ابن ميثم بحرانى؛
1. «شرح نهج البلاغة» ابن ميثم بحرانى؛
خط ۸۹: خط ۸۹:
در كتاب، دو قسم عدد وجود دارد:
در كتاب، دو قسم عدد وجود دارد:


برخى از اعداد، به خود خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها اختصاص دارد كه بين«»، آمده و توضيح آن در انتهاى هر مجلد تحت عنوان«فهرس الالفاظ الغريبة المشروحة» آمده است؛
برخى از اعداد، به خود خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها اختصاص دارد كه بين «»، آمده و توضيح آن در انتهاى هر مجلد تحت عنوان «فهرس الالفاظ الغريبة المشروحة» آمده است؛


بعضى از اعداد، متعلق به شروح علامه است كه توضيح آنها در پاورقى همان صفحه ذكر شده است.
بعضى از اعداد، متعلق به شروح علامه است كه توضيح آنها در پاورقى همان صفحه ذكر شده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش