۹٬۴۵۲
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} '
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ') |
||
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR01312J1.jpg | |||
| عنوان =شرح فصوص الحكم ابن عربی(پارسا) | |||
| | | عنوان‌های دیگر =فصوص الحکم. شرح | ||
| پدیدآوران = | |||
[[مسگرنژاد، جلیل]] (مصحح) | |||
| | |||
| | |||
[[پارسا، محمد بن محمد]] ( | [[پارسا، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 283 /الف2 ف602224 | ||
| موضوع = | |||
ابن عربی، محمد بن علی، 560 - 638ق. فصوص الحکم - نقد و تفسیر | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 | تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 | عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مرکز نشر دانشگاهی | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1366 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
'''شرح فصوص الحكم ابن | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01312AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01312 | |||
| کتابخوان همراه نور =01312 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|شرح فصوص الحکم (ابهام زدایی)}} | |||
'''شرح فصوص الحكم ابن عربی(پارسا)''' یکی از شروحی است که توسط [[پارسا، محمد بن محمد|ابوالفتح محمد بن محمد بن محمود حافظى بخارى]]، ملقب به «پارسا» بر کتاب فصوص الحكم [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربي]] انجام شده است.این شرح داراى امتيازات چندى است به شرح زير: | |||
#پارسا، اساس شرح را بر شرح شارح نخستين قرار داده است و با احاطه كاملى كه بر افكار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] داشته، شروح معتبر اين كتاب را نيز زير نظر داشته است. | #پارسا، اساس شرح را بر شرح شارح نخستين قرار داده است و با احاطه كاملى كه بر افكار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] داشته، شروح معتبر اين كتاب را نيز زير نظر داشته است. | ||
در بين شروح متعددى كه از زمان شيخ اكبر (632)، تا زمان خواجه محمد، حدود اواخر قرن هشتم و اوايل قرن نهم، نوشته شده بود، سه شرح و هم‌چنين روش كار شارحين اين سه شرح در بيان دقيق و صحيح افكار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، بيشتر مورد توجه بوده است، البته شروحى كه سابق بر اين شرح نگارش شده است، در بيان گوشه‌هاى انديشه [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] متمم يك‌ديگرند و هيچ‌كدام از آنها، در بيان افكار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، حد اعتدال را مراعات نكرده‌اند؛ چه، عنان قلم در دست افكار عرفانى و تنزلات روحانى بوده و در هر جا، به هر اندازه اين باران رحمت نازل مى‌شده است، قلمى مى‌كرده‌اند. | در بين شروح متعددى كه از زمان شيخ اكبر (632)، تا زمان خواجه محمد، حدود اواخر قرن هشتم و اوايل قرن نهم، نوشته شده بود، سه شرح و هم‌چنين روش كار شارحين اين سه شرح در بيان دقيق و صحيح افكار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، بيشتر مورد توجه بوده است، البته شروحى كه سابق بر اين شرح نگارش شده است، در بيان گوشه‌هاى انديشه [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] متمم يك‌ديگرند و هيچ‌كدام از آنها، در بيان افكار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، حد اعتدال را مراعات نكرده‌اند؛ چه، عنان قلم در دست افكار عرفانى و تنزلات روحانى بوده و در هر جا، به هر اندازه اين باران رحمت نازل مى‌شده است، قلمى مى‌كرده‌اند. | ||
پارسا، در مقدمه شرح خود در اين باره مى‌گويد: «جمعى از محققان اين قوم - | پارسا، در مقدمه شرح خود در اين باره مى‌گويد: «جمعى از محققان اين قوم - رحمهم‌الله - در شرح و بيان مشكلات اين كتاب، يد بيضا نمودند و اين حصار محكم‌بنيان را به قوت بازوى بيان بگشودند، اما در ميدان بسط، عنان بيان فروگذاشتند و تطويل بيان، در شرح معضلات آن لازم داشتند و بعضى از ضعفاى طلبه به سبب بسط كلام و قصور افهام، حقايق و رموز كتاب - كه اصل مطلوب است - ضبط نتوانستند كرد». (مقدمه شرح حاضر، ص 3). | ||
سعى جميل پارسا در اين شرح، بر اين بوده است كه ضمن نگه‌دارى اصالت گفتار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، به شرح مشكلات كتاب پرداخته و از تطويل و اطناب پرهيز كند. وى قبل از آغاز شرح، كليدى را كه بيان‌گر اساس افكار اصحاب وحدت وجود بوده است، به‌عنوان مقدمه آورده است و آن‌گاه معضلات كتاب را با بيانى روشن، همانند چراغى كه فرا راه گم‌شدگان وادى طلب باشد، توضيح داده و در موارد مشابه، از تكرار آن خوددارى كرده است. محلى از مشكلات را كه محتاج ستر و پنهان‌گويى بوده، به زبان و قلم شارح نخستين سپرده و در مواردى نيز عين آن جملات را به فارسى بيان كرده است. | سعى جميل پارسا در اين شرح، بر اين بوده است كه ضمن نگه‌دارى اصالت گفتار [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]]، به شرح مشكلات كتاب پرداخته و از تطويل و اطناب پرهيز كند. وى قبل از آغاز شرح، كليدى را كه بيان‌گر اساس افكار اصحاب وحدت وجود بوده است، به‌عنوان مقدمه آورده است و آن‌گاه معضلات كتاب را با بيانى روشن، همانند چراغى كه فرا راه گم‌شدگان وادى طلب باشد، توضيح داده و در موارد مشابه، از تكرار آن خوددارى كرده است. محلى از مشكلات را كه محتاج ستر و پنهان‌گويى بوده، به زبان و قلم شارح نخستين سپرده و در مواردى نيز عين آن جملات را به فارسى بيان كرده است. | ||
هرچند خواجه پارسا، خود، معترض بسط كلام در حد شرح قيصرى و كاشانى است و اين‌گونه محققان را شايد به لحاظ اينكه مى‌خواهند اسرار هويدا بكنند، به باد انتقاد مى‌گيرد، ولى خود در بيان پاره‌اى از موارد، نيازمند شروح مذكوره مى‌شود. | هرچند خواجه پارسا، خود، معترض بسط كلام در حد شرح قيصرى و كاشانى است و اين‌گونه محققان را شايد به لحاظ اينكه مى‌خواهند اسرار هويدا بكنند، به باد انتقاد مى‌گيرد، ولى خود در بيان پاره‌اى از موارد، نيازمند شروح مذكوره مى‌شود. | ||
| خط ۵۳: | خط ۴۱: | ||
#خواجه پارسا در شرح خود، نه تنها به شرح مصطلحات قوم توجهى عميق دارد، بلكه به شرح معضلات متن فصوص و عقايد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] نيز توجهى خاص دارد: | #خواجه پارسا در شرح خود، نه تنها به شرح مصطلحات قوم توجهى عميق دارد، بلكه به شرح معضلات متن فصوص و عقايد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] نيز توجهى خاص دارد: | ||
الف) در مواردى واژه‌هاى اصطلاحى قرآن را با نظر مفسران قرآن شرح مى‌كند (حمد، ص 11 - 12؛ صلوات، ص 14؛ وراثت، ص 20). | الف) در مواردى واژه‌هاى اصطلاحى قرآن را با نظر مفسران قرآن شرح مى‌كند (حمد، ص 11 - 12؛ صلوات، ص 14؛ وراثت، ص 20). | ||
ب) | ب) درباره فرق مترادفات معنوى در واژه‌ها توضيح مى‌دهد و كلام خود را به مباحث معانى و بيان مى‌كشاند (فرق جود و كرم، ص 15؛ نفث و روع، ص 18؛ مشيت و ارادت، ص 21؛ قدوس و سبوح، ص 101). | ||
ج) علت مجهول آوردن و يا علل آوردن فعلى را در باب خاصى توضيح مى‌دهد. (أريتها، ص 16). | ج) علت مجهول آوردن و يا علل آوردن فعلى را در باب خاصى توضيح مى‌دهد. (أريتها، ص 16). | ||
د) به موارد صرفى و نحوى متن با آگاهى كامل اشاره مى‌كند و در روشن كردن معنى مى‌كوشد. (السمع و الطاعة منصوب است... ص 16). | د) به موارد صرفى و نحوى متن با آگاهى كامل اشاره مى‌كند و در روشن كردن معنى مى‌كوشد. (السمع و الطاعة منصوب است... ص 16). | ||
| خط ۶۱: | خط ۴۹: | ||
#ص 23: ضمير «له»، راجع به محل است... | #ص 23: ضمير «له»، راجع به محل است... | ||
#ص 27: ضمير ارواح، عايد به عالم است... | #ص 27: ضمير ارواح، عايد به عالم است... | ||
#ص 30: ضمير در | #ص 30: ضمير در الا تراه، عايد است به انسان كامل... | ||
#ص 33: ضمير در ذاته، راجع به احد است... | #ص 33: ضمير در ذاته، راجع به احد است... | ||
#ص 44: ضمير در فيه، راجع است به حادث... | #ص 44: ضمير در فيه، راجع است به حادث... | ||
| خط ۸۵: | خط ۷۳: | ||
پارسا در اين شرح، برخلاف نوشته‌هاى شخصى خويش، آزادى بيان نداشته است، زيرا كار او روشن‌گرى مطالبى بوده است كه استاد ازل گفته بوده است. | پارسا در اين شرح، برخلاف نوشته‌هاى شخصى خويش، آزادى بيان نداشته است، زيرا كار او روشن‌گرى مطالبى بوده است كه استاد ازل گفته بوده است. | ||
با علم به اينكه عقايد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] در فصوص، داراى ابهام و پيچيدگى خاصى است و بيان شيخ اكبر، | با علم به اينكه عقايد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] در فصوص، داراى ابهام و پيچيدگى خاصى است و بيان شيخ اكبر، مخصوصاً در فصوص، بيانى سمبوليك و پر از ابهام و استعاره است، شرح و دوباره‌گويى و روشن‌تر كردن چنين سخنانى در زبانى ديگر (فارسى)، كار چندان سهلى نيست كه شارح محترم به اين سادگى و روانى بيان مى‌دارد. | ||
ضرورت شرح، ايجاب مى‌كند كه شارح با زبان اصطلاحى و مشحون از كلمات قوم مطلب خود را بيان كند. البته اين اصطلاحات را جابه‌جا و در مورد اوليه‌اش، به نحو ايجاز توضيح داده است ( | ضرورت شرح، ايجاب مى‌كند كه شارح با زبان اصطلاحى و مشحون از كلمات قوم مطلب خود را بيان كند. البته اين اصطلاحات را جابه‌جا و در مورد اوليه‌اش، به نحو ايجاز توضيح داده است (مثلاًاگر در خطبه و سرآغاز كتاب مى‌گويد: «حمد بى‌غايت آن فاطر حكيم را كه آثار انوار صبح وجود را از قعر چاه ظلمت‌آباد عدم برآورد...»، در صفحات بعد، هر يك از كلمات «حمد»، «فاطر»، «حكيم»، «وجود» و «عدم» را از ديدگاه اصحاب اين نحله شرح مى‌دهد). | ||
نثر خواجه پارسا در انشاى اين شرح، داراى خصوصياتى است كه به پاره‌اى از آنها اشاره مى‌كنيم: | نثر خواجه پارسا در انشاى اين شرح، داراى خصوصياتى است كه به پاره‌اى از آنها اشاره مى‌كنيم: | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۰۳: | ||
ك). آوردن واژه فارسى در برابر واژه عربى مصطلح؛ مانند آوردن «خواست» در برابر «طلب». | ك). آوردن واژه فارسى در برابر واژه عربى مصطلح؛ مانند آوردن «خواست» در برابر «طلب». | ||
اين كتاب، توسط جليل مسگرنژاد تحقيق و تصحيح شده است. وى در پيش‌گفتار، مفصلا از شروح معتبرى كه به زبان فارسى بر كتاب «فصوص الحكم»، نگاشته شده است و نيز از شارح نخستين كتاب مزبور و شرح حال خواجه محمد پارسا و آثار وى و ويژگى‌هاى شرح او بر «فصوص الحكم» و | اين كتاب، توسط جليل مسگرنژاد تحقيق و تصحيح شده است. وى در پيش‌گفتار، مفصلا از شروح معتبرى كه به زبان فارسى بر كتاب «فصوص الحكم»، نگاشته شده است و نيز از شارح نخستين كتاب مزبور و شرح حال خواجه محمد پارسا و آثار وى و ويژگى‌هاى شرح او بر «فصوص الحكم» و سبک نگارش و انشاى او در اين شرح و نسخه‌هاى خطى و روش انتخاب و تصحيح متن و... سخن گفته است. | ||
مصحح، مواردى را كه پارسا، مستقيما از شرح جندى اتخاذ كرده است و نيز مواردى را كه از شرح قيصرى و كاشانى استفاده كرده، در صفحات پنجاه و دو و پنجاه و سه پيش‌گفتار (جدول تطبيق دو شرح فوق الذكر) آوره است. | مصحح، مواردى را كه پارسا، مستقيما از شرح جندى اتخاذ كرده است و نيز مواردى را كه از شرح قيصرى و كاشانى استفاده كرده، در صفحات پنجاه و دو و پنجاه و سه پيش‌گفتار (جدول تطبيق دو شرح فوق الذكر) آوره است. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۱۲: | ||
== | ==وابسته‌ها== | ||
[ | {{وابسته‌ها}} | ||
[[غيث المواهب العلية في شرح الحكم العطائية]] | |||
[[شرح فصوص الحكم لابن عربي (بالی‌زاده حنفی)]] | |||
[[آفاق معرفت (تبصرة المبتدي و تذكرة المنتهي)]] | |||
[[مجموعة رسائل ابن عربی]] | |||
[[زبدة الحقایق]] | |||
[[المقدمات من كتاب نص النصوص في شرح فصوص الحكم]] | |||
[[مجموعه رسائل و مصنفات]] | |||
[[انوار الحقيقة و اطوار الطريق و اسرار الشريعة]] | |||
[[مرموزات اسدی در مزمورات داودی]] | |||
[[المصباح في التصوف (جديد)]] | |||
[[ترجمه و متن مرآة العارفين و مظهر الكاملين في ملتمس زبدة العابدين]] | |||
[[رساله حق الیقین]] | |||
[[زبدة الحقایق]] | |||
[[مصنفات فارسی علاءالدوله سمنانی]] | |||
[[مقالات شمس تبریزی]] | |||
[[مجموعه رسائل عوارف المعارف]] | |||
[[لوائح الحق و لوامع العشق]] | |||
[[زبدة الحقایق]] | |||
[[عنقا مغرب في ختم الأولياء و شمس المغرب]] | |||
[[شرح فصوص الحكم (ابن تركه)]] | |||
[[ترجمه و شرح مصباح الانس(ناییجی)]] | |||
[[المقدمات من كتاب نص النصوص في شرح فصوص الحكم]] | |||
[[رسائل دهدار]] | |||
[[شرح فصوص الحكم (خوارزمی)]] | |||
[[منارات السائرين إلی حضرة الله جل جلاله و مقامات الطائرين]] | |||
[[معارف؛ مجموعه مواعظ و سخنان سلطان العلما بهاءالدین محمد بن حسین خطیبی بلخی مشهور به بهاءولد]] | |||
[[المصباح في التصوف (جديد)]] | |||
[[آفاق معرفت (تبصرة المبتدي و تذكرة المنتهي)]] | |||
[[مجموعه رسائل عوارف المعارف]] | |||
[[شرح فصوص الحكم ابن عربي (قاساني)]] | |||
[[لوامع و لوایح در شرح قصیده خمریه ابن فارض و در بیان معارف و معانی عرفانی (سه رساله در تصوف)]] | |||
[[مرصاد العباد]] | |||
[[شرح فصوص الحكم داود القيصري (حسن‌زاده آملی)]] | |||
[[مصنفات فارسی علاءالدوله سمنانی]] | |||
[[جامع الأسرار و منبع الأنوار]] | |||
[[المصباح في التصوف (جديد)]] | |||
[[شرح فصوص الحكم داود القيصري (حسن‌زاده آملی)]] | |||
[[ممد الهمم در شرح فصوص الحكم]] | |||
[[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده: تصوف و عرفان]] | [[رده: تصوف و عرفان]] | ||
[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]] | [[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]] | ||